"Mỗi phút giây luyện tập đều đầy gian khổ, nhưng tôi tự nhủ, “Đừng bỏ cuộc, Bây giờ cố gắng chịu đựng để được sống phần còn lại của cuộc đời như một nhà vô địch”. - Muhammad Ali -
Chứng khoán Việt Nam đã có 24 năm hình thành và phát triển, cùng lúc đó, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người tăng khoảng 10 lần – tương đương các quốc gia trong khu vực. Tuy nhiên, so về quy mô vốn hóa của kênh chứng khoán thì tương đối nhỏ và chưa đáp ứng kịp thời các nhu cầu
Điều này vừa là cơ hội cũng là thách thức để chứng minh rõ hơn vai trò là kênh dẫn vốn Trung/Dài hạn của nền kinh tế.
Việc nâng hạng thị trường sẽ đem lại VỊ THẾ MỚI cho Chứng khoán Việt Nam đồng thời THU HÚT thêm nguồn VỐN ĐẦU TƯ . Quá trình này đòi hỏi nhiều nỗ lực tổng thể của toàn bộ các thành viên tham gia thị trường, không chỉ riêng cơ quan quản lý mà còn đến từ các CTCK, các Quỹ Đầu tư, Ngân hàng lưu ký và cả các NHTM tham gia.
VIỆT NAM ĐANG Ở ĐÂU
Hiện có 3 tổ chức lớn tham gia xếp hạng là MSCI, FTSE Russell và S&P Dow Jones Indices. Mỗi hệ thống đều có các bộ tiêu chí đánh giá riêng, nhưng tựu chung đều tập trung ở các khía cạnh cơ bản như: mức độ phát triển của nền kinh tế, sự ổn định về chính trị, quy mô và tính thanh khoản của thị trường, hiệu quả vận hành của thị trường, khả năng tiếp cận thị trường của NĐT NN, khả năng lưu chuyển dòng vốn,…
Theo tiêu chuẩn của 3 tổ chức, Việt Nam hiện đang ở NHÓM THẤP NHẤT – FRONTIER MARKET. Năm 2018 nước ta được FTSE Russel đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng lên Thị trường mới nổi, trong đó các tiêu chí Định lượng không phải trở ngại lớn, riêng nhóm tiêu chí Định tính mới là rào cản chính .
VIỆT NAM CẦN LÀM GÌ ĐỂ NÂNG HẠNG?
Xét theo MSCI và FTSE Russel thì Việt Nam đang thiếu những điều kiện tiên quyết về hoạt động thanh toán bù trừ.
1/ Phía Cơ quan quản lý và các yếu tố pháp lý – điều chỉnh hài hòa các luật liên quan
Cuối năm 2022, việc thành lập Sở giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) là bước đầu giúp đồng nhất các yếu tố liên quand đến hệ thống giao dịch hay cơ sở hạ tầng.
18.09.2024 vừa qua, Bộ tài chính chính thức ban hành Thông tư 68/2024 liên quan đến Nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền (Non Pre-Funding solution – NPS) . à Bước tiến gần hơn để Việt Nam đáp ứng các yêu cầu nâng hạng của FTSE Russell.
Trong cuộc họp TW Quý 4 tới đây sẽ cung cấp nhiều thông tin liên quan đến việc sửa đổi các Luật quan trọng, trong đó có Luật chứng khoán.
Bên cạnh đó, việc vận hành hệ thống KRX là ĐIỀU KIỆN CẦN và sự xuất hiện của cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm (CPP) là ĐIỀU KIỆN ĐỦ để các giao dịch được thực hiện và kiểm soát rủi ro về mặt thanh toán, trong trường hơp giao dịch không được thực hiện. Hiện vẫn chưa đáp ứng.
Vấn đề SỞ HỮU NƯỚC NGOÀI – nghị định 60.2015 đã cho phép nới room NĐT NN lên 100% với các Doanh nghiệp không thuộc danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Tuy nhiên, số lượng cổ phiếu chính thức nới room hiện vẫn còn khá khiêm tốn. Một phần hạn chế bởi quy định các luật liên quan hoặc không được sự đồng tình của cổ đông.
2/ Về vai trò của các CTCK, Ngân hàng lưu ký và thanh toán
Đây là thành viên quan trọng trong việc vận hành có hiệu quả của cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm CCP. Ngay cả khi KRX đi vào hoạt động, nếu như các CTCK thành viên chưa đủ chuẩn bị để tham gia thì cũng sẽ không thể giải quyết được vấn đề nghẽn lệnh.
Trong đợt kiểm thử gần nhất Quý 2.2023, có 25/76 CTCK đã hoàn thành 100% các kịch bản kiểm thử, 36/76 công ty đã thực hiện trên 80% và 15/76 công ty dưới 80%.
3/ Về các Doanh nghiệp niêm yết
Cơ hội và Thách thức sẽ song song. Cơ hội ở chổ doanh nghiệp có thể chủ động rà soát ngành nghề và điều chỉnh lại đăng ký kinh doanh để đề xuất nới tỷ lệ FOL. Riêng công bố thông tin bằng tiếng Anh – tạo sự bình đẳng NĐT NN.
Qua đó có thể thấy nỗ lực tổng thể của Chính phủ và các thành viên tham gia thị trường là rất cao, nhưng quan trọng là phải thực hiện trên thị tế và NĐT Nước ngoài đánh giá tích cực trong khảo sát của họ.
Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề có thể diễn ra ngay và luôn mà cần thời gian để đáp ứng các tiêu chí, các chính sách hỗ trợ đi vào thực tế và có hiệu quả.
Ví dụ như Hàn Quốc – quốc gia nằm trong nhóm các nền kinh tế phát triển, cũng từng gặp nhiều thách thức trong quá trình nâng hạng. Trong đó tiêu chí Bán khống – từng là lý do khiến FTSE Russell từ chối công nhận Hàn Quốc là thị trường phát triển, dù được MSCI công nhận.
Bắt đầu vận hành từ năm 1956 đến đầu những năm 1990 – để chuyển đổi từ nền kinh tế và thị trường chứng khoán cận biên sang thị trường mới nổi.
Việc nâng hạng lên thị trường mới nổi là dấu chỉ cho thấy thị trường đang ngày càng hoàn thiện, sau đó cần phải có tiến trình phát triển và hoàn thiện thể chế cũng như môi trường kinh doanh. Như Pakistan bị MSCI hạ cấp đánh giá, trở về nhóm cận biên năm 2021 – sau khi nâng hạng từ 2017.
Do đó, việc nâng hạng có thể diễn ra chậm hơn dự kiến nhưng nếu thỏa các tiêu chí, kinh tế và môi trường kinh doanh ngày càng cải thiện thì sẽ đem lại sự ổn định và bền vững hơn.
NHỮNG LỢI ÍCH CỦA VIỆC NÂNG HẠNG THỊ TRƯỜNG LÀ GÌ? Sẽ được thảo luận ở phần sau.
Chào mừng mọi người đến với kênh KIM THANH STOCK – Nơi Chia sẻ - Cập nhật thông tin thị trường, Phân tích các cơ hội đầu tư cũng như Các kinh nghiệm đầu tư trên Thị trường chứng khoán Việt Nam.
