A Trường cáo già lắm
Đôi lúc em tự hỏi, cái nghề chứng khoán, đặc biệt là các chuyên gia phân tích chứng khoán, có phải vì đặc thù, tính chất công việc đã biến họ thành những con người tráo trở, lươn lẹo? Dù ngoài đời họ là những con người hoàn toàn khác hẳn, rất dễ thương. Hay tại em cổ hủ, bảo thủ không nhận ra rằng: Đầu tư, đầu cơ chứng khoán thì gió chiều nào theo chiều đó, vì chứng khoán: Mỗi ngày một thế cờ. Không thể cứng nhắc, bảo thủ. Như vậy mới sống sót và tồn tại được ở cái thị trường này.
Ví dụ mình thấy thị trường đang tốt, vì cả tỷ lý do nên mình nhận định nó tốt. Sang hôm sau, mình thấy nó xấu ngoài dự kiến, vì một tỷ lý do, thì mình phải thay đổi nhận định. Như thế có gọi là tráo trở lươn lẹo không ạ.
Nhưng những người theo mình họ sẽ bị sốc và cảm thấy như bị phản bội, và từ đó họ thù ghét mình thì sao? Mình phải ứng xử sao đây.
Tình huống này hay gặp ở những người tam gọi là “đứng mũi chịu sào” trên TTCK. Nhất là các chuyên gia, hoặc các bạn hay chém gió, viết lách trên các diễn đàn.
Đó là lý do rất nhiều trader rất giỏi ẩn mình trên núi Võ Đang. Họ khôn đấy, vì không muốn tự mình đeo gồng vào cổ mình, nó là áp lực vô hình cho các trader thực thụ.
Ai cũng từng thề thốt với thời gian, hẹn sau này lớn lên sẽ thành người hạnh phúc. Ấy vậy mà chỉ thiếp đi một lúc, đi gần nửa đời người, vẫn chưa vẹn vuông tròn…
Ai cũng là nhà đầu tư
Nhưng chưa ai thực sự đầu tư.
Không ai thực sự đầu tư nhưng ai cũng có cổ phiếu.
Ai cũng có cổ phiếu nhưng không mấy ai hiểu rõ về cổ phiếu đó.
Không mấy ai hiểu rõ về cổ phiếu đó
Nhưng ai cũng khen nức nở trên mọi diễn đàn.
Ai cũng khen nức nở trên mọi diễn đàn nhưng lại sẵn sàng bán đi.
Ai cũng bán nhưng không mấy ai có lãi. Không mấy ai có lãi nhưng ai cũng nghĩ mình giỏi.
Ai cũng nghĩ mình giỏi nhưng không mấy ai tin vào chính mình.
Không tin chính mình nhưng luôn nghi ngờ tài năng người khác.
Nghi ngờ tài năng người khác nhưng vẫn tìm đọc cho bằng được.
Tìm đọc cho bằng được nhưng cứ đọc là chửi…".
Đúng/sai trong đầu tư
Trong đầu tư thì chuyện gặp sai lầm, tư duy sai là chuyện xảy ra như cơm bữa. “Bạn đúng hay sai, điều đó không quan trọng, cái chính là bạn kiếm được bao nhiêu khi đúng và mất bao nhiêu khi sai”
Vậy thì mục tiêu trong đầu tư thì khi mình tư duy đúng, hãy tận dụng để kiếm thật nhiều, khi mình tư duy sai thì hãy cố gắng để mất thật ít và đặc biệt là phải nhận ra sai thật nhanh để sửa.
Nếu bạn đưa ra 1 ý tưởng đầu tư, cho là nó rất đúng và khẳng định điều đó với nhiều người hoặc public điều đó thì rất nguy hiểm cho quá trình tư duy đầu tư. Bởi khi bạn đã khẳng định idea của mình với số đông, thì não bộ đã được lập trình để bảo vệ idea đó, chứ ko được lập trình mở để đón nhận những ý kiến trái chiều, giúp bạn nhận ra đúng sai.
