Cập nhật tình hình sau chính sách thuế quan của Mỹ

[Nguyen_TienThanh]

Washington, 3/4 – Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức công bố mức thuế quan 46% áp lên hàng hóa Việt Nam, đi kèm nhận xét “Việt Nam là nhà đàm phán tuyệt vời, tôi yêu quý họ” – nhưng vẫn không ngần ngại ra đòn thương mại. Đáng chú ý, ông Trump nhắc lại cáo buộc Việt Nam “thao túng tiền tệ”, đồng thời áp dụng công thức tính thuế đặc biệt bao gồm thuế nhập khẩu, phí chống phá giá và điều chỉnh tỷ giá, đẩy tổng mức thuế áp với Việt Nam lên 46%.

Phản ứng thị trường & chính trị:

• Giới phân tích bất ngờ vì con số cao hơn dự báo và đang chờ đợi phản ứng của Việt Nam.
• Đàm phán có thể diễn ra gấp rút trong tuần này (trước ngày 9/4 khi thuế có hiệu lực), khoảng cách địa lý là một trở ngại với Việt Nam
• Một số mặt hàng như dệt may, thủy sản, đồ gỗ chịu tác động trực tiếp, trong khi nhóm hàng như dược phẩm, chất bán dẫn, vàng hay năng lượng được miễn trừ.

Quan điểm cá nhân:

• Chiến thuật “trả giá cao”: Việc ông Trump đưa ra mức thuế “khởi điểm” cực cao có thể là đòn ép để giành lợi thế đàm phán. Nếu thị trường phản ứng tiêu cực, Mỹ có thể điều chỉnh bằng danh sách hàng hóa ngoại lệ.
• Nguy cơ dịch chuyển chuỗi cung ứng: Xu hướng đánh thuế nặng vào châu Á (so với Mỹ Latin) có thể khiến doanh nghiệp chuyển hướng đầu tư, đe dọa vị thế xuất khẩu của Việt Nam trong dài hạn.
• Ẩn số tỷ giá: Cáo buộc thao túng tiền tệ sẽ tiếp tục là điểm nóng, đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước có phản ứng rõ ràng để tránh bị trừng phạt bổ sung.

Dù được Mỹ đánh giá là đối tác khéo đàm phán, Việt Nam không tránh khỏi sức ép từ chính sách “nước Mỹ trên hết” của ông Trump. Việc Mỹ áp thuế 46% có thể gây áp lực lớn lên thị trường chứng khoán, đặc biệt cổ phiếu các doanh nghiệp xuất khẩu chủ lực như dệt may, thủy sản và đồ gỗ. Tuy nhiên, tác động tổng thể sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng của doanh nghiệp và các biện pháp hỗ trợ từ Chính phủ. Thị trường có thể biến động rất mạnh trong thời gian tới.

[Nguyen_TienThanh]

Cập nhật chính sách thuế quan của Trump:

Những trường hợp được miễn trừ:
Theo thông tin mới nhất từ Wall Street Journal, chính quyền Trump đã công bố danh sách các trường hợp được miễn trừ thuế quan, trái ngược với lập trường cứng rắn ban đầu.

Những con số quan trọng:
• Tổng giá trị miễn thuế: 644 tỷ USD
• Canada và Mexico: 185 tỷ USD
• Các nước khác: 459 tỷ USD
• Chiếm khoảng 20% tổng giá trị nhập khẩu của Mỹ

Tuy nhiên, nhiều mặt hàng vẫn chịu thuế quan theo ngành cụ thể như:
• Thép và nhôm
• Ô tô
• Dược phẩm
• Gỗ và khoáng sản
• Chất bán dẫn
Đáng chú ý: Các sản phẩm dầu khí và năng lượng được miễn trừ thuế quan.
Đọc thêm chi tiết tại Wall Street Journal

[Nguyen_TienThanh]

Chính sách thuế quan của Mỹ dưới thời ông Trump đang có những điều chỉnh đáng chú ý. Mặc dù từng áp dụng chính sách thương mại cứng rắn, chính quyền hiện tại đã công bố danh sách các mặt hàng được miễn trừ, với tổng giá trị lên đến 644 tỷ USD – chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch nhập khẩu. Canada và Mexico là hai quốc gia được hưởng ưu đãi lớn nhất.

