Trong bối cảnh thị trường tài chính Việt Nam đang trong giai đoạn tìm sự cân bằng sau thời kỳ tăng trưởng nóng, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 102 cập nhật và siết chặt một số quy định về quản lý rủi ro tại các công ty chứng khoán.
Những điểm sửa đổi đáng chú ý:
1.Về vốn khả dụng:
Một thay đổi quan trọng là siết chặt cách tính vốn khả dụng, bằng cách loại trừ các yếu tố có tính “ảo” hoặc kém thanh khoản như:
- Lợi nhuận giữ lại từ tài sản tài chính ghi nhận theo giá sổ sách,
- Giá trị cổ phiếu quỹ.
- Nếu đối tác mất khả năng thanh toán hoàn toàn, toàn bộ phần lỗ từ hợp đồng sẽ bị trừ trực tiếp vào vốn khả dụng => điều này phản ánh cách tiếp cận thận trọng hơn về rủi ro tín dụng.
2.Rủi ro hoạt động
Thông tư bổ sung một số loại chi phí vào tính toán rủi ro hoạt động. Tuy nhiên khoản nhỏ (định giá lại chứng quyền, lãi lỗ ngoại hối chưa thực hiện, chi phí tài chính và phi tiền mặt của quỹ …)
3.Rủi ro thị trường:
Điểm nhấn ở đây là tăng trọng số rủi ro đối với:
- Trái phiếu chưa niêm yết, đặc biệt là của doanh nghiệp chưa niêm yết,
- Trường hợp có nhiều đánh giá tín nhiệm, thì sẽ chọn mức tín nhiệm thấp hơn.
Ngoài ra, khoản vốn góp cũng được tính vào rủi ro vị thế
4.Rủi ro thanh toán:
Trọng số rủi ro đối tác được nâng lên 150% cho các trường hợp:
- Hợp đồng bất động sản
- Khoản cho vay hoặc phải thu không gắn liền với giao dịch ký quỹ hay chứng khoán.
=> hạn chế các khoản tín dụng phi thị trường
**Ngắn hạn: Tác động không đáng kể đến nhóm đầu ngành
- Vốn các tỷ lệ trên của công ty chứng khoán đều cách xa giới hạn 180, top 10 công ty chứng khoán hiện nay có nền tảng vốn đủ vững để đáp ứng yêu cầu mới.
- Các đợt tăng vốn gần đây (TCX, VPX, VCK) sẽ củng cố năng lực tài chính, đảm bảo các chỉ số an toàn cần thiết để các chính sách trên không cản trở hoạt động cho vay.
**Trung hạn: Thông tư sẽ khiến giá trị rủi ro được tính toán tăng lên, kéo theo tỷ lệ CAR giảm nếu công ty không chủ động điều chỉnh cơ cấu tài sản đầu tư. Đặc biệt, các công ty có danh mục lớn gồm trái phiếu không xếp hạng hoặc bất động sản sẽ chịu áp lực phải tái cấu trúc.
Đây không phải là thay đổi mang tính đột phá, không xô lệch quá nhiều nhưng là bước điều chỉnh thiết yếu, phản ánh tinh thần thận trọng và hướng đến sự đề phòng rủi ro, tránh vết xe đổ trong hoạt động của thị trường vốn.
Tham khảo từ nhận định của VCI và đọc từ thông tư.
Cre quan điểm: Trương Đắc Nguyên