Đông Nam Á đang trở thành “thỏi nam châm” thu hút sự chú ý của các ông lớn công nghệ trên thế giới.
Các CEO của Apple, Microsoft và Nvidia nằm trong danh sách lãnh đạo ngành công nghệ đang ra sức tạo dựng niềm tin ở khu vực Đông Nam Á trong vài tháng qua, thông qua các động thái đầu tư hàng tỷ USD và liên tục trao đổi với các lãnh đạo quốc gia từ Việt Nam, Indonesia cho tới Malaysia.
Mới tuần này, Amazon đã tiếp quản một hội trường khổng lồ ở trung tâm thành phố Singapore để triển khai kế hoạch đầu tư trị giá 9 tỷ USD trước hàng ngàn khán giả đông đảo đang cổ vũ nồng nhiệt.
Nhờ đâu Đông Nam Á trở thành điểm đến hấp dẫn?
Sau nhiều thập kỷ “đóng vai phụ” sau Trung Quốc và Nhật Bản, khu vực có khoảng 675 triệu dân này đang thu hút nhiều khoản đầu tư công nghệ hơn bao giờ hết. Chỉ riêng đối với các trung tâm dữ liệu, các công ty lớn nhất thế giới dự kiến sẽ chi tới 60 tỷ USD cho Đông Nam Á trong vài năm tới vì những người trẻ ở khu vực này vui vẻ đón nhận dịch vụ truyền phát video (video streaming), mua sắm trực tuyến và AI tổng hợp.
Khoảnh khắc của Đông Nam Á đã đến giữa lúc Trung Quốc căng thẳng hơn với các công ty Mỹ, trong khi Ấn Độ vẫn còn đang chật vật ở phương diện chính trị.
Thung Lũng Silicon để mắt tới các khu vực thân thiện với doanh nghiệp, sở hữu lượng tài năng lớn và thu nhập ngày càng tăng. Sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo (AI) cũng thôi thúc các lãnh đạo ngành công nghệ theo đuổi các động lực tăng trưởng mới.
Sean Lim, Đối tác quản lý của công ty NWD Holdings có trụ sở tại Singapore, cho biết: “Các quốc gia như Singapore và Malaysia phần lớn vẫn giữ thái độ trung lập trước những căng thẳng địa chính trị xảy ra với Trung Quốc, Mỹ, Ukraine và Nga. Giữa lúc các cuộc chiến đang diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, Đông Nam Á đã trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết”.
| Satya Nadella |
Nhìn vào những chuyến đi gần đây của Tim Cook và Satya Nadella, bạn sẽ thấy tầm quan trọng của Đông Nam Á trong chiến lược phát triển của các gã khổng lồ công nghệ.
Tháng trước, hai nhà lãnh đạo có sức ảnh hưởng to lớn trên toàn cầu đã đi đến Đông Nam Á để tạo dựng niềm tin ở khu vực này. Các khoản đầu tư mà họ cam kết sẽ biến khu vực này thành “đấu trường” lớn giữa những gã khổng lồ như Amazon, Microsoft và Google trong các lĩnh vực tương lai như AI và công nghệ đám mây (Cloud).
Với lực lượng lao động ngày càng mở rộng, Đông Nam Á trở thành một lựa chọn thay thế khả dĩ cho Trung Quốc như trung tâm sản xuất nhân tài để hỗ trợ các hoạt động toàn cầu của các công ty. Khi các Chính phủ đẩy mạnh nâng cao chất lượng giáo dục và cơ sở hạ tầng, nơi đây trở thành khu vực hấp dẫn với mọi thứ, từ sản xuất và trung tâm dữ liệu đến nghiên cứu và thiết kế.
Lim của NWD cho biết: “Các chính phủ ủng hộ các khoản đầu tư xuyên biên giới và họ cũng có một nguồn nhân tài dồi dào”.
Đông Nam Á cũng là một thị trường lớn với các thiết bị và dịch vụ trực tuyến. Theo ước tính của Chính phủ Singapore, khoảng 65% dân số Đông Nam Á sẽ thuộc tầng lớp trung lưu vào năm 2030, với sức mua ngày càng tăng. Điều đó sẽ giúp tăng gấp đôi quy mô của thị trường dịch vụ dựa trên internet tại Đông Nam Á lên 600 tỷ USD , theo ước tính của Google, Temasek Holdings Pte và Bain & Co.
| Thị trường trực tuyến của Đông Nam Á vẫn tăng trưởng dù kinh tế giảm tốc  |
Nỗ lực của Apple, Microsoft và Nvidia
Apple, hãng có các thiết bị đắt tiền nằm ngoài tầm với của đại đa số người dân trong khu vực, hiện đang mở thêm cửa hàng ở Đông Nam Á. Cuối tháng 4/2024, CEO Tim Cook đã đến thăm Việt Nam, Indonesia và Singapore, gặp gỡ các vị Thủ tướng và công bố các khoản đầu tư mới khi công ty tìm kiếm động lực tăng trưởng mới ngoài Trung Quốc, nơi doanh số bán hàng đang ngày càng giảm.
| CEO Tim Cook trong chuyến thăm Việt Nam |
Tại Jakarta, ông Cook đã gặp một người có sức ảnh hưởng (KOL) ở địa phương với gần 800,000 người theo dõi trên Instagram qua món gà sa tế và cố gắng nói “bạn khỏe không” bằng tiếng địa phương trong một video lan truyền trên mạng xã hội. Trên tài khoản X của Tim Cook, các khách hàng địa phương đã yêu cầu ông mở một cửa hàng Apple và cung cấp dịch vụ tốt hơn cho các sản phẩm Apple tại Indonesia. Sau chuyến đi, Apple cho biết doanh thu tại Indonesia đã cán mức kỷ lục, ngay cả khi tổng doanh số toàn cầu sụt giảm.