Tuy vậy, nhiều ngành quan trọng như thép, nhôm, ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn vẫn nằm trong diện chịu thuế. Việc chọn lọc miễn trừ thuế cho các mặt hàng như dầu khí và năng lượng cho thấy Mỹ đang tính toán lại lợi ích chiến lược trong xuất khẩu và an ninh năng lượng.

Theo đánh giá của SSI Research, chính sách thuế quan có thể tạo ra những biến động nhất định cho chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực liên quan đến xuất khẩu của Việt Nam. SSI lưu ý rằng các diễn biến chính sách từ Mỹ sẽ ảnh hưởng tới tâm lý thị trường, dòng vốn toàn cầu và triển vọng xuất khẩu của các nhóm ngành như dệt may, thủy sản và điện tử – vốn phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ.

[Nguyen_TienThanh]

Diễn biến leo thang căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc

1. Biến động “điên rồ” của thị trường chứng khoán Mỹ

• Chỉ số S&P 500 (SPX) ghi nhận phiên giao dịch kỷ lục với dao động 5% trong ngày. Thị trường mở cửa tăng mạnh 4% do kỳ vọng giải tỏa căng thẳng thương mại, nhưng nhanh chóng lao dốc về -1% khi Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ (CNY) và bán ồ ạt trái phiếu chính phủ Mỹ.

2. Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung bước vào giai đoạn căng thẳng

• Phía Mỹ: Thuế quan 104-110% áp dụng từ đêm 08/04, nhắm vào hàng hóa Trung Quốc. Trump tuyên bố sẵn sàng đàm phán nhưng yêu cầu các nước đồng minh (Nhật Bản, Hàn Quốc) ủng hộ .
• Phía Trung Quốc: Bán 80 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ (10% dự trữ), phá giá CNY xuống 7.2 CNY/USD - mức thấp nhất từ 2013. Động thái này làm lợi tức trái phiếu Mỹ tăng đột biến, đe dọa kế hoạch đáo hạn nợ 9,200 tỷ USD của Mỹ .

3. Các phương thức thao túng tiền tệ của Trung Quốc đang thực hiện:

• Bơm tiền vào nền kinh tế thông qua các giao dịch reverse repo (93.5 tỷ CNY đêm 07/04).
• Can thiệp trực tiếp bằng cách mua/bán USD trên thị trường offshore.
• Định hướng thị trường thông qua điều chỉnh tỷ giá midpoint, tạo hiệu ứng domino để CNY giảm giá “tự nhiên” mà vẫn bảo toàn dự trữ ngoại hối .

Hậu quả: Các thị trường mới nổi (Việt Nam, Thái Lan) đối mặt nguy cơ bán tháo hàng hóa do mất lợi thế cạnh tranh giá. (Người viết: Tiến Thành SSI)

4. Kịch bản “Fortress America” và mục tiêu dài hạn của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent

• Tái cấu trúc thương mại toàn cầu thành các khối (trade blocks) dựa trên thể chế chính trị tương đồng.
• Cô lập Trung Quốc bằng cách ép nước này phá giá CNY 20-40%, gây chảy máu vốn FDI.
• Bảo vệ chuỗi cung ứng Mỹ thông qua hiệp định USMCA, siết chặt tiêu chuẩn xuất xứ hàng hóa .

Đây có thể xem là cuộc “chiến tranh lạnh kinh tế” lớn nhất kể từ sau 1945

[Nguyen_TienThanh]

Ba áp lực chính của nền kinh tế toàn cầu hiện nay – sự sụp đổ của Yên Carry Trade, leo thang căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, và cơn địa chấn trên thị trường trái phiếu – không tồn tại độc lập mà đan xen thành một cơn bão, phơi bày mâu thuẫn sâu sắc giữa chính sách tiền tệ và xung đột địa chính trị .

1. Yên Carry Trade sụp đổ không chỉ là khủng hoảng của Nhật Bản, mà còn là dấu hiệu cho thấy cơ chế “mỏ neo lãi suất toàn cầu” đã vỡ vụn. Khi BOJ mất kiểm soát lợi tức trái phiếu dài hạn (20–30 năm), dòng tiền ồ ạt rút khỏi tài sản rủi ro (từ trái phiếu Mỹ đến Bitcoin) đẩy USD/JPY xuống 143 và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu thanh khoản toàn cầu .
2. Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đã vượt khỏi phạm vi thuế quan, trở thành cuộc đụng độ đa chiều giữa công nghệ, an ninh mạng, và kiểm soát chuỗi cung ứng. Việc Trung Quốc cấm Boeing 737 Max và Mỹ trừng phạt chip bán dẫn cho thấy hai nền kinh tế đang dùng “vũ khí hóa thương mại” để giành ưu thế chiến lược, bất chấp thiệt hại lên tăng trưởng toàn cầu (hoạt động cảng Trung Quốc giảm 9.7% chỉ trong 1 tuần) .
3. Áp lực trái phiếu toàn cầu phản ánh sự bất ổn của hệ thống tài chính: việc Nhật Bản bán tháo 50 tỷ USD trái phiếu Mỹ để tái cân bằng danh mục không chỉ đẩy lợi tức tăng vọt, mà còn cho thấy sự mong manh của các kênh đầu tư an toàn truyền thống. Động thái Treasury Buyback của Mỹ – dùng nợ ngắn hạn lãi cao để mua lại trái phiếu đáo hạn – như một giải pháp tạm thời, làm lộ rõ nghịch lý của chính sách tiền tệ trong thời đại bất ổn .

Quan điểm tổng thể:
Ba cuộc khủng hoảng này – Yên Carry Trade, thương chiến Mỹ-Trung, và sóng ngầm trái phiếu – là biểu hiện của một thực tế: toàn cầu hóa đang bị “đe dạo” bởi chủ nghĩa dân tộc kinh tế và tính toán địa chính trị. Sự phụ thuộc lẫn nhau từng là động lực tăng trưởng giờ trở thành “dây thòng lọng” – khi Nhật Bản vật lộn thoát bẫy thanh khoản, Mỹ-Trung biến thương mại thành mặt trận mới, và thị trường vốn trở thành nơi “chảy máu” vốn đầu cơ. Đây không chỉ là khủng hoảng chu kỳ, mà là sự xói mòn hệ thống – nơi rủi ro chính sách và thị trường khuếch đại lẫn nhau, đe dọa tái định hình trật tự kinh tế thế giới .

[Nguyen_TienThanh]

Chính sách thuế quan của Trump: Giấc mơ tái thiết ngành sản xuất và cái giá đi kèm

Hiếm có chính sách nào của Tổng thống Donald Trump gây nhiều tranh cãi như chính sách thuế quan. Mục tiêu của ông thì rõ: giảm thâm hụt thương mại và khôi phục ngành sản xuất Mỹ. Nhưng để hiện thực hóa hai mục tiêu này, cần nhiều thứ khác phải thay đổi – và không phải thay đổi nào cũng dễ chịu.

Cán cân thương mại là một ván cờ cân bằng

Khi người Mỹ mua nhiều hàng hóa nước ngoài hơn là bán ra nước ngoài, họ tạo ra thâm hụt thương mại – điều mà Trump rất ám ảnh. Nhưng điều này không phải “xấu” một cách đơn giản. Thâm hụt thương mại đi kèm với dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy vào Mỹ. Người nước ngoài mua trái phiếu chính phủ, cổ phiếu, hoặc đầu tư vào các nhà máy. Đó là cách mà cán cân thanh toán được duy trì ở thế cân bằng.

