Giá xăng dầu tăng theo giá nhiên liệu thế giới là nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4/2024 tăng 0,07% so với tháng trước. So với tháng 12/2023 CPI tháng Tư tăng 1,19% và so với cùng kỳ năm trước tăng 4,4%.
8/11 nhóm hàng hóa dịch vụ tăng giá
Theo Báo cáo của Tổng Cục Thống kê, so với tháng trước, CPI tháng 4/2024 tăng 0,07% (khu vực thành thị tăng 0,07%; khu vực nông thôn tăng 0,08%). Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 8 nhóm hàng tăng giá so với tháng trước; 3 nhóm hàng giảm giá.
Cụ thể, nhóm giao thông tăng cao nhất với 1.95% (làm CPI chung tăng 0.19 điểm phần trăm), chủ yếu do: Giá xăng trong nước tăng 4.78%; giá dầu diezen tăng 2.01% do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá trong tháng. Phí học bằng lái xe tăng 0.26%; giá dịch vụ bảo dưỡng phương tiện đi lại tăng 0.47%; dịch vụ trông giữ xe tăng 1.09% do nhu cầu cao. Giá vận tải hành khách bằng đường hàng không tăng 10.42%; đường thủy tăng 0.06%; đường bộ tăng 0.13%; xe buýt tăng 0.21% và taxi tăng 0.56% do giá xăng dầu tăng. Riêng giá xe ô tô mới giảm 0.24%; dịch vụ thuê ô tô, xe máy tự lái giảm 0.1%; dịch vụ giao nhận hành lý giảm 0.03%.
Giá xăng dầu tăng là nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng tháng 4 tăng Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 0.92% do thời tiết giao mùa, các loại vi rút gây bệnh sinh sôi, số ca viêm phổi, thủy đậu, tay chân miệng tăng nhanh nên người dân có nhu cầu mua các loại thuốc tăng cường hệ miễn dịch. Trong đó, giá nhóm thuốc giảm đau, hạ sốt, chống viêm tăng 0.19%; nhóm thuốc chống dị ứng và các trường hợp quá mẫn cảm tăng 0.13%; nhóm thuốc tim mạch và một số mặt hàng khác tăng 0.07%.
Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0.27% chủ yếu do tăng giá các mặt hàng đồ dùng cá nhân (tăng 0.6%). Trong đó, giá đồ trang sức tăng 5,4% theo giá vàng trong nước; dịch vụ sửa chữa đồng hồ đeo tay, đồ trang sức tăng 0.42%; dịch vụ phục vụ cá nhân tăng 0.52%; dịch vụ hiếu hỉ tăng 0.12%.
Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0.21% do các nguyên nhân: Giá điện sinh hoạt tăng 0.27%do nhu cầu sử dụng điện tăng khi thời tiết nắng nóng gay gắt ở các địa phương phía Nam; giá dầu hỏa tăng 1.35% trước do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá trong tháng; giá thuê nhà tăng 0.41% do nhu cầu thuê nhà ở tăng; giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0.29% do giá cát, thép tăng cao theo nhu cầu tiêu thụ. Ngoài ra, dịch vụ điện sinh hoạt tăng 0.86%, dịch vụ về nước sinh hoạt tăng 0.47%; dịch vụ sửa chữa nhà ở tăng 0.35% do chi phí nguyên vật liệu và chi phí nhân công tăng. Ở chiều ngược lại, giá gas trong tháng giảm 1.08% so với tháng trước do từ ngày 01/4/2024, giá gas trong nước điều chỉnh giảm khoảng 5,000 đồng/bình 12 kg sau khi giá gas thế giới giảm 18 USD/tấn so với tháng trước xuống mức 617.5 USD/tấn.
Nhóm may mặc, mũ nón và giày dép tăng 0.12% do nhu cầu tiêu dùng một số loại cho mùa hè tăng. Trong đó, giá dịch vụ giày dép tăng 0.38%; mũ nón tăng 0.17%; vải các loại tăng 0.16%; quần áo may sẵn tăng 0.13%; giày dép tăng 0.12%.
Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0.11%, trong đó, giá một số mặt hàng tăng: Giá máy hút bụi tăng 0.92% so với tháng trước; máy đánh trứng, trộn đa năng tăng 0.71%; điều hòa tăng 0.48%; tủ lạnh tăng 0.34%; dịch vụ sửa chữa thiết bị gia đình tăng 0.41%. Một số mặt hàng giảm giá so với tháng trước như: Trang thiết bị nhà bếp giảm 0.45%; máy giặt giảm 0.38%; bếp ga giảm 0.27%; đệm giảm 0.19%.
Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0.09% do thời tiết chuyển nắng nóng nên nhu cầu tiêu dùng đồ uống giải khát tăng, trong đó giá nước khoáng tăng 0.25%; nước quả ép tăng 0.12%; nước uống tăng lực đóng chai, lon tăng 0.07%. Rượu các loại và thuốc lá lần lượt tăng 0.14% và 0.1% so với tháng trước.
Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0.03%, trong đó: Giá dịch vụ du lịch trọn gói và nhà khách, khách sạn tăng 0.49% do nhu cầu du lịch trong nước tăng; hoa, cây cảnh giảm 1.26% do thời tiết thuận lợi, đang rộ mùa hoa nên giá hoa tươi giảm mạnh.
Ở chiều ngược lại, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0.13%, trong đó: Lương thực giảm 0.63%; thực phẩm giảm 018%; ăn uống ngoài gia đình tăng 0.21%.
Nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,17% chủ yếu do các doanh nghiệp thực hiện chương trình khuyến mại giảm giá đối với một số loại điện thoại di động mẫu mã cũ.
Nhóm giáo dục giảm 2.93% so với tháng trước, góp phần giảm CPI chung giảm 0.18 điểm phần trăm, trong đó dịch vụ giáo dục giảm 3.32%. Nguyên nhân chủ yếu do ngày 31/12/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 97/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27/8/2021 của Chính phủ, trong đó yêu cầu các địa phương giữ ổn định mức thu học phí từ năm học 2023-2024 bằng mức thu học phí của năm học 2021-2022 đối với giáo dục mầm mon, giáo dục phổ thông công lập, theo đó một số trường học đã điều chỉnh giảm mức học phí sau khi đã thu theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP.
Yếu tố làm tăng CPI 4 tháng đầu năm 2024
Theo Tổng Cục Thống kê, yếu tố làm tăng CPI 4 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm trước bao gồm: Chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,54% tác động làm CPI tăng 1,04 điểm phần trăm, do giá xi măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào và giá thuê nhà ở tăng cao.
Chỉ số giá nhóm giáo dục 4 tháng đầu năm tăng 8,84% do trong năm học 2023-2024 một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tăng mức học phí, làm CPI chung tăng 0,55 điểm phần trăm.
Chỉ số giá nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 6,74%, làm CPI chung tăng 0,36 điểm phần trăm do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế từ ngày 17/11/2023.
Chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 1,5%, góp phần làm CPI chung tăng 0,07 điểm phần trăm.
Trong khi đó, chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông 4 tháng đầu năm 2024 giảm 1,47% so với cùng kỳ năm trước do giá điện thoại thế hệ cũ giảm khi các doanh nghiệp áp dụng chương trình giảm giá, kích cầu đối với các dòng điện thoại thông minh đưa ra thị trường sau một thời gian yếu tố làm giảm CPI 4 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm trước.
Lạm phát cơ bản tháng 4/2024 tăng 0,17% so với tháng trước và tăng 2,79% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 4 tháng đầu năm 2024, lạm phát cơ bản tăng 2,81% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,93%), chủ yếu do giá lương thực, xăng dầu và giá dịch vụ y tế là yếu tố tác động tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản.