Bài học từ vụ bỗng dưng nợ thuế tiền tỉ

Nhận 20 tỉ đồng thù lao của sàn thương mại điện tử, nhưng sau khi trừ các chi phí cho nhân sự, thuê công cụ tạo nội dung để bán hàng, chạy quảng cáo, mua kênh…, thu nhập thực tế chỉ còn lại khoảng 1,8 tỉ đồng, bỗng dưng bị truy thu nợ thuế… 5,1 tỉ.

Các chuyên gia lưu ý những người kinh doanh online nên đăng ký và kê khai thuế để tránh bị truy thu sau này. Trong ảnh: người dân làm thủ tục thuế tại Chi cục Thuế quận Bình Thạnh (TP.HCM) - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN

Câu chuyện được một người làm tiếp thị liên kết chia sẻ trên mạng xã hội và gây xôn xao những ngày gần đây. Tuy nhiên, đây không phải là trường hợp cá biệt.

Nhiều cá nhân khác làm tiếp thị liên kết trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) cũng tá hỏa khi phát hiện đang nợ thuế tiền tỉ và bị cơ quan thuế truy thu.

Thực nhận 1,8 tỉ đồng, nợ thuế 5,1 tỉ đồng!

Mới đây trên nhóm T.S.C.S., với hơn 600.000 thành viên, bỗng xôn xao vì tâm sự của một người làm tiếp thị liên kết.

Thanh niên tên N.G. cho hay làm công việc chạy aff, tức làm các hoạt động để gắn đường dẫn mua hàng hóa ở sàn TMĐT (hay còn gọi là affiliate). N.G. đã được sàn TMĐT trả thù lao 20 tỉ đồng.

Sau khi tạm khấu trừ 10% thuế, số tiền N.G. thực nhận là 18 tỉ đồng. Tuy nhiên, thanh niên này cho biết không được hưởng trọn số tiền này mà phải chi trả các chi phí cho nhân sự, thuê công cụ tạo nội dung để bán hàng, chạy quảng cáo, mua kênh, page, nhóm… nên chỉ còn lại khoảng 1,8 tỉ đồng.

Tưởng là xong nhưng mới đây khi tra cứu thông tin quyết toán thuế trên app eTax Mobile của ngành thuế, người này phát hiện đang bị nợ thuế hơn 5,1 tỉ đồng.

Đăng thông tin lên nhóm, người này cho biết trước đó đã hỏi sàn là ngoài 10% khấu trừ thuế trước khi trả thu nhập, người làm tiếp thị liên kết có phải đóng thêm khoản nào nữa không và được đại diện phía sàn trả lời là "chỉ có 10% không phát sinh thuế gì thêm".

Tuy nhiên, sau khi người này tìm hiểu mới phát hiện sàn kê khai những người làm tiếp thị liên kết theo dạng làm công ăn lương và cơ quan thuế đã áp thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế lũy tiến từng phần với mức điều tiết cao nhất lên đến 35% dẫn đến bị truy thu số thuế thu nhập cá nhân lên đến 5,1 tỉ đồng.

Trong khi đó, thanh niên này cho rằng đúng ra đây là ngành nghề kinh doanh quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số, chỉ phải chịu mức thuế GTGT 5% và 2% thuế thu nhập cá nhân, tổng cộng là 7%.

Ngay sau khi thông tin N.G. được chia sẻ đã gây bão dư luận, được bàn tán xôn xao trong cộng đồng những người làm tiếp thị liên kết lẫn những người có am hiểu về thuế.

Theo tìm hiểu, đây không phải là trường hợp cá biệt. Sau khi thông tin này được tung lên mạng, trên các trang mạng xã hội nhiều người cũng chia sẻ câu chuyện làm tiếp thị liên kết và được các sàn trả tiền tỉ.

Họ cũng cho biết sau khi trừ hết các chi phí, lợi nhuận thu về chỉ khoảng 10 - 15% chứ không được hưởng toàn bộ. Do vậy nếu bị truy thu như hiện nay với họ là không hợp lý và… không biết lấy đâu ra để trả.

