NHỜ BASEL III: GIÁ VÀNG KHÔNG CÒN CHỊU TÁC ĐỘNG QUÁ MỨC CỦA CANH BẠC PHÁI SINH
Hôm trước, mình đã giải thích kỹ về phái sinh. Một ví dụ về thị trường kim loại quý Nikel chịu tác động tiêu cực như thế nào trong năm 2022 khi sàn giao dịch London phải rút phích điện. Hậu quả trên thị trường Nikel vật chất, nơi có nhu cầu thật, chịu ảnh hưởng tồi tệ.
Vàng có đang bị thao túng giá bởi thị trường phái sinh không? Giá vàng hồi 2014-2015 mất 40% chính vì đầu cơ buôn bán phái sinh này. Một khi canh bạc đánh cược vào giá cả cực lớn, với dòng tiền “đè chết người” của các NHTM - cá mập và nhà cái của sàn - thì vàng lên xuống lúc nào chả được.
Nhưng Basel III đã loại bỏ vàng khỏi danh mục phái sinh của các NHTM, một cách mạnh mẽ.
PHÂN TÍCH KỸ THUẬT TRONG QUAY ĐỊNH VỐN CẤP 1 CỦA BASEL III
Trong khi công chúng bị cuốn vào những biến động giá hàng ngày, một cuộc cách mạng âm thầm nhưng mang tính cấu trúc đang diễn ra trong lòng hệ thống ngân hàng toàn cầu thông qua Basel III. Đây không chỉ là những quy định kỹ thuật khô khan, mà là sự chuẩn bị pháp lý cho sự trở lại của vàng.
1.Tái định vị Vàng từ “Hàng hóa” sang “Tiền tệ”
Basel III là bộ quy tắc giám sát ngân hàng toàn cầu do Ủy ban Basel về Giám sát Ngân hàng (BCBS) thuộc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) ban hành nhằm tăng cường khả năng chống chịu của hệ thống tài chính. Một trong những thay đổi quan trọng nhất, thường bị truyền thông bỏ qua, là cách đối xử với vàng.
Dưới thời Basel I và II, vàng thường được xếp vào nhóm tài sản Vốn cấp 3 (Tier 3) hoặc bị coi như một loại hàng hóa thông thường với trọng số rủi ro cao (thường là 50%). Điều này có nghĩa là nếu một ngân hàng nắm giữ 100 triệu USD vàng, họ chỉ được tính 50 triệu USD vào vốn dự trữ, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn.
Tuy nhiên, với Basel III (và phiên bản hoàn thiện “Basel III Endgame”), Vàng vật chất được phân bổ (Allocated Gold) được chính thức nâng lên thành tài sản Vốn cấp 1 (Tier 1 Asset) với trọng số rủi ro 0%. Về mặt kế toán ngân hàng, điều này đặt vàng ngang hàng với tiền mặt (cash) và trái phiếu kho bạc Mỹ.
2.Vàng Phân bổ (Allocated) vs. Vàng Chưa phân bổ (Unallocated)
Basel III không ưu đãi cho mọi loại vàng. Nó tạo ra một sự phân biệt rõ ràng nhằm triệt tiêu thị trường vàng giấy đầu cơ:
Vàng Phân bổ (Allocated Gold): Là vàng vật chất (thỏi, xu) được định danh cụ thể thuộc sở hữu của ngân hàng, nằm trong kho, không bị đem đi cho vay hay thế chấp. Loại này được hưởng mức rủi ro 0%. Điều này khuyến khích các ngân hàng nắm giữ vàng thật.
Vàng Chưa phân bổ (Unallocated Gold): Là vàng giấy, các hợp đồng phái sinh, chứng chỉ vàng mà ngân hàng nắm giữ nhưng không có vàng vật chất tương ứng bảo đảm 1-1, hoặc vàng đang được đem đi cho vay. Theo quy định về Tỷ lệ Gây quỹ Ổn định Ròng (Net Stable Funding Ratio - NSFR), loại vàng này bị áp dụng mức Yêu cầu Vốn Ổn định (Required Stable Funding - RSF) lên tới 85%.
(Chi tiết tại Bảng đính kèm)
3.Tác động của Quy định NSFR: Hồi chuông báo tử cho thị trường Vàng chứng chỉ, chủ yếu để đánh bạc phái sinh, tại các NHTM.
Quy định NSFR 85% là một cú đánh mạnh vào mô hình kinh doanh của các ngân hàng vàng (bullion banks) tại London và New York. Trước đây, các ngân hàng này có thể bán khống một lượng lớn vàng giấy (naked short) mà không cần nắm giữ vàng thật, tạo ra nguồn cung ảo để đè giá vàng.
Với Basel III, chi phí vốn để duy trì các vị thế vàng giấy này trở nên quá đắt đỏ. Để tuân thủ, các ngân hàng buộc phải:
-Giảm bớt các hoạt động giao dịch phái sinh vàng.
-Chuyển đổi từ nắm giữ vàng giấy sang vàng vật chất để hưởng mức rủi ro 0%.
-Yêu cầu khách hàng chuyển sang các tài khoản vàng phân bổ (với phí lưu kho cao hơn) hoặc chấp nhận rủi ro thanh khoản.
Kết quả là sự phân tách (decoupling) giữa giá vàng vật chất và giá vàng giấy ngày càng rõ rệt, và quyền lực định giá đang dần chuyển từ thị trường phái sinh (COMEX/LBMA) sang thị trường vật chất (SGE Thượng Hải).
P/S: Để thực sự phân tích đủ sâu sắc một thị trường tài sản kiến thức về kinh tế vĩ mô là không đủ, các bạn cần một khối lượng kiến thức khổng lồ về thể chế tài chính - tiền tệ (cả quốc tế, khu vực và quốc gia), địa kinh tế -chính trị và kiến thức uyên thâm về từng sản phẩm tài chính cũng như cách vận hành của các player (tổ chức, cá nhân) trên thị trường đó. Phần P/S này chỉ để giải thích với các bạn sinh viên/học viên của tôi hay hỏi câu hỏi rằng: muốn theo ngành tài chính thì học gì.
Ngoài ra, tôi cũng rất khó trả lời khi các bạn hỏi tôi cặn kẽ: vì sao vàng tăng/giảm giá, sắp tới Fed tăng/giảm lãi suất, đồng USD tăng/giảm thì vàng tăng/giảm này kia. Kiến thức đó của các bạn không sai. Nhưng chỉ dựa vào đó mà dự báo thì đó là thời trước 2010, nó của thập kỷ cũ kỹ lắm rồi.
Nội dung chia sẻ này sẽ là một phần báo cáo mà chúng tôi làm diễn giả trong tuần tới.
Tin kinh tế tài chính
NỢ CÔNG MỸ SẼ TIẾP TỤC TĂNG MẶC DÙ THU ĐƯỢC NHIỀU THUẾ QUAN
Hai nhà đồng sáng lập Samourai Wallet là Keonne Rodriguez CEO và William Lonergan Hill CTO đã bị tòa án liên bang Mỹ tại New York tuyên án vào tháng 11 năm 2025 vì điều hành một doanh nghiệp chuyển tiền không có giấy phép. Keonne Rodriguez nhận án 5 năm tù và William Lonergan Hill nhận án 4 năm tù với mức giảm nhẹ do tuổi tác và chẩn đoán tự kỷ.
MẢNH ĐẤT CỦA KHỞI NGUỒN MỚI
DJ Santa Girls Shake the Night