Tương tự, CEO Microsoft Nadella cũng được chào đón nồng nhiệt sau cuộc gặp gỡ các lãnh đạo của Malaysia, Indonesia và Thái Lan trong tuần trước. Ở Bangkok, dưới ánh đèn chùm lung linh của phòng khiêu vũ, người ta nhìn thấy ông bắt tay và trò chuyện với các quan chức Chính phủ cấp cao và giới doanh nhân hàng đầu đất nước.
Đông Nam Á tỏ rõ sự hấp dẫn khi xét tới sự giảm tốc ở Thung lũng Silicon. Nơi đây đang chật vật đặt nền móng cho AI - được dự đoán sẽ trở thành thứ công nghệ định hình cả ngành trong tương lai. Trong vài tuần tới, hai sự kiện lớn về AI tại Singapore sẽ có sự góp mặt của các nhà lãnh đạo hàng đầu từ OpenAI, Anthropic, Microsoft và các tổ chức khác để tiếp tục quảng bá về triển vọng hứa hẹn của AI đối với Đông Nam Á.
Chất xúc tác cụ thể cho các công ty công nghệ là AI tạo sinh (generative AI), mà nổi bật trong đó ChatGPT vốn đã tạo cơn sốt khi vừa mới ra mắt cách đây không lâu. Theo báo cáo của công ty tư vấn Kearney, việc tăng tốc ứng dụng AI ở Đông Nam Á có tiềm năng tăng thêm khoảng 1 ngàn tỷ USD cho nền kinh tế khu vực vào năm 2030.
Điều đó có nghĩa là cần có nhiều trung tâm dữ liệu hơn để lưu trữ và xử lý lượng thông tin khổng lồ được truyền đi giữa người sáng tạo nội dung, công ty và khách hàng. Theo dữ liệu của Cushman & Wakefield, nhu cầu trung tâm dữ liệu ở Đông Nam Á và Bắc Á dự kiến sẽ tăng khoảng 25% mỗi năm cho đến năm 2028, mạnh hơn nhiều so với mức 14% ở Mỹ. Đến năm 2028, Đông Nam Á sẽ trở thành nguồn doanh thu từ trung tâm dữ liệu ngoài Mỹ lớn thứ hai trên thế giới.
| Dự báo về nhu cầu trung tâm dữ liệu  |
Các điểm nóng còn có khu vực Johor Bahru phía nam Malaysia. Tại đây, Nvidia đã hợp tác với một công ty tiện ích địa phương để lên kế hoạch xây dựng công viên trung tâm dữ liệu AI trị giá 4.3 tỷ USD . Nvidia cũng đang nhắm đến Việt Nam, nơi CEO Jensen Huang coi là ngôi nhà thứ hai tiềm năng của công ty, theo ghi nhận của giới truyền thông hồi tháng 12/2023. Tại Việt Nam, ông Huang thưởng thức món ăn đường phố và cà phê trứng, một đặc sản của Việt Nam, khi đi chơi với những người bạn công nghệ địa phương trong chiếc áo phông đen và quần jean.
Sau chuyến đi, Nvidia đã chọn Hà Nội, Tp.HCM và Đà Nẵng là những địa điểm tiềm năng để đầu tư. Keith Strier, Phó chủ tịch phụ trách các sáng kiến AI toàn cầu của Nvidia, đã có chuyến tham quan các thành phố này vào tháng trước.
Là một khu vực bao gồm khoảng chục quốc gia khác nhau về chính trị, văn hóa và địa lý, Đông Nam Á không phải là thị trường dễ dàng hoạt động nhất cho các công ty toàn cầu. Rủi ro có thể kể đến là khó khăn trong việc điều chỉnh văn hóa làm việc địa phương cũng như sự biến động của các loại tiền tệ khác nhau, ông Lim của NWD chia sẻ.
Nhưng hiện tại, các công ty công nghệ lớn đang tận dụng những lợi thế của khu vực như lực lượng lao động có tay nghề cao nhưng chi phí tương đối thấp. Đây là yếu tố cần thiết cho việc xây dựng các công nghệ đắt tiền như mô hình ngôn ngữ lớn không chỉ đòi hỏi nhiều tiền mà còn cả các kỹ sư lành nghề. Hầu hết các công ty Mỹ đều công bố chương trình đào tạo với chính quyền địa phương, trong đó Microsoft hứa hẹn sẽ đào tạo tổng cộng 2.5 triệu người về kỹ năng AI ở Đông Nam Á vào năm 2025.
Nicholas Lee, Phó Giám đốc công ty tư vấn chính trị văn phòng Global Counsel ở Singapore, cho biết: “Bước chuyển dịch này xuất phát từ cả động lực bên ngoài lẫn bên trong”.
“Bên cạnh sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc và sự khác biệt về chính sách giữa các khu vực pháp lý lớn, việc doanh thu tăng trưởng chậm lại và chi phí tăng cao cũng cho thấy các công ty cần phải quản lý chi phí một cách thận trọng”, ông nói thêm.