Nên đăng ký hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Chung Thành Tiến - giám đốc Công ty TNHH DV kế toán Đồng Hưng - cho biết mấu chốt vấn đề nằm ở chỗ những cá nhân làm tiếp thị liên kết trên các sàn TMĐT có đăng ký kinh doanh hay không.

Trong trường hợp có đăng ký là cá nhân kinh doanh hoặc hộ kinh doanh, mức thuế áp với những trường hợp này chỉ là 7% (gồm thuế GTGT 5% và 2% thuế thu nhập cá nhân).

Nếu không đăng ký kinh doanh, những cá nhân này sẽ bị áp thuế thu nhập cá nhân với người làm công ăn lương (ở đây là tiền thù lao dưới hình thức tiền hoa hồng môi giới) theo biểu thuế lũy tiến từng phần với bậc thuế cao nhất lên đến 35%.

Khi đó, người nộp thuế chỉ được giảm trừ gia cảnh cho bản thân 11 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc với mức 4,4 triệu đồng/tháng chứ không được trừ các chi phí như thuê nhân sự, thuê công cụ tạo nội dung để bán hàng, chạy quảng cáo, mua kênh, page, nhóm…

Theo các chuyên gia, không rõ mức 20 tỉ đồng mà sàn TMĐT trả cho cá nhân trên là trong bao lâu. Nhưng nếu là trong một năm, tương đương một tháng cá nhân trên nhận hơn 1,6 tỉ đồng.

Theo ông Nguyễn Ngọc Tú - chuyên gia về thuế, nếu thu nhập tính thuế từ trên 80 triệu đồng/tháng là đã nhảy lên bậc cao nhất là 35% rồi. Trong khi với doanh thu như trên, phần lớn thu nhập bị điều tiết ở bậc thuế cao nhất là 35%.

Do đó, ông Tú cho rằng các cá nhân làm tiếp thị liên kết (affiliate) nên đăng ký lên doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh và nộp thuế theo phương thức kê khai để được hưởng cách tính thuế có lợi hơn.

"Bởi nếu không đăng ký kinh doanh, không kê khai và nộp thuế, cơ quan thuế sẽ căn cứ vào thu nhập nhận được để áp mức thuế phù hợp" - ông Tú nói và cho rằng nếu thấy số tiền thuế phải nộp quá lớn cộng với việc chưa hiểu về số thuế đang nợ có đúng hay không, nên trao đổi với cơ quan thuế để được hỗ trợ, giải đáp.

"Nếu có đủ bằng chứng như có hợp đồng hợp tác kinh doanh với sàn TMĐT, rồi chứng từ chi mua fanpage, chạy quảng cáo, trả lương cho cộng sự…, cá nhân làm tiếp thị liên kết cung cấp cho cơ quan thuế để được tư vấn, trước khi lựa chọn đăng ký lên doanh nghiệp hay hộ kinh doanh và khai, nộp thuế đúng quy định", ông Tú nói.

Liên hệ để được cơ quan thuế tư vấn, hỗ trợ

Theo chuyên gia thuế Nguyễn Thái Sơn, sở dĩ những người làm tiếp thị liên kết đồng loạt phát hiện nợ thuế tiền tỉ trên app eTax Mobile có thể do các sàn TMĐT đã gửi danh sách qua cho cơ quan thuế khi quyết toán thuế cuối năm.

Trên thực tế, dù bị tính thuế theo dạng tiền công tiền lương nhưng những người này không ủy quyền quyết toán thuế cho các sàn TMĐT.

"Chưa kể có thể họ còn có nhiều nguồn thu nhập nên theo quy định họ sẽ tự quyết toán với cơ quan thuế như những trường hợp cá nhân có nhiều nguồn thu nhập", ông Sơn nói và cho rằng trước mắt những trường hợp làm tiếp thị liên kết nên đăng ký cá nhân kinh doanh hoặc hộ kinh doanh trước khi làm đơn khiếu nại với cơ quan thuế.