Nếu Trump thực hiện được mục tiêu giảm thâm hụt thương mại, dòng vốn chảy vào Mỹ cũng sẽ giảm theo. Mà dòng vốn đó lại chính là nguồn lực quan trọng để tài trợ cho nợ công và phát triển kinh tế.

Hai con đường – và cả hai đều đầy rủi ro

Trump có thể giảm thâm hụt hàng hóa theo hai cách:

1. Hy sinh dịch vụ để bảo vệ hàng hóa sản xuất: Mỹ hiện đang xuất siêu ở mảng dịch vụ (tài chính, công nghệ…), nhưng Trump không mấy quan tâm đến điều này. Nếu ưu tiên hàng hóa, có thể các ngành dịch vụ sẽ bị ảnh hưởng – kéo theo Phố Wall và Thung lũng Silicon suy yếu để Phố chính (Main Street) hồi sinh. Nhưng điều này cần thay đổi lớn trong chính sách thuế và quy định.
2. Giảm tiêu dùng để tăng tiết kiệm trong nước: Nếu dòng vốn nước ngoài giảm, Mỹ phải dựa vào tiết kiệm trong nước để đầu tư cho sản xuất. Điều này đòi hỏi người dân chi tiêu ít hơn – tức là giảm tiêu dùng, điều từng được thúc đẩy nhờ nhập khẩu rẻ và tín dụng rẻ.

4 hậu quả lớn nếu chính sách của Trump thành công

1. Hàng hóa đắt đỏ và ít sự lựa chọn hơn
   Thuế quan khiến hàng nhập khẩu đắt hơn. Người dân phải tiêu dùng ít lại để “tiết kiệm” – dù phần tiết kiệm này được chuyển hóa thành tiền thuế cho chính phủ.
2. Lãi suất tăng
   Nếu nước ngoài không mua trái phiếu chính phủ Mỹ nữa, thì chính phủ phải tìm người trong nước mua. Để hấp dẫn người mua, lãi suất phải tăng – làm chi phí vay tăng, ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp và người dân.
3. Giá cổ phiếu giảm
   Ít dòng tiền nước ngoài đầu tư vào cổ phiếu đồng nghĩa với thị trường chứng khoán yếu đi. Nhà đầu tư có thể rút khỏi thị trường nếu không còn hấp dẫn như trước.
4. Đồng USD yếu hơn
   Khi Mỹ tiết kiệm không đủ để đáp ứng nhu cầu đầu tư, đồng USD sẽ mất giá để thu hút vốn ngoại. Thêm vào đó, uy tín của Mỹ với vai trò là nơi trú ẩn an toàn cho tài sản toàn cầu đang lung lay – do rủi ro chính trị, các lệnh trừng phạt và sự can thiệp vào các định chế độc lập như Fed.

Cái giá của việc “mang việc làm trở lại”

Việc đánh đổi giữa hàng hóa giá rẻ và việc làm trong nước không hề đơn giản. Đưa những ngành sản xuất lạc hậu như may mặc trở lại Mỹ (vốn đã dịch chuyển sang Bangladesh, Campuchia…) đòi hỏi thuế quan cực cao. Nhưng năng suất thấp sẽ khiến kinh tế Mỹ tụt hậu so với thế giới, và đồng USD cũng suy yếu theo.

Liệu có kịch bản tươi sáng nào không?

Một khả năng tích cực (dù khó xảy ra) là thâm hụt thương mại giảm vì xuất khẩu Mỹ tăng mạnh – nhờ nhu cầu tăng từ Đức, Trung Quốc… Nhưng điều này đòi hỏi các quốc gia khác thay đổi mạnh mẽ chính sách, chuyển từ tiết kiệm sang tiêu dùng, và sẵn lòng mua hàng hóa từ Mỹ. Với tình hình căng thẳng chính trị và thương mại hiện tại, điều này là rất khó.

