Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẩn trương xây dựng phương án bỏ hạn mức tín dụng (room) – một công cụ hành chính lâu nay đang giới hạn tăng trưởng tín dụng, và thay thế bằng cơ chế điều hành theo thị trường, kèm theo bộ tiêu chí kiểm soát an toàn tín dụng. NHNN cần trình báo cáo trong tháng 7/2025.
Bối cảnh:
- Việt Nam hiện phụ thuộc lớn vào tín dụng ngân hàng với tỷ lệ tín dụng/GDP trên 130%.
- Luật các TCTD sửa đổi có hiệu lực từ 15/10/2025, tạo hành lang pháp lý để NHNN cấp vốn linh hoạt cho TCTD và thúc đẩy xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 (đã được luật hóa).
- Ngành ngân hàng đang trong giai đoạn chuyển đổi Basel III, hoàn tất “phased-in” trong 2025 và sẽ áp dụng toàn diện từ 2028.
- Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) sẽ nâng dần, hướng tới 10,5% vào năm 2033.
Tác động tích cực khi bỏ room tín dụng (về dài hạn):
- Cho phép các TCTD chủ động cấp tín dụng dựa trên năng lực quản trị và tuân thủ tiêu chuẩn vốn.
- Tăng tính cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại về chất lượng dịch vụ và hiệu quả sử dụng vốn.
- Nâng cao tính minh bạch và vận hành thị trường khi SBV đóng vai trò quản lý chính sách thay vì kiểm soát hành chính.
Những điều kiện cần thiết để triển khai:
- Cần tăng bộ đệm an toàn tài chính, đặc biệt là năng lực giám sát rủi ro và quản trị nội bộ.
- Nếu bỏ room khi chưa kiểm soát tốt dòng chảy tín dụng, có thể xảy ra hiện tượng dòng tiền chảy vào các lĩnh vực đầu cơ, gia tăng nợ xấu và gây áp lực lên lãi suất.
- Do đó, cần thêm thời gian để chuẩn bị khung pháp lý, nâng cao năng lực quản trị và giám sát trước khi chính thức áp dụng.
Đánh giá:
Việc xóa bỏ room tín dụng là một bước đi chiến lược trong cải cách hệ thống ngân hàng, phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, chúng tôi cho rằng việc thực thi vẫn cần thêm thời gian và chờ các Thông tư, Nghị định hướng dẫn cụ thể từ NHNN.