Vì thế tốt nhất là với bất kỳ ý tưởng, idea nào thì mình cũng nên tự nhủ ngay từ đầu là nó có thể sai, và mình sẵn sàng nghe phản biện từ người khác, từ phản hồi của thực tế khách quan đang xảy ra để test xem mình có đúng không, đừng bao giờ đóng đinh với bất kỳ 1 idea nào. Trong đầu tư, hãy chọn cửa dưới khi bắt đầu tư duy, luôn nghĩ rằng mình có thể sai để học hỏi sẽ giúp bạn có một hệ tư duy mở và sửa sai rất nhanh nếu bạn mắc sai lầm. Sửa nhanh sai lầm sẽ giảm thiểu thiệt hại thua lỗ và giúp nguồn lực capital được sử dụng vào những idea đúng sớm hơn để nhanh chóng gia tăng lợi nhuận.
Những ý tưởng trên đây có thể đúng, có thể sai và vẫn trong giai đoạn tư duy để học hỏi hoàn thiện.
Thị trường này ai lý trí quá, “khôn” quá thì lại không ăn được nhiều, thậm chí không có ăn, không dám mua hoặc có xu hướng mua những mã “ăn chắc mặc bền” thì lại không có ăn.
Nên dại khờ một tí, say mồi một tí, máu me một tí, liều lĩnh một tí, phiêu lưu một tí… thì lại có ăn, có khi là ăn rất đậm.
Ít có nghề nào phải hứng chịu nhiều thành kiến xã hội như nghề trading, trong đó không ít người đánh đồng nó là một hình thức cờ bạc. Điều này cũng có lý khi phần lớn những người mới bước chân vào thị trường bị sức cám dỗ của nó đã hành động thiếu sáng suốt, nếu không muốn nói là mù quáng. Trading và cờ bạc vẫn có ranh giới của nó (dù mong manh) nếu người ta đủ tỉnh táo để nhận ra.
Tôi thấy chia sẻ sau đây phản ánh rất sinh động quan điểm này: “Newbie (người mới chơi) lúc nào cũng nghĩ đến tiền lời mà ít bao giờ nghỉ đến tiền THUA. Người đi trước sẽ ăn nhiều hơn anh vì họ LIỀU hơn anh. Liều là một trò chơi của cờ bạc. Trading thì khác ! Trading là mua bán khi có một cái gì đáng tin. Anh đi đánh bài, anh LUÔN PHẢI đặt tiền trước rồi thì người ta mới chia bài, đúng không? Không có sòng bài nào cho anh coi bài rồi mới kêu anh đi tiền. Đó là 50%. Trong trading, tuy anh không đoán được tương lai và nó cũng giống cờ bạc ở điểm này, nhưng market cho anh thấy bài rồi anh mới đặt tiền. “Thấy bài rồi” là nghĩa gì? Là có nghĩa anh đã thấy signal RỒI anh mới đi tiền. Khi thấy signal rồi thì cuộc chơi không còn 50% nữa.
Trading và cờ bạc khác nhau chỉ bao nhiêu đó thôi, và cái kiên nhẫn ngồi chờ signal xuất hiện là một nghệ thuật rất khó làm được. Nó và cutting loss là hai điều kiện tiên quyết của thành công trong trading.
“Qua nhiều năm, tôi bắt đầu nhận ra rằng tuyên bố công khai những cổ phiếu tôi sở hữu là một ý tưởng tồi. Vấn đề không phải là các nhà đầu tư khác có thể ăn cắp ý tưởng của tôi. Vấn đề thực sự là điều này sẽ làm tôi rối trí. Một khi chúng ta đã công bố một điều gì đó, sẽ có một rào cản tâm lý khiến ta không thể quay mặt với những điều đã tuyên bố- ngay cả khi chúng ta hối hận vì nhận định đó. Thế nên điều mà tôi không muốn làm nhất chính là đặt chân vào cái bẫy tuyên bố với mọi người về một cổ phiếu, biết rằng tình thế có thể thay đổi và sau đó có thể phát hiện ra mình đã sai.”
