8 HÀNH VI “GIAN LẬN PHI THUẾ QUAN” - VIỆT NAM ĐANG BỊ CÁO BUỘC VI PHẠM NHỮNG HÀNH VI NÀO MÀ TỔNG THÔNG TRUMP CÔNG BỐ?
20.4.2025, Tổng thống Donald Trump đã đăng một bài viết trên mạng xã hội Truth Social, liệt kê 8 hành vi mà ông gọi là “gian lận phi thuế quan” của các đối tác thương mại toàn cầu.
8 hành vi gian lận phi thuế quan theo ông Trump:
- Thao túng tiền tệ
-
Thuế giá trị gia tăng (VAT) đóng vai trò thuế quan và trợ cấp xuất khẩu
-
Bán phá giá
-
Trợ cấp xuất khẩu và các khoản trợ cấp khác của Chính phủ
-
Tiêu chuẩn bảo hộ Nông nghiệp, Ví dụ được đưa ra là Liên minh châu Âu (EU) cấm ngô biến đổi gen
-
Tiêu chuẩn kỹ thuật mang tính bảo hộ
-
Hàng giả, vi phạm bản quyền và ăn cắp sở hữu trí tuệ
-
Chuyển tải bất hợp pháp (transshipping) để Tránh thuế
Việt Nam từng liên quan ít nhiều trong danh sách 8 hành vi “gian lận phi thuế quan” mà Tổng thống Trump đã liệt kê. Các cáo buộc này đã dẫn đến việc Hoa Kỳ áp dụng mức thuế quan cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam:
-
Thao túng tiền tệ:
Việt Nam từng bị Bộ Tài chính Hoa Kỳ xác định là “thao túng tiền tệ” vào năm 2020 do can thiệp vào thị trường ngoại hối nhằm duy trì giá trị thấp của đồng Việt Nam, tạo lợi thế xuất khẩu không công bằng. Mặc dù sau đó Việt Nam đã đạt được thỏa thuận với Hoa Kỳ để cải thiện tính minh bạch và giảm can thiệp, nhưng hiện tại Việt Nam vẫn nằm trong danh sách giám sát của Bộ Tài chính Hoa Kỳ về chính sách tỷ giá.
- Vi phạm sở hữu trí tuệ: Cố vấn thương mại Nhà Trắng, Peter Navarro, đã cáo buộc Việt Nam có hành vi “đánh cắp tài sản trí tuệ” và là quốc gia có số lượng vụ kiện chống bán phá giá lớn thứ hai tại Bộ Thương mại Hoa Kỳ, chỉ sau Trung Quốc.
-
Bán phá giá
Việt Nam bị cáo buộc bán phá giá nhiều mặt hàng như hải sản, thép và dệt may vào thị trường Hoa Kỳ. Các vụ kiện chống bán phá giá đã dẫn đến việc áp dụng thuế bổ sung đối với các sản phẩm này.
- Chuyển tải bất hợp pháp: Việt Nam bị nghi ngờ là điểm trung chuyển cho hàng hóa Trung Quốc nhằm tránh thuế quan của Hoa Kỳ.
-
Thuế giá trị gia tăng (VAT):
Việt Nam áp dụng thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu, trong khi miễn hoặc hoàn thuế VAT cho hàng xuất khẩu. Chính quyền Trump coi đây là hình thức trợ cấp xuất khẩu không công bằng, mặc dù đây là chính sách thuế phổ biến ở nhiều quốc gia. -
Tiêu chuẩn kỹ thuật mang tính bảo hộ
Các doanh nghiệp Hoa Kỳ phàn nàn về các rào cản phi thuế quan tại Việt Nam, bao gồm quy trình phê duyệt dự án kéo dài, yêu cầu pháp lý phức tạp và khó khăn trong việc cấp thị thực cho lao động. -
Trợ cấp xuất khẩu do chính phủ hỗ trợ
Việt Nam bị cáo buộc cung cấp trợ cấp tài chính cho các doanh nghiệp xuất khẩu, tạo ra sự cạnh tranh không công bằng trên thị trường quốc tế. -
Hàng giả và hàng nhái
Việt Nam đã bị chỉ trích vì không đủ mạnh trong việc ngăn chặn sản xuất và xuất khẩu hàng giả, hàng nhái, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Tuy nhiên các tiêu chí này Việt Nam đã cải thiện trong 2-3 năm nay, đã triển khai một loạt biện pháp nhằm giảm thiểu tác động và duy trì quan hệ thương mại với Hoa Kỳ:
-
Đàm phán thương mại song phương. Tăng cường hợp tác khu vực và quốc tế
Việt Nam đã đề xuất cắt giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Hoa Kỳ xuống 0% để đổi lấy việc Hoa Kỳ giảm hoặc loại bỏ mức thuế 46% áp dụng cho hàng hóa Việt Nam. Hai bên đã đồng ý bắt đầu các cuộc đàm phán nhằm loại bỏ các rào cản phi thuế quan, với mục tiêu đạt được một thỏa thuận thương mại song phương. -
Tăng cường nhập khẩu từ Hoa Kỳ
Việt Nam cam kết tăng cường nhập khẩu các sản phẩm từ Hoa Kỳ, bao gồm quốc phòng, an ninh và năng lượng, nhằm giảm thặng dư thương mại với Hoa Kỳ. Đồng thời cũng thúc đẩy việc giao hàng nhanh hơn đối với các đơn đặt hàng máy bay thương mại từ Hoa Kỳ. -
Siết chặt kiểm soát xuất xứ hàng hóa
Việt Nam đang tăng cường kiểm soát để ngăn chặn hành vi gian lận xuất xứ, đặc biệt là việc hàng hóa Trung Quốc được chuyển qua Việt Nam để tránh thuế quan của Hoa Kỳ. Triển khai các biện pháp đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc ghi nhãn xuất xứ hàng hóa
- Xem xét chính sách tiền tệ và rào cản phi thuế quan: Rà soát chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái để đảm bảo không bị cáo buộc thao túng tiền tệ.