Như anh/chị đã biết vào ngày 10/2/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh áp thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, không có ngoại lệ cho bất kỳ quốc gia nào. Mức thuế này sẽ có hiệu lực từ ngày 4/3/2025.
Vậy theo nhiều người đánh giá đây là 1 thông tin tác động xấu đến ngành thép trong nước, bằng chứng là việc phiên hôm qua ngày 10/2 nhóm thép đã bị bán mạnh các cổ phiếu thép đồng loạt giảm sâu. Nhưng thực chất điều này có tệ như những gì nhà đầu tư vẫn nghĩ ?
Thực ra, trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình Tổng thống Donald Trump đã triển khai một loạt chính sách kinh tế nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước và giảm thâm hụt thương mại. Một trong những biện pháp nổi bật là áp đặt thuế quan lên hàng nhập khẩu, đặc biệt là thép và nhôm.( Tháng 3/2018: Chính quyền Trump áp thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm nhập khẩu, với mục tiêu bảo vệ ngành công nghiệp nội địa và giảm phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài.)
Nhưng giai đoạn này vẫn có 1 số nước ngoại lệ không bị áp thuế:
- Canada và Mexico – Được miễn trừ tạm thời, sau đó được miễn trừ vĩnh viễn khi ký kết Hiệp định Thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) vào năm 2019.
- Liên minh châu Âu (EU) – Được miễn trừ tạm thời vào tháng 3/2018, nhưng đến tháng 6/2018, Mỹ áp thuế trở lại sau khi đàm phán thất bại.
- Hàn Quốc – Được miễn trừ vĩnh viễn sau khi đồng ý hạn chế lượng thép xuất khẩu sang Mỹ (quota).
- Argentina, Brazil – Được miễn trừ vĩnh viễn sau khi chấp nhận áp đặt hạn ngạch xuất khẩu thép và nhôm vào Mỹ.
- Úc – Được miễn trừ vĩnh viễn do quan hệ đồng minh thân cận và không phải chịu hạn ngạch.
Lý do miễn trừ:
- Đối tác thương mại chiến lược: Canada và Mexico là hai đối tác thương mại quan trọng của Mỹ, đặc biệt trong ngành sản xuất ô tô và các chuỗi cung ứng công nghiệp.
- Thỏa thuận hạn ngạch: Hàn Quốc, Brazil và Argentina đồng ý hạn chế xuất khẩu một lượng thép nhất định thay vì chịu thuế cao.
- Quan hệ đồng minh: Úc được miễn thuế vì Mỹ coi nước này là đồng minh chiến lược, và lượng thép, nhôm nhập khẩu từ Úc không đe dọa ngành công nghiệp Mỹ.
Vậy thực tế Việt Nam đã chịu loại thuế quan này từ năm 2018. Và hiện tại ông Trump chỉ đang mở rộng đánh thuế ra các nước mà trước đó chưa bị đánh thuế, tức là lần này không còn ngoại lệ nào nữa. Đồng thời tăng mức đánh thuế nhôm từ 10% lên 25%. Tức là Việt Nam chỉ bị tăng thêm 15% mức thuế ở mảng Nhôm.
Theo mình tìm hiểu thì kinh ngạch xuất khẩu nhôm và thép của VN qua Mỹ khoảng 3 tỷ USD, trong đó nhôm khoảng 1tỷ USD và xếp thứ 10 (chỉ tính riêng nhôm).
Doanh nghiệp ở Việt Nam mình chỉ có 2 doanh nghiệp xuất khẩu thép qua thị trường Mỹ có tỉ trọng tương đối lớn là HSG (10% xuất khẩu) và GDA (30-40% xuất khẩu) việc mở rộng đánh thuế ra các nước chưa bị đánh thuế trước đó vô tình tạo ra lợi thế khi các đối thủ cạnh tranh từ các nước này bị tăng giá
Vậy thì việc ông Trump đánh thuế ở lần này có thực sự xấu như anh/chị đang nghĩ ?