Thị trường này ai lý trí quá, “khôn” quá thì lại không ăn được nhiều, thậm chí không có ăn, không dám mua hoặc có xu hướng mua những mã “ăn chắc mặc bền” thì lại không có ăn.
Nên dại khờ một tí, say mồi một tí, máu me một tí, liều lĩnh một tí, phiêu lưu một tí… thì lại có ăn, có khi là ăn rất đậm.
Cả nhân loại tỉnh mình nó say
Cả nhân loại say mình nó tỉnh
Cả nhân loại say mình cũng say
Anh chị chọn đi ạ.
Suy cho cùng, mua cổ phiếu là mua sự kỳ vọng vào tương lai chứ không mua cái sự đã rồi. Mua khi nó xấu xa bỉ ổi, để đến lúc nó bớt xấu xa thì nó đã tăng 100-200%. Và khi tốt lên thì nó đã kịp làm cú nước rút 1.800%. 1.800% là lớn lắm các bác à, có khi cả đời người quần quật cũng không có được số tiền ấy quý vị à. Lãi suất tiền gửi bây giờ cũng chỉ 9%/năm thôi quý vị à.
Trên TTCK thì có nhiều cái vô lý lắm các bác à, mình cứ đi tìm cái lý của nó thì nó đã tăng 100 - 200% rồi các bác à. 100 - 200% là lớn lắm các bác à, nhiều người đi làm dành dụm cả đời cũng không có được các bác à.
Làm sao giải thoát được sự cô đơn, làm sao nói với nhiều hơn một người, tôi tự hỏi mình câu hỏi đó khi bắt đầu tuổi mười tám trên mảnh vườn thênh thang vắng rợn bóng người. Những năm sau đó thật là dài, như vô tận, với một đứa trẻ luôn cần sự sôi động. Và tôi viết văn. Câu hỏi mà những người thân đặt ra khi nhìn thấy những trang viết đầu tiên của tôi là “Tại sao con viết văn?” Tôi bảo rằng, tại con buồn.
Tôi chỉ muốn đời đời sống trên mảnh đất làng quê bên cạnh những cuộc đời giản dị biết thương yêu nhau thành thực như tình khoai lúa. Mộng ước chỉ có thế nhưng sao dệt mãi chưa thành hay mình cứ dối lòng mình mà đuổi theo sóng gió của đại trùng dương?
Số phận cả đấy, lúc hanh thông tiền cứ như ai đó vô hình ném vào mặt, lúc không hanh thông nó cứ như ma xui quỷ khiến để không thuận lợi.
Tôi tin là nhìn biểu đồ thì 10 phần tôi có thể giải mã được 5-6 phần. Số phận cuộc đời thì không giải mã nổi 01 phần, tôi chỉ ước số phần mình thênh thang hơn, đừng nghiệt ngã nữa.
Hai chọn một, cùng một phương pháp, cách tính nhưng thực tế cái dễ thành khó hơn.
Số phận.
Giàu sang tại mệnh. Phú quý tại thiên.
Tôi không thuộc thành phần duy tâm, nhưng khó giải thích sự việc diễn ra trong cuộc sống lắm.
ĐỦ LỚN.
Một ngày đẹp trời bạn tìm được 1 cổ phiếu đáp ứng tất cả tiêu chí cuả mình, từ cơ bản, đồ thị, tới biến động giá và tất nhiên như 1 trader pro, bạn xúc full luôn 5% tài khoản cho nó. Vì nghe đâu dân chuyên nghiệp giờ toàn mua danh mục 20 mã! và bạn cũng áp dụng thế. Ơn giời là bạn đã đúng. Cổ phiếu đó tăng x5 lần, và bạn cực kỳ tự hào với việc đó. Nên đi đâu bạn cũng khoe khắp cả. Nhưng nhìn lại thì với cơ hội không thể tin được đó, bạn chỉ có được 20% lợi nhuận trên tổng tài khoản mà thôi! Bạn chỉ dám copy cái ảnh lãi 500% đi khoe thôi chứ. Còn mà khoe bạn lãi được 20% tài khoản thì có khi bao em xinh xinh môi giới cấp 2 nó cười cho thối mũi !
Bạn nên biết rằng những cơ hội như vậy sẽ không thường xuyên xảy ra, có thể 1 năm hoặc vài năm mới có 1-2 cơ hội mà bạn nắm bắt được mà thôi. Do đó khi bạn thấy tự tin, và thực tế biến động giá của cổ phiếu khẳng định niềm tin của bạn thì hãy sẵn sàng cho 1 vị thế ĐỦ LỚN. Hãy vứt tất cả các lời khuyên về đa dạng hóa, vì những người mua tới 20 mã cho danh mục, thường là những kẻ không biết mình đang làm gì đâu! Hãy chơi lớn và tập trung vào đó. Chỉ như thế bạn mới có cơ may thay đổi vận mệnh tài chính của mình 1 cách bản lề. Đủ lớn tới mức nào?! Không có giới hạn trên cho 1 vị thế mà bạn thấy đủ tự tin. Hãy tăng quy mô vị thế gấp 2 lần liên tiếp khi bạn có lãi, cho tới khi bạn vẫn ngủ được đủ 8h mà không bất chợt tỉnh giấc vì…sợ. Nỗi sợ thường là giới hạn chính xác cho mức độ lớn của 1 vị thế.
ĐỦ LÂU là mấu chốt, nhưng ĐỦ LỚN là điều kiện cần. Chỉ khi bạn có cả 2 cái này thì bạn mới mang lại hạnh phúc cho người khác mà thôi. Nếu thiếu 1 cái, khả năng bạn sẽ phải nuốt nước mắt vào trong đấy !
Những điểm trọng yếu khi soi BCTC một DN :
- NỢ/VCSH (nợ vay)
- TIỀN MẶT/TÀI SẢN NGẮN HẠN
- CÁC KHOẢN PHẢI THU, PHẢI THU KHÁC/Doanh thu (Cái này rất quan trọng, xào nấu nó nằm ở đây)
- TỒN KHO/Doanh thu
- CHI PHÍ XD CƠ BẢN DỞ DANG
- LỢI NHUẬN GỘP BH & CCDV
- SOI KỸ MỤC VCSH, BẢN CHẤT NHỮNG CON SỐ HÌNH THÀNH NÊN VCSH (Để tìm ra mấy ông tăng vốn ảo)
- DÒNG TIỀN VÀO RA, SOI KỸ 3 CỘT CỦA BC LCTT.
Mục THUYẾT MINH BCTC đọc thật kỹ :
- GIAO DỊCH CÁC BÊN LIÊN QUAN (Cái này rất quan trọng, xào nấu nó nằm ở đây)
- HỢP ĐỒNG HỢP TÁC ĐẦU TƯ (BCC - Nếu ai có kiến thức tài chính kế toán sẽ hiểu được BCC không khác mấy với răng nanh ma cà rồng, là con đường dễ nhất, hợp lý nhất để cash out và hút máu của nhỏ lẻ. Các công ty BĐS niêm yết đều sử dụng thủ thuật này rất nhuần nhuyễn.
Quan trọng nhất:
- CHẤT LƯỢNG VỐN HÓA
- CHẤT LƯỢNG TÀI SẢN
- CHẤT LƯỢNG LỢI NHUẬN
Các quỹ lớn người ta quan tâm :
Chất lượng vốn hóa
Chất lượng tài sản
Chất lượng lợi nhuận
Nói chung là một DN có BCTC đơn giản, dễ hiểu, sạch sẽ, lãnh đạo đáng tin cậy.
Ở VN người ta mua cổ phiếu vì cái nhất thời, kiểu như quý này, quý kia, năm này năm kia EPS cao, LN khủng gì đó. Nó giống như việc chọn lấy một người vợ vì nó mới đại phẫu, hoặc nó mới trúng số, chứ không phải một tiểu thư giàu từ trong trứng, gia đình ngon lành bao đời ở phố cổ, đại loại thế.