Trong đó, ghi rõ là mình thuộc dạng cá nhân kinh doanh chứ không phải người làm công ăn lương và không ủy quyền quyết toán thuế cho các sàn TMĐT.

"Ngoài ra, cần trình bày rõ là chưa đăng ký thuế, nay mới đăng ký và xin kê khai nộp thuế. Những trường hợp này sẽ chỉ bị phạt chậm nộp, còn được áp mức thuế 7% (gồm thuế GTGT 5% và thuế thu nhập cá nhân là 2%) trên tổng thu nhập được nhận từ các sàn TMĐT, tránh được việc bị truy thu thuế tiền tỉ", ông Sơn hướng dẫn.

Quản chặt thuế đối với kinh doanh trên sàn TMĐT

Theo ông Vũ Mạnh Cường - cục trưởng Cục Thuế TP Hà Nội, xu hướng chuyển đổi từ hoạt động kinh doanh truyền thống sang kinh doanh trên các nền tảng xã hội ngày càng phổ biến.

Do vậy, Cục Thuế TP Hà Nội tập trung quản lý thuế đối với lĩnh vực này. Theo đó, công tác định danh các tổ chức, cá nhân, thông tin dữ liệu giao dịch và đối tượng kinh doanh TMĐT được cập nhật thường xuyên, liên tục.

Đến nay, cơ quan này đã xây dựng cơ sở dữ liệu của 321 doanh nghiệp là chủ sở hữu các sàn kinh doanh TMĐT; 51 doanh nghiệp là sàn TMĐT lưu trú.

Qua kết nối dữ liệu với sàn TMĐT tử Shopee, Tiki, Lazada…, cơ quan thuế Hà Nội đã định danh được 21.500 doanh nghiệp, trên 16.500 hộ kinh doanh và hơn 80.600 cá nhân bán hàng trên ba sàn này. Ngoài ra, khoảng 110.000 tài khoản ngân hàng được thu thập, định danh được khoảng 600.000 gian hàng kinh doanh TMĐT.

Cục Thuế TP Hà Nội cũng là đơn vị đầu tiên khớp nối thông tin căn cước công dân của các cá nhân kinh doanh trên các sàn TMĐT với mã số thuế, đồng thời xây dựng được cơ sở dữ liệu thông tin về số tài khoản ngân hàng, doanh thu, mức thuế, dòng tiền của các tổ chức, cá nhân có phát sinh thu nhập từ hoạt động kinh doanh TMĐT, giúp xác định đúng nghĩa vụ của từng người nộp thuế.

Ông Nguyễn Tiến Trường, phó cục trưởng Cục Thuế TP Hà Nội, cũng cho biết 90% cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế đã được kết nối với Bộ Công an. Cục Thuế TP Hà Nội cũng phối hợp với các cơ quan, các sàn có hoạt động kinh doanh TMĐT để kết nối và thu thập các dữ liệu.

Qua rà soát, phát hiện nhiều cá nhân, hộ kinh doanh hoạt động kinh doanh trên sàn TMĐT nhưng chưa đăng ký, kê khai và nộp thuế theo đúng quy định.

Tại hội nghị triển khai quản lý thuế TMĐT thí điểm ở quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) vừa tổ chức, cơ quan chức năng thông tin về việc một hộ kinh doanh bán sản phẩm thời trang trên sàn TMĐT có doanh thu tới 36 tỉ đồng mà "quên" kê khai và nộp thuế.

Dữ liệu kiểm tra của cơ quan thuế cho thấy trong năm 2022, hộ kinh doanh này phát sinh doanh thu là 11 tỉ đồng, còn năm 2023 là 25 tỉ đồng. Đến nay, hộ này mới bắt đầu kê khai và nộp thuế.

ÁNH HỒNG - LÊ THANH

Link gốc

https://tuoitre.vn/bai-hoc-tu-vu-bong-dung-no-thue-tien-ti-20240507080818826.htm