Bên cạnh những cơ hội lớn do nền kinh tế số mang đến thì cũng đặt ra những vấn đề mới cho quản lý thuế, trong đó vấn đề quản lý tuân thủ thuế đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Ngày 13/5, phát biểu tại Hội thảo “Quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số” diễn ra ngày 13/5, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, tuân thủ thuế là nghĩa vụ và cũng là trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức trong việc thực hiện đúng các quy định về thuế, góp phần đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Thuỳ Dương/BNEWS/TTXVN
Theo ông Đặng Ngọc Minh, quản lý tuân thủ thuế là phương thức quản lý thuế hiện đại giúp cơ quan thuế phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực có hạn trước bối cảnh số lượng người nộp thuế ngày càng tăng, quy mô hoạt động ngày cảng lớn, tính chất hoạt động ngày càng phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro về thuế; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để người nộp thuế tuân thủ tốt các quy định của pháp luật.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thuế, tính đến thời điểm hiện tại thì cả nước hiện có gần 1 triệu doanh nghiệp, hơn 3 triệu hộ kinh doanh; trong đó có khoảng 1,9 triệu hộ kinh doanh thuộc diện phải nộp thuế và 27 triệu cá nhân có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân (khoảng 7 triệu cá nhân có thu nhập thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân). Với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, cùng với chủ trương đẩy mạnh hội nhập, tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài, trong thời gian tới sẽ ngày càng có nhiều doanh nghiệp, tổ chức cá nhân kinh doanh tại Việt Nam.
Ông Đặng Ngọc Minh cũng cho biết, trong những năm vừa qua, ngành thuế đã chú trọng triển khai quản lý rủi ro tuân thủ pháp luật thuế, thực hiện tổ chức thu thập, xử lý dữ liệu bên trong và từ các cơ quan, tổ chức bên ngoài ngành thuế.
Bên cạnh đó, xây dựng các Bộ chỉ số tiêu chí, quy trình và ứng dụng về phân tích, nhận diện rủi ro người nộp thuế hỗ trợ cho quản lý thuế để lựa chọn người nộp thuế thực hiện kiểm tra, thanh tra thuế; phân loại hồ sơ hoàn thuế và xây dựng kế hoạch kiểm tra sau hoàn; quản lý, giám sát chặt chẽ việc sử dụng hoá đơn của người nộp thuế phòng ngừa gian lận hóa đơn, chống thất thu cho ngân sách nhà nước.
Bên cạnh những cơ hội lớn do nền kinh tế số mang đến thì cũng đặt ra những vấn đề mới cho quản lý thuế, trong đó vấn đề quản lý tuân thủ thuế đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Lãnh đạo Tổng cục Thuế cho biết, việc quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số gặp nhiều khó khăn hơn so với nền kinh tế truyền thống do tính phức tạp, tính đa dạng và tính toàn cầu của các hoạt động kinh tế. Các giao dịch diễn ra trên môi trường mạng, thông qua các nền tảng số, khiến cho việc theo dõi, kiểm soát và quản lý trở nên khó khăn hơn. Do vậy, đòi hỏi cần có những giải pháp quản lý phù hợp, hiệu quả để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Chuyên gia đến từ Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), Noguchi Daisuke cho rằng, để khắc phục các vấn đề trong quản trị thuế thì cần kiểm tra tình hình thực hiện quản trị thuế trong doanh nghiệp, tiếp xúc trực tiếp với lãnh đạo doanh nghiệp, và xử lý các vấn đề cần cải thiện.
Dưới góc độ cơ quan quản lý, Tổng cục Thuế cho biết, đã nghiên cứu áp dụng các công nghệ mới dựa trên phân tích dữ liệu lớn, áp dụng trí tuệ nhân tạo vào phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ pháp luật thuế. Cụ thể, ngành thuế đã tổ chức triển khai hiệu quả thu thập, phân tích dữ liệu hóa đơn điện tử nói riêng, dữ liệu quản lý thuế nói chung; thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu đối soát dữ liệu lớn với hoá đơn điện tử, xây dựng chức năng cảnh báo xuất hoá đơn vượt ngưỡng an toàn.
Đặc biệt, bước đầu nghiên cứu áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào phân tích dữ liệu hoá đơn điện tử để phát hiện rủi ro giá bất thường, chuỗi mua bán hóa đơn, gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng, phân tích chuỗi mua bán hóa đơn theo từng mặt hàng rủi ro hoặc theo chuỗi quan hệ mua bán của các doanh nghiệp trong nền kinh tế giúp tìm các chuỗi nghi ngờ (mua bán lòng vòng, chỉ mua không bán, chỉ bán không mua, xuất khống hóa đơn,...).
Thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ áp dụng quản lý rủi ro tuân thủ tổng thể theo định hướng, hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý tuân thủ tổng thể tại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế theo nguyên tắc phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ về thuế.
Đồng thời, xây dựng một cơ sở dữ liệu thông tin quản lý tuân thủ tổng thể, toàn diện với các công cụ thu thập, xử lý, phân tích dữ liệu hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế và xu thế phát triển của công nghệ đáp ứng yêu cầu quản lý thuế, tạo thuận lợi cho người dân, nâng cao hiệu quả quản lý.
Ngoài ra, triển khai xây dựng “Hệ thống ứng dụng cơ sở dữ liệu và phân tích rủi ro tổng thể”trên cơ sở nghiên cứu áp dụng phương pháp phân tích dữ liệu số lớn, sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, học máy vào phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ người nộp thuế.
Tuy nhiên, Tổng cục Thuế cũng chia sẻ, việc triển khai áp dụng quản lý rủi ro của cơ quan thuế Việt Nam đang ở giai đoạn phát triển còn phải đối phó với không ít những khó khăn, thách thức, bao gồm cả các yếu tố bên trong và bên ngoài. Đặc biệt, để đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hóa ngành thuế, quản lý rủi ro tuân thủ tổng thể sẽ phải giải quyết rất nhiều công việc, có những vấn đề cần được xem xét, giải quyết ở tầm chiến lược, có sự phối hợp giải quyết xử lý với nhiều cấp, đơn vị ở cả trong và ngoài ngành.
https://bnews.vn/quan-ly-tuan-thu-thue-dam-bao-thu-ngan-sach-nha-nuoc/332909.html