Ở VN khi xem xét 1 DN đầu tư người ta ít quan tâm tới:
CHẤT LƯỢNG VỐN GÓP
CHẤT LƯỢNG TÀI SẢN
CHẤT LƯỢNG LỢI NHUẬN
Vì thế mới có tình trạng nhiều DN BV 10.000 - 20.000 mà giá cổ cánh 2.000 - 5.000, nhiều mã EPS = 2.000 - 4.000 mà giá cổ cánh ì ạch 3.000 - 10.000 >>> PE = 1-2-3 mà chả ma nào thèm mua. Nhiều nhà đầu tư xem đây là sự phi lý của thị trường nhưng thật ra cái gì cũng có nguyên do của nó. Những định chế tài chính lớn họ có cái nhìn khác với đám đông nhỏ lẻ ở điểm này.
Hôm nay, ngay trong buổi sáng: Một số anh em chim nhợn đã phản bội đồng đội, phản bội lời thề…Lẳng lặng lên tàu, dù hôm qua gào thét điên cuồng như cha chết TT về máng nhợn…
Tiền ơi, sao mày bạc thế?
Hắn vừa đi vừa chửi. Bao giờ cũng thế, cứ rượu xong là hắn chửi. Chửi đứa nào xúi nó bán sạch cổ cánh, chửi đứa nào xúi dại nó sọc seo, chửi đứa nào nhát ma giá điện, giá xăng tăng kéo theo CPI tăng, chửi mấy thằng nhát ma TT sắp về cái máng nhợn, chửi cha đứa nào phán như thánh DOANH NGHIỆP PHÁ SẢN HÀNG LOẠT, xây dựng, bất động sản đóng băng, nhà máy xí nghiệp đóng cửa hàng loạt thì chứng lên bằng cái gì? Lên bằng niềm tin a’?.. Bắt đầu chửi trời. Có hề gì ? Trời có của riêng nhà nào ? Rồi hắn chửi đời. Thế cũng chẳng sao: đời là tất cả nhưng chẳng là ai . Tức mình hắn chửi ngay tất cả làng Vũ Đại . Nhưng cả làng Vũ Đại ai cũng nhủ, “Chắc nó trừ mình ra!” Không ai lên tiếng cả . Tức thật! Ồ! Thế này thì tức thật! Tức chết đi được mất! Đã thế, hắn phải chửi cha đứa nào không chửi nhau với hắn. Mẹ kiếp mấy thằng bịp bợm lừa anh mất hàng !
Đầu những năm 1930 của thế kỷ trước, một chuyên gia phân tích chứng khoán trẻ tuổi có tên Benjamin Graham sau nhiều năm nghiên cứu đã phát hiện một quy luật. Đó là nhiều cổ phiếu tốt sau một thời gian bị ảnh hưởng tâm lý thất thường từ thị trường sẽ bị bán tháo đến khi thị giá rất rẻ. Khi đó, nhà đầu tư chỉ việc mua vào và nắm giữ một thời gian để giá quay lại mốc cao hơn và thu lời lớn. Ký tên: 1800%
Nữa hả…CE
Chúc Anh Chun và anh em cả tuần xanh mướt nhé, một tuần bình an
Bảng điện 03/2007 - Chun gửi cho thế hệ sau để biết một phần lịch sử TTCK VN 15 năm trước. Ngày ấy, ấy nhiều mã có giá 300.000 - 800.000
An toàn và rủi ro
Có bạn sinh viên hỏi tôi: Em thấy thầy rất thận trọng, sao vừa rồi thầy lại chọn cổ phiếu trà đá mà không phải cổ phiếu an toàn cơ bản tốt?
Đó cũng là câu hỏi mà nhiều người hỏi và trả lời cũng thường nhầm lẫn.
Nhiều người nghĩ “mình an toàn mình phải chọn cổ phiếu an toàn, chỉ có bọn rủi ro mới chơi mấy cổ phiếu rủi ro …”.
