Chuyên gia của Chứng khoán NH Việt Nam (NHSV) đánh giá tỷ giá tăng đang mang lại 1 số rủi ro với chính sách tiền tệ trong việc phải tăng lãi suất. Tuy nhiên, rủi ro này chưa quá nghiêm trọng, chỉ khi nào tỷ giá bán ra tại các NHTM vượt ngưỡng khoảng 25,000 VND/USD thì mới tạo ra 1 mối đe dọa đủ lớn với thị trường chứng khoán (TTCK).
Tỷ giá USD đã liên tục tăng trong khoảng 1 tháng qua. Trong 7 tháng đầu năm, USD chỉ tăng 125 đồng so với VND, tương đương mức tăng 0.53% so với đầu năm; tuy nhiên chỉ từ tháng 8 trở lại đây, USD đã tăng thêm tới 570 đồng, nâng mức tăng từ đầu năm đến nay là 695 đồng, tương đương mức tăng 2.93% so với VND.
Ông Phạm Hải Hoàng - Trưởng phòng Phân tích Công ty Chứng khoán NH Việt Nam (NHSV) lý giải đồng USD tăng giá là do đang có sự lệch pha quá lớn giữa chính sách tiền tệ của Mỹ và Việt Nam. Tại Mỹ, trong khi Fed đang liên tục tăng lãi suất 11 lần liên tiếp lên khoảng 5.25-5.5%, mức cao nhất kể từ năm 2001 thì tại Việt Nam, lãi suất qua đêm liên ngân hàng hiện đang là 0.17% và lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng tại VCB và Agribank đang là 5.5% - gần như thấp nhất lịch sử và ngang với mức thấp nhất của giai đoạn Covid-19. Chênh lệch lãi suất Mỹ - Việt ngày càng tăng khiến nhu cầu đồng USD lên cao, và USD tăng giá là hoàn toàn dễ hiểu.
Ông Hoàng đánh giá việc tỷ giá tăng là đáng lo ngại. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần phải hiểu đúng về những lo ngại này như thế nào.
Về mặt học thuật, TTCK Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố lãi suất hơn là tỷ giá. Trong các mô hình định giá doanh nghiệp, việc lãi suất tăng ảnh hưởng tới giá trị doanh nghiệp đã là quá rõ ràng, ngược lại, chưa có mối liên hệ quá rõ ràng giữa biến động tỷ giá và giá trị doanh nghiệp. 1 ví dụ thực tế là đồng Yên nhật đã mất giá tới 28.3% so với đồng USD kể từ năm 2022, và mất giá 43.1% so với đồng USD kể từ năm 2021, nhưng TTCK Nhật Bản vẫn đang tăng vượt đỉnh 30 năm và đã tăng khoảng 24% kể từ đầu năm 2022. Nhật Bản là 1 trong những TTCK hiếm hoi tăng điểm trong hơn 1 năm qua nhờ chính sách duy trì lãi suất thấp.
Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là biến động lớn của tỷ giá sẽ ảnh hưởng tới chính sách lãi suất của NHNN Việt Nam. Trong tháng 10/2022, khi tỷ giá tăng sốc lên mức gần 25,000VND/USD, NHNN đã ngay lập tức tăng lãi suất 4 lần liên tiếp để bình ổn tỷ giá. từ tháng 9 đến giữa tháng 11 năm 2022, TTCK chứng kiến cú sập từ 1,284 điểm xuống đáy 875 điểm của VN-Index.
Câu hỏi đặt ra là liệu với việc đợt tăng tỷ giá lần này có khiến NHNN 1 lần nữa tăng mạnh lãi suất để bình ổn tỷ giá hay không?
Theo NHSV, đợt tăng tỷ giá lần này chưa nghiêm trọng đến mức đó bởi các lý do sau:
Thứ 1 là từ đầu năm đến nay, USD mới tăng 2.93%, vẫn ở mức chấp nhận được.
Thứ 2, NHNN vẫn còn công cụ để điều tiết tỷ giá, đó là bơm USD từ nguồn dự trữ ngoại hối. Nhìn lại năm 2022, NHNN đã phải bơm bán khoảng 22 tỷ USD từ dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá, hầu hết được bán trong giai đoạn 7 tháng đầu năm 2022. Trái lại, trong 6 tháng 2023, NHNN đã mua vào khoảng 6 tỷ USD để tăng lượng dự trữ ngoại hối lên, và đây có thể là công cụ hữu ích giúp NHNN ổn định tỷ giá trong thời gian tới.
Thứ 3, tăng trưởng kinh tế thấp của năm 2023 chưa cho phép Việt Nam tăng lãi suất. Cụ thể, tăng trưởng GDP 6 tháng 2023 chỉ đạt 3.72% - thấp hơn rất nhiều kế hoạch 2023 của chính phủ là 6.5%. Tăng trưởng tín dụng 8 tháng mới đạt 5.33%, thấp hơn rất nhiều mức tăng trưởng tín dụng cùng kỳ là 9.87% và kế hoạch 2023 là 14%. Hệ thống ngân hàng đang đối mặt tình trạng thừa tiền. Nếu giờ lại tăng lãi suất, tạo thêm áp lực lên doanh nghiệp và tăng trưởng tín dụng, tình trạng thừa tiền của hệ thống ngân hàng và tăng trưởng thấp của nền kinh tế lại phải đối mặt với nhiều thử thách.
Nguồn: NHSV
NHSV cho rằng hy sinh tỷ giá USD 2023 tăng ở mức khoảng 5% so với VND là mức chấp nhận được, tức tỷ giá cuối năm 2023 rơi vào khoảng 25,000 VND/USD. Lý do Chứng khoán NHSV chọn mốc 5% là vì đây là ngưỡng mất giá VND tối đa trong 1 năm trong vòng hơn 10 năm qua.
Nói tóm lại, tỷ giá tăng đang mang lại 1 số rủi ro với chính sách tiền tệ trong việc phải tăng lãi suất. Tuy nhiên, rủi ro này chưa quá nghiêm trọng, chỉ khi nào tỷ giá bán ra tại các NHTM vượt ngưỡng khoảng 25,000 VND/USD thì mới tạo ra 1 mối đe dọa đủ lớn với thị trường chứng khoán.
Đông Tư
