Biến động tỷ giá khiến nhiều doanh nghiệp "lao đao", khi tiếp tục được thể hiện rõ trong kết quả kinh doanh 3 tháng đầu năm 2024.
Tỷ giá - câu chuyện gây “đau đầu” của nhiều doanh nghiệp trong thời gian qua, trong đó có các doanh nghiệp vay nợ bằng đồng USD. Điển hình, do diễn biến đồng VND mất giá so với USD, Novaland (NVL) phải ghi nhận khoản lỗ hơn 452 tỷ đồng do chênh lệch tỷ giá, dẫn đến việc Công ty phải đánh giá lại các khoản vay, trái phiếu và khoản mục khác có gốc ngoại tệ. Trong khi đó, cùng kỳ năm trước, Novaland chỉ lỗ vỏn vẹn hơn 14 tỷ đồng từ chênh lệch tỷ giá. Không chỉ Novaland, nhiều doanh nghiệp lớn như Hòa Phát, Vietnam Airlines… cũng phải chịu áp lực tương tự.
Trong khi đó, đồng yên Nhật Bản lại liên tục mất giá so với các đồng tiền chính khác trên thế giới, đối với các doanh nghiệp vay bằng đồng yên Nhật, việc đồng tiền này liên tục mất giá khiến các doanh nghiệp giảm áp lực lỗ từ chênh lệch tỷ giá.
Điển hình là Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP (UPCoM: ACV). Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2024, nhờ thị trường hàng không quốc tế phục hồi, doanh thu ACV tăng 19,3% so với đầu năm 2023, đạt 5.661 tỷ đồng.
Trừ đi giá vốn, lợi nhuận gộp 3 tháng đầu năm của ACV đạt 3.600 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ, kéo biên lợi nhuận gộp cải thiện lên 63,8%.
| Doanh thu hoạt động tài chính tăng nhờ lãi chênh lệch tỷ giá (Nguồn: BCTC ACV) |
Doanh thu hoạt động tài chính của ACV tăng 15% lên 479 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn là lãi tiền gửi ngân hàng. Tuy vậy, do mặt bằng lãi suất thấp trong 3 tháng đầu năm và ACV chủ động giảm lượng tiền gửi, lãi tiền gửi của doanh nghiệp giảm 15,5%, còn 345,8 tỷ đồng. Đặc biệt, do lãi chênh lệch tỷ giá trong kỳ tăng thêm 15 tỷ đồng và phát sinh khoản lãi chênh lệch tỷ giá cuối kỳ (83 tỷ đồng) và cổ tức lợi nhuận được chia (28 tỷ đồng) giúp doanh thu tài chính "thoát giảm".
| Chi phí tài chính giảm mạnh do không ghi nhận lỗ chênh lệch tỷ giá đánh giá cuối kỳ (Nguồn: BCTC ACV) |
Đáng chú ý, chi phí tài chính giảm mạnh từ 793 tỷ đồng xuống chỉ còn 19 tỷ đồng do không còn ghi nhận khoản "lỗ chênh lệch tỷ giá đánh giá cuối kỳ". Ngoài ra, do được vay bằng nguồn vốn ưu đãi với lãi suất thấp nên chi phí lãi vay của ACV rất thấp, chưa tới 15 tỷ trong quý I.
Theo thuyết minh riêng về vay và nợ thuê tài chính, tại cuối quý I, ACV vay nợ tổng cộng gần 10.244 tỷ đồng, trong đó, chiếm tỷ trọng 96% là vay dài hạn. Các khoản vay chủ yếu là vay vốn ODA từ Nhật Bản để xây dựng nhà ga hành khách quốc tế sân bay Tân Sơn Nhất, vay để xây dựng nhà ga Quốc tế Nội Bài T2.
Như vậy, do vay bằng yên Nhật, biến động tỷ giá đồng yên so với VND sẽ tác động nhiều tới khoản lãi/lỗ chênh lệch tỷ giá của ACV.
| ACV vay chủ yếu bằng đồng yên Nhật, từ nguốn vốn ODA (Nguồn: BCTC ACV) |
Tại thời điểm cuối quý I/2024, so với thời điểm đầu năm, đồng yên mất giá so với VND, do đó, ACV ghi nhận khoản “lãi chênh lệch tỷ giá đánh giá cuối kỳ”. Trong khi đó, quý I/2023, đồng yên mạnh hơn so với VND so với thời điểm đầu năm 2023, khiến ACV phải ghi nhận khoản lỗ lớn do chênh lệch tỷ giá.
Xu hướng mất giá của đồng yên thời gian qua xuất phát từ chênh lệch lãi suất giữa Mỹ và Nhật Bản, khi Fed liên tục tăng lãi suất để chống lạm phát, trong khi BOJ giữ lãi suất ở ngưỡng âm cho tới đợt tăng vào tháng 3 năm nay. Khoảng cách lãi suất đã khuyến khích giới đầu tư rút vốn khỏi các tài sản định giá bằng đồng yên, tìm đến với những đồng tiền có lãi suất cao hơn như USD.
Áp lực mất giá đối với yên Nhật gia tăng mạnh từ tháng 3, khi kỳ vọng về việc Fed giảm lãi suất ngày càng giảm sút. Theo ghi nhận, từ đầu năm đến nay, đồng yên đã mất giá khoảng 7,79% so với đồng USD.
| ACV ghi nhận mốc lợi nhuận quý cao kỷ lục (Nguồn: BCTC ACV) |
Nhờ thị trường hàng không quốc tế phục hồi và giảm mạnh chi phí tài chính, ACV báo lãi trước thuế tăng mạnh 79% trong quý I/2024, đạt gần 3.629 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế đạt 2.921 tỷ đồng, cũng tăng 79% so với cùng kỳ - ghi nhận mốc lợi nhuận quý cao kỷ lục của ACV.
Trên thị trường chứng khoán, tính từ đầu năm đến nay, thị giá cổ phiếu ACV đã tăng 48%, đóng cửa phiên 3/5 tại mức giá 94.400 đồng/cp, đẩy vốn hoá thị trường lên 205.504 tỷ đồng. Với mức vốn hóa này, ACV xếp thứ ba trên thị trường chứng khoán, chỉ sau 2 “ông lớn” Big4 là Vietcombank và BIDV.
| ACV đang là chủ đầu tư của dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành |
ACV đang là chủ đầu tư dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành. Hiện tại, dự án đang trong giai đoạn 1 đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm; chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác.