Chợ Mỹ tại châu Á, Việt Nam đang được chọn về thuế suất 0%
Việt Nam đang có cơ hội hiếm có, không chỉ trở thành bạn hàng của Mỹ, mà còn là trạm trung chuyển hàng hóa Mỹ vào Đông Nam Á. Một hiệp định thuế quan tưởng chừng nhỏ lại có thể mở ra con đường mới cho cả kinh tế, quốc phòng và địa chính trị.
Một cú bẻ lái của chuỗi cung ứng toàn cầu
+Ngày mà hàng hóa Mỹ vào Việt Nam với thuế suất 0%, không chỉ là ngày người tiêu dùng trong nước mua được hàng tốt với giá rẻ. Đó là dấu hiệu cho thấy Việt Nam có thể trở thành cửa ngõ của hàng Mỹ ở Đông Nam Á, trong một cuộc chơi chuỗi cung ứng được vẽ lại giữa các cường quốc.
+Sau đại dịch, và trong tình cảnh xung đột thương mại Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng, nhiều tập đoàn Mỹ đã chọn Việt Nam như một điểm đến mới để đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Nhưng khi hàng hóa Mỹ có thể đi thẳng vào Việt Nam với thuế suất 0%, thì vai trò của Việt Nam không chỉ là “công xưởng thay thế”, mà có thể là căn cứ thương mại thứ cấp, nơi hàng Mỹ được nhập, đóng gói, phân phối cho cả khu vực.
+Thị trường nội địa Việt Nam đủ lớn với 100 triệu dân. Nhưng thứ hấp dẫn hơn là địa chính trị. Từ các cửa khẩu, cảng biển và hạ tầng đang mở rộng, hàng hóa Mỹ có thể được vận chuyển đi Lào, Campuchia, Thái Lan những quốc gia đang cần hàng tiêu dùng tiêu chuẩn cao nhưng chưa có kênh nhập khẩu trực tiếp hiệu quả. Trong một thế giới nơi niềm tin đang phân mảnh, việc hàng hóa Mỹ đi qua Việt Nam rồi mới vào khu vực là một hình thức “niêm yết tín nhiệm trung gian”. Nó giống như cách Việt Nam đã từng đóng vai trò “kiểm định tiêu chuẩn” cho hàng điện tử xuất khẩu từ châu Á sang Mỹ trong suốt 20 năm qua.
+Không phải quốc gia nào cũng có thể trở thành trạm trung chuyển. Nhưng Việt Nam đang có cơ hội, chính trị ổn định, người tiêu dùng thực dụng, tầng lớp trung lưu gia tăng và một chính phủ đang cởi mở hơn với kinh tế thị trường toàn cầu và chuyển đổi số.
Khi thương mại là một cửa ngách quốc phòng
+Từ lâu, Việt Nam vẫn muốn đa dạng hóa nguồn cung quốc phòng, tránh lệ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào. Nhưng với Mỹ, một quốc gia vẫn còn áp đặt các giới hạn cấm vận vũ khí, việc tiếp cận công nghệ quốc phòng tiên tiến là vô cùng khó khăn.
+Tuy nhiên, khi thuế suất nhập khẩu với hàng Mỹ về 0%, đó không chỉ là cơ hội mua son môi, ngũ cốc, mỹ phẩm giá rẻ. Đó là một “cửa ngách”, một kênh mở hợp pháp để Việt Nam có thể tiếp cận với thiết bị lưỡng dụng, các mặt hàng dân sự nhưng có thể phục vụ quốc phòng, từ thiết bị định vị, liên lạc, drone cỡ nhỏ, đến thiết bị y tế, bảo hộ cá nhân tiêu chuẩn NATO.
+Nếu biết tận dụng, mỗi container hàng Mỹ về Việt Nam có thể là một lần kiểm chứng uy tín, là một lần xích lại gần hơn với tiêu chuẩn phương Tây trong công nghệ, quốc phòng. Mỗi công ty logistics phục vụ hàng Mỹ, mỗi chợ đầu mối phân phối hàng Mỹ, là một “tế bào” cho mạng lưới thân thiện, phục vụ lợi ích chung.
+Đây không phải là điều mới. Israel, Hàn Quốc, Ba Lan… đã từng đi qua con đường này. Họ bắt đầu bằng các thỏa thuận thương mại và đầu tư, trước khi trở thành đồng minh chiến lược trong lĩnh vực quốc phòng. Không cần tuyên bố chính thức, không cần ký liên minh rầm rộ, chỉ cần thương mại đủ bền chặt và niềm tin đủ lâu, các thiết bị an ninh sẽ tự tìm đến nơi an toàn để hạ cánh.
+Việt Nam không cần vội tuyên bố mình đứng về phía ai. Nhưng nếu hàng hóa Mỹ vào Việt Nam với thuế suất 0%, và nếu Việt Nam trở thành nơi phân phối chính thức hàng hóa ấy cho khu vực, thì bản thân cấu trúc thương mại ấy đã là một cam kết mềm về trật tự khu vực.
Một thị trường 100 triệu dân và một tầm nhìn rộng hơn biên giới
+Việt Nam có hơn 100 triệu dân. Một tầng lớp trung lưu đang trỗi dậy. Và hơn hết là một thế hệ tiêu dùng đang rời xa tâm lý “tiêu dùng Trung Hoa giá rẻ” để tìm đến những tiêu chuẩn quốc tế của thế hệ trẻ mới.
+Thị trường nội địa giờ không chỉ là nơi bán hàng, mà là nơi định hình ảnh hưởng. Nếu hàng hóa Mỹ có mặt ở Việt Nam với giá hợp lý, có hệ thống phân phối mạnh, thì người tiêu dùng Lào, Campuchia, thậm chí cả Thái Lan, Indonesia, Malaysia… sẽ nhìn sang Việt Nam như một “chợ Mỹ tại châu Á”. Không cần đại sứ quán, không cần văn hóa phẩm tuyên truyền hàng hóa tiêu chuẩn cao sẽ thay thế điều đó.
+Doanh nghiệp Việt cũng từ đó nhìn vào để gia công, sản xuất đúng tiêu chuẩn để làm ăn.
+Ngay cả khách du lịch Trung Quốc vốn đã có tâm lý nghi ngại với hàng hóa nội địa cũng sẽ tìm đến Việt Nam để mua các mặt hàng Mỹ chính hãng với giá tốt. Một khi Việt Nam giữ được vai trò này, thì không chỉ dòng tiền tăng, mà vai trò mềm trong chuỗi giá trị khu vực sẽ được thiết lập.
+Nhưng để đi xa hơn, Việt Nam cần làm nhiều việc.
+Minh bạch hóa toàn bộ chuỗi thương mại nhập khẩu phân phối tái xuất. Không để hàng Trung Quốc đội lốt Việt đi Mỹ, cũng không để hàng Mỹ bị làm giả, trộn hàng nhái từ bên thứ ba.
+Thiết lập các trung tâm logistics xuyên biên giới từ Cần Thơ, Đà Nẵng, Hà Nội, đến các trạm trung chuyển biên giới Lào, Campuchia để vận hành vai trò “trạm trung chuyển Đông Nam Á”.
+Đối thoại cấp cao về chính sách chuỗi cung ứng với Mỹ, không chỉ ở cấp công ty mà ở cấp chính phủ để từ thuế suất 0%, Việt Nam có thể từng bước bước vào các chính sách “đối tác đặc biệt” về thương mại an ninh, như Ba Lan đã từng có với Mỹ sau năm 2000.
+Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt. Không phải vì được Mỹ bỏ cấm vận, cũng không cần chờ ký FTA mới. Chỉ cần biết tận dụng đúng lúc, từ thuế suất 0% cho hàng hóa, có thể mở ra một cửa ngõ 100 điểm cho chiến lược kinh tế chính trị dài hạn.
+Hàng Mỹ vào Việt Nam không chỉ là một sự dịch chuyển của dòng container. Nó là sự dịch chuyển của niềm tin nhiều phía.
~ Cu Làng Cát
Mỹ sẽ áp mức thuế quan tương hỗ tối thiểu 10% cho 100 quốc gia’
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent ngày 3/7 cho biết khoảng 100 quốc gia có khả năng sẽ phải chịu mức thuế quan tương hỗ tối thiểu 10%. Ông cũng dự đoán một loạt thỏa thuận thương mại sẽ được công bố trong những ngày tới, trước thời hạn ngày 9/7, có thể khiến các mức thuế quan tăng vọt.
Khoảng 100 quốc gia nhận mức thuế quan tương hỗ ở mức tối thiểu 10%
“Chúng ta sẽ xem Tổng thống Trump sẽ đưa ra quyết định thế nào với các nước đang đàm phán, liệu ông có hài lòng với thiện chí đàm phán của họ hay không”, ông Bessent nói trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television ngày 3/7.
“Tôi nghĩ sẽ có khoảng 100 quốc gia nhận mức thuế quan có đi có lại ở mức tối thiểu 10%, và từ đó chúng ta sẽ tiếp tục”, ông Bessent nói thêm.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent Scott Bessent (Ảnh: Reuters)
Chính quyền Tổng thống Trump hiện đang đẩy mạnh các cuộc đàm phán với hơn một chục đối tác thương mại, trong đó có Ấn Độ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu, nhằm đạt được các thỏa thuận giảm thuế trước hạn chót.
Trong tháng 4, chính quyền Mỹ đã tạm thời hạ mức thuế đối với phần lớn các quốc gia xuống 10%, để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán.
Một số quốc gia từng được áp mức thuế 10% đến nay vẫn chưa tiến hành đàm phán với Mỹ, ngoại trừ Anh, quốc gia đã đạt được thỏa thuận vào tháng 5 nhằm duy trì mức thuế 10% và được ưu đãi đặc biệt cho một số lĩnh vực như ô tô và động cơ máy bay.
Ngược lại, các đối tác thương mại lớn hiện đang đàm phán với Mỹ có thể phải đối mặt với mức thuế cao hơn đáng kể, khoảng 26% với Ấn Độ và 24% với Nhật Bản. Các quốc gia không tham gia đàm phán có thể chịu mức thuế còn cao hơn, trong đó có Lesotho (50%), Madagascar (47%) và Thái Lan (36%).
Ngày 2/7, Tổng thống Mỹ công bố một thỏa thuận thương mại với Việt Nam, theo đó thuế quan của Mỹ đối với nhiều mặt hàng Việt Nam sẽ được giảm xuống 20%, thấp hơn mức 46% mà ông từng đe dọa trước đó.
EU – Mỹ tiến gần thỏa thuận thương mại khung
Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ đang tiến gần đến một thỏa thuận thương mại nhằm tránh việc Washington áp mức thuế 50% lên toàn bộ hàng xuất khẩu của khối.
Các cuộc đàm phán cấp cao đang diễn ra tại Washington có thể kéo dài đến phút chót, nhưng nhiều nguồn tin ngoại giao và quan chức cho biết EU sẵn sàng chấp nhận mức thuế quan chung 10% do phía Mỹ đưa ra.
Tuy nhiên, điều này sẽ chỉ diễn ra nếu Washington đồng ý gia hạn đàm phán và đưa ra một số nhượng bộ, trong đó có khả năng điều chỉnh mức thuế 25% đang áp dụng với ô tô – lĩnh vực gây thiệt hại lớn cho ngành công nghiệp ô tô Đức.
Cao ủy Thương mại EU Maros Sefcovic đang ở Washington để tìm cách ký kết một thỏa thuận. (Ảnh: Olivier Hoslet/EPA)
Phát biểu với báo giới sáng 3/7 tại thủ đô Washington sau cuộc gặp với Cao ủy Thương mại EU Maros Sefcovic, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent ngụ ý rằng một thỏa thuận có thể đạt được. Ông tuyên bố rằng Mỹ sẽ “chứng kiến thêm nhiều thỏa thuận thương mại nữa” trong bối cảnh sắp đến lễ kỷ niệm Quốc khánh 4/7.
Các cuộc thảo luận tiếp theo trong ngày được tiến hành giữa Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, Đại diện Thương mại Jamieson Greer và ông Sefcovic. Các đại sứ EU dự kiến sẽ được báo cáo về kết quả đàm phán vào ngày 4/7.
Ông Bessent cho biết đại diện thương mại Greer sẽ “làm việc tích cực trong cuối tuần” với các quan chức châu Âu để tháo gỡ vướng mắc còn lại.
Theo Thủ tướng Đức Friedrich Merz, mục tiêu chính hiện nay là “giải quyết nhanh chóng tranh chấp thuế quan” chứ không phải đạt được một hiệp định thương mại chi tiết. Ông Merz cho biết mức thuế hiện hành đang gây gánh nặng quá lớn cho các doanh nghiệp châu Âu.
Nguồn tin từ giới đàm phán tiết lộ, phía EU đang yêu cầu một điều khoản “hoãn áp thuế” (standstill clause) nhằm bảo đảm rằng Mỹ sẽ không áp thêm thuế mới trong thời gian đàm phán gia hạn.
Một nhà ngoại giao EU cho biết họ lạc quan về khả năng đạt thỏa thuận, nếu không trong tuần này thì cũng trước ngày 9/7. “Đây là lợi ích của cả hai phía,” ông nói. Một số nguồn thậm chí kỳ vọng thỏa thuận có thể được công bố trước cuối tuần này, tạo điều kiện cho Tổng thống Mỹ có một tuyên bố quan trọng vào dịp lễ 4/7.
Mỹ sẽ gửi thư thông báo thuế nhập khẩu áp dụng với phần lớn đối tác, mà không qua đàm phán do việc này rất phức tạp.
Nói trước báo giới trước khi rời Washington đến Iowa, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết họ bắt đầu gửi thư cho các nước từ ngày 4/7, để thông báo mức thuế nhập khẩu khi bán hàng sang Mỹ. Đây là sự thay đổi rõ rệt so với cam kết ban đầu là đàm phán từng thỏa thuận.
Ông Trump thừa nhận việc đàm phán với hơn 170 quốc gia rất phức tạp. Ông cho biết sẽ gửi thư cho 10 nước mỗi lần, nêu rõ mức thuế áp dụng, dao động 20-30%.
Chúng ta có hơn 170 quốc gia. Vậy thì có thể đạt được bao nhiêu thỏa thuận? Việc này phức tạp hơn rất nhiều.
Việt Nam hiện là một trong số ít quốc gia đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ. Trước đó, Washington mới đạt thỏa thuận quy mô nhỏ với Anh, thống nhất tạm giảm thuế nhập khẩu với Trung Quốc và vẫn đang đàm phán với loạt đối tác khác như EU, Ấn Độ, Nhật Bản…
Ông Trump cho biết ngoài Việt Nam, Mỹ có thể công bố thêm “một vài” thỏa thuận chi tiết với các nước khác. Tuy nhiên, ông muốn phần lớn nền kinh tế sẽ chỉ nhận thư thông báo mức thuế, bỏ qua giai đoạn đàm phán chi tiết.
Những tuyên bố trên cho thấy thách thức trong việc hoàn tất các hiệp định thương mại. Vì vấn đề không chỉ liên quan đến thuế, còn gồm rào cản phi thuế quan, như lệnh cấm nhập khẩu nông sản.
Hồi tháng 4, các quan chức hàng đầu trong chính quyền Trump tuyên bố sẽ thực hiện “90 thỏa thuận trong 90 ngày”. Mục tiêu này bị nhiều chuyên gia thương mại ngờ vực, do việc đàm phán kiểu này thường kéo dài và phức tạp.
Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ công bố áp thuế đối ứng với toàn bộ đối tác thương mại, từ 10-50%. Một tuần sau, ông thông báo hoãn áp thuế ở mức cao, tạm thời chỉ áp dụng mức 10% trong 90 ngày, để các nước có thời gian đàm phán với Mỹ.
Trừ Anh, nhiều nước bị áp thuế 10% ban đầu hiện vẫn chưa đàm phán với Mỹ. Đây là mức mà chính quyền Trump từng khẳng định rất thấp và chỉ áp dụng với các nước có quan hệ thương mại cân bằng với Mỹ.
THÁI LAN “GỠ MÌN THUẾ” TRƯỚC MỸ: NHƯỢNG BỘ THƯƠNG MẠI ĐỂ TRÁNH MỨC PHẠT 36%
Thái Lan vừa đệ trình đề xuất mới cho Mỹ, nhằm tránh bị áp thuế nhập khẩu tới 36% – dự kiến có hiệu lực nếu không đạt thỏa thuận trước hạn chót 9/7.
Trong đề xuất lần này, Bộ trưởng Tài chính Pichai Chunhavajira nhấn mạnh:
Thái Lan sẽ:
– Cắt giảm thặng dư thương mại 46 tỷ USD với Mỹ tới 70% trong 5 năm
– Đưa cán cân thương mại hai bên về mức cân bằng trong 7–8 năm
Cam kết mở cửa thị trường mạnh mẽ hơn:
– Miễn thuế nhập khẩu ngay với phần lớn hàng Mỹ
– Tăng mua khí hóa lỏng LNG, máy bay Boeing và ethanol
– SCG Chemicals, PTT Global Chemical, và Thai Airways đều đã tuyên bố sẽ nhập khẩu nhiều hơn từ Mỹ
Thái Lan kỳ vọng duy trì mức thuế 10% (tốt nhất), hoặc 10–20% (có thể chấp nhận).
“Điều tệ nhất,” ông Pichai cảnh báo, “là nếu Thái Lan bị áp mức thuế tệ hơn cả Việt Nam”.
So sánh đáng chú ý:
Việt Nam tuần trước đã ký thỏa thuận riêng với Mỹ, chấp nhận mức thuế:
– 20% với hàng hóa chung
– 40% với hàng trung chuyển
→ Điều này vô hình trung gây áp lực lên Thái Lan phải nhượng bộ sâu hơn nếu muốn giữ lợi thế xuất khẩu.
Nếu đàm phán thất bại, Thái Lan có thể mất tới 1% tăng trưởng GDP chỉ vì đơn hàng xuất khẩu sụt giảm.
Trong bối cảnh nội bộ còn nhiều bất ổn (Thủ tướng Paetongtarn bị đình chỉ), thương mại trở thành chiến trường sinh tử để duy trì ổn định kinh tế.
Bạn nghĩ sao về nước đi của Thái Lan?
Thế cờ giữa Mỹ – Thái – Việt giờ không chỉ là về thuế, mà còn là vị thế chiến lược khu vực.
Có tin đồn Trump mức thuế Trump gởi thư cho các nước, Thái & Indo cao hơn VN mình một khúc nhé bác, mình đang chờ tin hính thức.
TRUMP CHUYỂN SANG CHẾ ĐỘ THUẾ QUAN ĐẦY ĐỦ:
-
Đồng: Thuế nhập khẩu 50%! (so với dự kiến là 25%) → COMEX tăng 17%
-
Dược phẩm: Thuế 200% sắp áp dụng (triển khai trong vòng 12–18 tháng)
-
Chất bán dẫn: Thuế sắp áp dụng
-
EU: Thư áp thuế trong vòng 48 giờ
-
BRICS: Sắp áp thuế 10% → Họ đang tấn công đồng đô la
Mức thuế mới nhất được Trump công bố:
Brazil: 50%
Myanmar: 40%
Lào: 40%
Thái Lan: 36%
Campuchia: 36%
Bangladesh: 35%
Serbia: 35%
Indonesia: 32%
Algérie: 30%
Iraq: 30%
Libya: 30%
Nam Phi: 30%
Brunei: 25%
Moldova: 25%
Nhật Bản: 25%
Hàn Quốc: 25%
Malaysia: 25%
Tunisia: 25%
Kazakhstan: 25%
Philippines: 20%