Truyền thông chính thống: vai trò và mặt trái
Trong bối cảnh bùng nổ thông tin đó, truyền thông chính thống (báo in, đài phát thanh, truyền hình, các trang tin tức uy tín) vẫn đóng vai trò quan trọng như một ngọn hải đăng thông tin. Ưu điểm lớn nhất của kênh chính thống là thông tin đã qua kiểm chứng nhiều bước: phóng viên thu thập, ban biên tập rà soát, đối chiếu nguồn tin rồi mới công bố. Nhờ quy trình chặt chẽ này, tin tức từ báo chí chính thống thường có độ tin cậy cao hơn so với thông tin trên mạng xã hội. Đối với nhà đầu tư, những bài phân tích chuyên sâu, số liệu kinh tế vĩ mô, hay báo cáo doanh nghiệp trên báo chí chính thống là nguồn tham khảo quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư. Không thể phủ nhận, giá trị của truyền thông dòng chính nằm ở chỗ họ cung cấp bức tranh toàn cảnh, có bề dày thông tin lịch sử, giúp nhà đầu tư hiểu rõ bối cảnh trước khi hành động.
Tuy nhiên, truyền thông chính thống cũng có mặt trái và hạn chế nhất định. Thông tin trên kênh chính thống, do phải qua nhiều “lớp lọc”, nên đôi khi đã bị pha loãng hoặc chậm trễ so với diễn biến thực tế. Quy trình biên tập nghiêm ngặt giúp loại bỏ tin sai, nhưng cũng khiến tin “nguội” hơn khi đến tay công chúng. Trong thời đại mạng xã hội lan truyền tin tức trong vài phút, báo chính thống đôi khi “đi sau một bước”. Chẳng hạn, khi có tin đồn hay sự cố bất ngờ, báo chí chính thống thường phải chờ xác nhận từ giới chức hoặc doanh nghiệp trước khi đăng tin và khoảng trễ này là “khoảng trống” để tin truyền miệng trên Facebook, X, ■■■■, ■■■■■■■■ mặc sức tung hoành. Điều này dẫn đến nghịch lý là nhiều nhà đầu tư biết tin từ mạng xã hội trước khi đọc được trên báo chính thống, khiến vai trò định hướng của báo chí bị suy giảm trong những tình huống cấp bách.
Về tốc độ, nội dung thông tin trên truyền thông chính thống cũng có thể bị chi phối bởi các động cơ ngoài chuyên môn. Bởi lẽ, mỗi tờ báo, kênh truyền hình đều có định hướng biên tập riêng, đôi khi chịu ảnh hưởng bởi yếu tố chính trị hoặc lợi ích nhóm. Thông tin đến tay nhà đầu tư nhiều khi đã được “gọt giũa” sao cho phù hợp với định hướng dư luận hoặc lợi ích của một số bên liên quan. Chính vì thế, nhà đầu tư chỉ đọc báo chính thống có thể không nhận được cảnh báo kịp thời về những rủi ro tiềm ẩn.
Sự thất bại của truyền thông chính thống trong việc mang đến thông tin đầu tư kịp thời, chính xác đôi khi đã tạo ra khoảng trống niềm tin. Khi nhà đầu tư thấy báo chí “lờ mờ” hoặc đưa tin chậm nhịp, họ buộc phải tìm đến các nguồn thay thế nhanh nhạy hơn. Đây chính là mảnh đất màu mỡ để các kênh thông tin mới phát triển và chiếm lĩnh sự chú ý của công chúng đầu tư trong những năm gần đây.