Trong đầu tư chứng khoán, “an toàn” và “rủi ro” của cá nhân nằm ở “nguyên tắc” lựa chọn, chứ không phải ở “cổ phiếu” được chọn. Nói cách khác, việc bạn là người an toàn không (và không nên) liên quan gì tới việc bạn lựa chọn các cổ phiếu rủi ro. Bởi vì, rủi ro của bạn và rủi ro của cổ phiếu là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau.
Khi bạn đã có nguyên tắc chọn cổ phiếu, và mua bán dựa trên nguyên tắc đó - thì đó là an toàn. Vào khi nguyên tắc cho dấu hiệu, ra khi nguyên tắc không còn đúng nữa.
Liên hệ với cuộc sống, giá trị của bạn nằm ở cách bạn tiêu tiền, không ở giá trị của những thứ bạn mua.
Quách Mạnh Hào
Nên mua cổ phiếu đắt hay rẻ ?
Năm 2017, VNM có LNST là 10.278 tỷ, lợi nhuận liên tiếp đi ngang và tăng nhẹ trong suốt các năm từ 2017 tới giờ, dự kiến năm 2021 thì LNST của VNM có thể ở mức khoảng 12.000 tỷ.
Cuối tháng 11/2017, giá cổ phiếu VNM ở mức 180 - 190 (giá chưa tính chia tách, chốt quyền), vốn hóa khoảng 260k - 275k tỷ, P/E 2017 khoảng 25 - 26 lần; Và hiện giờ tháng 11/2021, sau 4 năm, giá của VNM đang là 86.100, tương đương vốn hóa 180k tỷ, P/E fw 2021 là 15 lần.
Điều gì đã xảy ra với VNM trong 4 năm qua ? Chẳng có gì xảy ra cả, VNM vẫn làm ăn tốt, chỉ có là tăng trưởng ít, lợi nhuận tăng trưởng bình quân mỗi năm 4% thôi, do VNM đã đạt mức tới hạn về tăng trưởng (ngành tăng trưởng chậm lại, thị phần đã quá lớn để tiếp tục tăng thị phần nhanh).
Điều gì đã xảy ra với cổ đông mua cổ phiếu của VNM tại tháng 11/2017 ? Giá cổ phiếu đã giảm 30% so với giai đoạn đó, mặc dù lợi nhuận công ty tạo ra vẫn tăng nhẹ. Giá cổ phiếu giảm chỉ bởi vì mức định giá P/E mà thị trường có thể trả cho VNM đã giảm mạnh.
VẬY CHÚNG TA NÊN MUA CỔ PHIẾU ĐẮT HAY RẺ
Điều gì xảy ra khi mua cổ phiếu đắt (so với valuation):
- Nếu hoạt động kinh doanh tốt đẹp như dự kiến thì giá cổ phiếu có tăng, nhưng upside ít, ăn vài chục %, hoặc có khi cổ phiếu đi ngang hoặc lỗ ít.
- Nếu hoạt động kinh doanh tệ hơn dự kiến thì downside giá giảm rất nhiều, rủi ro cao, có thể mất 50-70% vốn
Ngược lại nếu mua cổ phiếu rẻ (so với valuation) thì:
- Nếu hoạt động kinh doanh tốt như ta dự kiến thì upside rất lớn, có thể lãi vài lần
- Nếu hoạt động kinh doanh tệ hơn dự kiến thì downside thấp, mất 15-20%
Nghệ thuật của đầu tư chính là chọn cổ phiếu có upside lớn x lần nếu dự đoán đúng, và downside lỗ rất ít nếu dự đoán sai. Hãy đặt bet mà khi bạn đúng thì ăn bằng lần, còn khi bạn sai thì chỉ mất ít thôi, nhỏ hơn 20% là đẹp.
Lã Giang Trung
Việc đầu tư thành công trong cuộc đời không đòi hỏi một chỉ số IQ cao chót vót, tầm hiểu biết kinh doanh sâu sắc khác thường, hay thông tin nội bộ. Những gì cần có là một khuôn khổ trí tuệ sáng suốt để đưa ra quyết định, và khả năng khiến cho cảm xúc không phá huỷ nền tảng đó.