Câu chuyện phát hành riêng lẻ của một số doanh nghiệp niêm yết - Họ gà hay chúng ta gà???
Như chúng ta đã biết, có rất nhiều doanh nghiệp lựa chọn phương án phát hành riêng lẻ (PHRL) để tăng vốn điều lệ. Tuy nhiên câu chuyện đằng sau việc PHRL là gì, mục đích thực sự của PHRL liệu có phải là do doanh nghiệp muốn tăng vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh hay vì mục đích khác? Hôm nay tôi xin mổ xẻ việc PHRL của một số doanh nghiệp để anh em hiểu rõ hơn về chuyện này.
Trước tiên, tôi khẳng định việc PHRL của một số doanh nghiệp làm thật ăn thật là rất tốt, lợi cả đôi đường. Doanh nghiệp vừa lựa chọn được cổ đông chiến lược tin cậy, vừa tăng vốn thành công để mở rộng sản xuất kinh doanh. Cổ đông chiến lược thì chọn lựa được doanh nghiệp đảm bảo, làm ăn hiệu quả, giúp cho khoản vốn đầu tư sinh lời.
Tôi chỉ đề cập đến câu chuyện PHRL của một số doanh nghiệp làm giả ăn thật và còn nhiều doanh nghiệp như vậy. Đặc điểm của các doanh nghiệp này thường là làm ăn bết bát, vốn điều lệ tăng liên tục nhưng kết quả kinh doanh lại lẹt đẹt, BLĐ có tiền sử làm giá chính CP của doanh nghiệp mình nhằm mục đích kiếm lời, doanh nghiệp không minh bạch, có tiền sử dính phốt, thị giá CP ở mức thấp dưới mệnh giá…
*Nội dung PHRL
Tăng vốn ảo để gia tăng lượng CP nắm giữ. Thực chất vốn điều lệ tăng nhưng tiền thật phục vụ sản xuất kinh doanh thì không tăng.
**** Mục đích việc PHRL**
Để bán lượng CP PHRL ra bên ngoài qua kênh mua bán trực tiếp trên sàn giao dịch nhằm kiếm tiền hợp pháp.
***Cách thức thực hiện
Đối tượng PHRL là người thân của Ban lãnh đạo (BLĐ) như người nhà, bạn bè, bạn làm ăn… nhưng chỉ đứng tên, còn BLĐ thực chất mới là người quản lý và sở hữu lượng CP PHRL này.
Đội lái chính là Ban lãnh đạo kết hợp với một đội lái bên ngoài (có thể đội lái thuộc một công ty CK nào đó), gọi chung là đội lái.
Thông thường, CP PHRL sẽ bị hạn chế giao dịch trong vòng 1 năm kể từ ngày phát hành. Do đó, để bán được, đội lái cần chờ đến thời điểm khoảng sau 1 năm mới hành động (có thể sớm hơn chút hoặc muộn hơn vài tháng).
Như chúng ta đã biết, BLĐ nhờ người một số thân đứng ra đăng ký mua hết lượng CP PHRL, số tiền mua sẽ được BLĐ chuyển cho những người thân này để nộp cho doanh nghiệp theo kênh chính thống để xác nhận việc đã nộp tiền mua CP PHRL. Sau đó số tiền này sẽ được chuyển ngược lại cho BLĐ qua các kênh như ủy thác đầu tư, làm tăng khoản trả trước cho bên bán, làm tăng khoản phải thu khách hàng, làm tăng giá trị lượng hàng tồn kho…. Như vậy việc PHRL đã thành công, lượng CP PHRL đã được BLĐ mua với giá 0 đồng.
Sau khoảng thời gian hợp lý, đội lái sẽ dùng nghiệp vụ của mình để đánh dần mức giá CP lên mức kế hoạch (mức này thường cao hơn rất nhiều lần mệnh giá).
Khi đạt mức giá kế hoạch, đội lái sẽ dùng các chiêu thức để thả thính NĐT nhỏ lẻ như quay tay tạo thanh khoản, đăng ký mua vào lượng lớn, phân phối đẩy giá trần, kê lệnh đỡ giá… và sẽ dần dần bán ra lượng CP PHRL. Để dễ dàng phân phối hàng ra bên ngoài, trong giai đoạn này, BLĐ doanh nghiệp sẽ vẽ ra các kế hoạch này nọ, triển vọng này nọ hay mông má BCTC để có kết quả kinh doanh đột biến hoặc sẽ ra nhiều tin tốt hỗ trợ. Vậy là nhỏ lẻ sẽ sập bẫy đội lái khi tranh nhau mua vào lượng CP giấy bằng tiền thật.
Ở cuối chu kỳ phân phối CP PHRL, đội lái sẽ sử dụng chiêu thức phân phối giá trần, phân phối giá sàn, kê lệnh đỡ giá… để bán nốt lượng CP còn lại. Sau đó đội lái sẽ buông và giá CP sẽ xuống dốc không phanh.