[Nguyen_TienThanh]

Phiên đàm phán đầu tiên giữa Việt Nam và Hoa Kỳ về thuế đối ứng đã diễn ra vào ngày 7/5/2025 tại Washington. Dù chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng, cả hai bên đều đánh giá kết quả ban đầu là tích cực. Tinh thần chung của phiên đàm phán là “lợi ích hài hòa – rủi ro chia sẻ”, cho thấy thiện chí rõ ràng từ cả hai phía.

Nội dung trọng tâm của phiên đàm phán là các vấn đề kỹ thuật xoay quanh cơ chế tính xuất xứ hàng hóa và kiểm soát gian lận chuyển tải. Hai bên thống nhất rằng hàng hóa gắn nhãn “Made in Vietnam” cần có giá trị gia tăng thực chất tại Việt Nam, thay vì chỉ là điểm trung chuyển từ quốc gia thứ ba – trong đó Trung Quốc là mối quan ngại lớn nhất. Tuy chưa công bố mức thuế cụ thể sẽ áp dụng trong tương lai, phía Mỹ được cho là đã gợi ý biên độ thuế đối ứng mới trong khoảng 22–28%, thay vì mức trần lên đến 46% như trước.

Về phía Việt Nam, Chính phủ cam kết thực hiện nhiều biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu rủi ro từ căng thẳng thương mại. Các biện pháp bao gồm tăng cường kiểm tra xuất xứ, siết chặt kiểm soát hàng nhập khẩu từ Trung Quốc để tránh tình trạng chuyển tải bất hợp pháp, đồng thời đẩy mạnh nhập khẩu các mặt hàng từ Mỹ như nông sản, khí hóa lỏng (LNG), máy bay và linh kiện công nghệ cao nhằm cân bằng cán cân thương mại song phương. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng chủ động đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế giá trị gia tăng, bao gồm cả cho các doanh nghiệp Mỹ đang hoạt động tại Việt Nam.

Phía Hoa Kỳ, thông qua Đại diện Thương mại (USTR), đã đưa ra khung thời gian cụ thể cho các vòng đàm phán tiếp theo, dự kiến diễn ra trong tháng 5 và 6/2025. Mỹ cũng nhấn mạnh việc hợp tác điều tra và xử lý các hành vi gian lận thương mại, đặc biệt là làm giả chứng từ để trục lợi thuế. Việc Việt Nam thể hiện rõ cam kết và chủ động cải cách được cho là yếu tố quan trọng giúp Mỹ cân nhắc điều chỉnh giảm thuế về mức hợp lý hơn trong thời gian tới.

Trong thời gian tới, các vòng đàm phán kỹ thuật sẽ tiếp tục được tổ chức, với nội dung trọng tâm là làm rõ quy trình kiểm soát xuất xứ, thống nhất mức thuế cụ thể và cơ chế giám sát chung. Kết quả các vòng này sẽ được báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ Việt Nam và Đại diện Thương mại Mỹ trước khi có quyết định cuối cùng. Trong thời gian chờ đợi, mức thuế tạm hoãn 10% vẫn sẽ tiếp tục có hiệu lực.

Tổng thể, phiên đàm phán ngày 7/5 cho thấy một khởi đầu tích cực, mở ra khả năng đạt được một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi trong tương lai gần. Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam – như dệt may, gỗ, điện tử – đang chịu áp lực từ các rào cản thương mại, nếu đàm phán thành công, không chỉ rủi ro thuế quan được gỡ bỏ, mà còn có thể tạo điều kiện cải thiện dòng vốn đầu tư và thúc đẩy thương mại song phương.

[Nguyen_TienThanh]

Cập nhận tin tức thuế quan:

• Mỹ cắt giảm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc từ 145% xuống 30% trong 90 ngày
• Trung Quốc hạ thuế đối với hàng hóa Mỹ từ 125% xuống 10% trong 90 ngày.

Nguồn: Bloomberg

[Ko_the_xanh]

Ngon rồi, VN chắc ít cũng deal đc về 15 chứ nhỉ