Lãi suất giảm sâu là ‘động lực’ thúc đẩy dòng tiền thông minh tìm kiếm các kênh đầu tư mới có lợi nhuận cao hơn thay vì gửi tiền tại các ngân hàng.
Sau 4 lần điều chỉnh liên tiếp, lãi suất điều hành hiện tại đã gần chạm mức thấp nhất của năm 2020. Mặt bằng lãi suất huy động tại các ngân hàng đã tạo đỉnh trong quý IV/2022 và đang giảm dần từ đầu năm 2023. Lãi suất tiết kiệm liên tục giảm trong thời gian qua sẽ khiến dòng tiền từ kênh này đang có xu hướng phân bổ sang các kênh khác để tìm kiếm mức lợi nhuận tốt hơn.
Theo số liệu của Chứng khoán Yuanta (Yuanta Việt Nam), trong quý IV/2022, lượng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng đã tăng mạnh (tăng 6,4% so với quý trước) đặc biệtsau khi Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất vào 10/2022và phần lớn tiền gửi trong giai đoạn này là tiền gửi có kỳ hạn từ 6 đến 12 tháng.
Do đó, các chuyên gia phân tích của Yuanta ước tính khoản tiền gửi trị giá khoảng 496.000 tỷ đồng sẽ đáo hạn trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 12/2023 và có khả năng sẽ dẫn đến dòng vốn chảy vào cổ phiếu nhiều hơn trong nửa cuối năm 2023.
“Chúng tôi không cho rằng tất cả các khoản tiền gửi đáo hạn sẽ chuyển hướng sang thị trường chứng khoán; tuy nhiên, giả sử rằng 10% số tiền gửi đó sẽ chảy vào thị trường chứng khoán, tương đương với 49.000 tỷ đồng (tương đương giá trị giao dịch trên thị trường chứng khoán trong khoảng hai ngày)”, báo cáo viết.
Theo Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), trong kịch bản tích cực, nếu NHNN giảm lãi suất điều hành thêm 0,5%/năm, số dư tiền gửi nhà đầu tư/thanh khoản bình quân ngày có thể tiệm cận mức đạt được trong quý II/2021 lần lượt là 85.000 tỷ đồng/21.000 tỷ đồng.
Ông Trần Ngọc Báu, CEO Wigroup, nhận định ngành chứng khoán đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của năm 2022, tạo đáy lợi nhuận và bước vào giai đoạn hồi phục trong năm 2023. Số liệu của Wigroup cũng cho thấy tiền gửi của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán đã có sự hồi phục khá rõ nét tăng 15% so với quý I/2023, nhưng vẫn thấp hơn 17,7% so với cùng kỳ năm 2022.
Dự báo có thêm một đợt giảm lãi suất điều hành vào cuối 2023 hoặc đầu 2024
Chuyên gia của Yuanta cho rằng NHNN vẫn còn dư địa để tiếp tục giảm lãi suất điều hành, tuy nhiên vẫn cần phải xem xét động thái tiếp theo của Fed để đưa ra quyết định phù hợp. Theo các chuyên gia, NHNN có thể tiếp tục giảm lãi suất điều hành thêm 50 điểm cơ bản vào cuối năm 2023 hoặc đầu năm 2024.
Lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng hiện tại tại 4 ngân hàng TMCP Nhà nước là 6,3% (16/8/2023). Do đó, nếu NHNN ban hành mức giảm lãi suất điều hành thêm 50 điểm cơ bản thì 4 ngân hàng này sẽ điều chỉnh lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng xuống 6%/năm hoặc thấp hơn.
Chính sách tiền tệ nới lỏng sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trong nửa cuối năm 2023 khi lãi suất cho vay dự kiến bắt đầu giảm từ quý III. Mức tăng trưởng tín dụng năm 2023 dự kiến trong khoảng 12 - 13%.
Trong lịch sử, sau khi NHNN cắt giảm lãi suất vào năm 2020, cổ phiếu ngành tài chính (bao gồm ngân hàng) đã tăng khoảng 70% từ tháng 10/2020 đến tháng 4/2022. Các chuyên gia kỳ vọng điều tương tự xảy ra trong năm nay.