Khái niệm cơ bản về quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn là một công cụ tài chính phái sinh, có giá trị dựa trên giá trị của tài sản cơ sở. Một hợp đồng cho phép người nắm giữ nó được phép mua (nếu là quyền chọn mua – Call option) hoặc được bán (nếu là quyền chọn bán – Put option) một khối lượng hàng hóa cơ sở nhất định tại một mức giá nhất định và tại một khoảng thời gian xác định (quyền chọn kiểu Mỹ) hoặc điểm thời gian xác định (quyền chọn kiểu châu âu). Điều quan trọng là người nắm giữ quyền chọn có thể thực hiện hoặc không thực hiện hợp đồng hay nói cách khác là có quyền nhưng không có nghĩa vụ phải thực hiện hợp đồng. Vì vậy khi rủi ro xảy ra, thị trường không theo đúng hướng dự đoán của người nắm giữ quyền chọn thì mức lỗ được tối thiểu hóa chỉ ở mức phí mua quyền chọn.
Vị thế trong quyền chọn
Tương tự như các sản phẩm tài chính khác, với mỗi hợp đồng quyền chọn luôn tồn tại hai vị thế đó là vị thế mua và vị thế bán. Vị thế mua là người mua quyền chọn: có thể là quyền mua hoặc quyền bán. Và khi này người nắm giữ quyền chọn phải trả phí cho bên bán quyền chọn để được “quyền” mua hoặc bán một hàng hóa nào đó. Đối với vị thế mua, nhà đầu tư có quyền thực hiện hoặc không thực hiện quyền. Vị thế bán là người bán quyền chọn mua hoặc bán quyền chọn bán. Người bán quyền chọn nhận được một khoản tiền từ người mua quyền chọn, được gọi là phí quyền chọn hoặc là giá của quyền chọn (option premium). Đối với vị thế bán thì người bán phải có nghĩa vụ thực hiện quyền khi bên mua yêu cầu.
Phí quyền chọn – phí thực hiện quyền chọn
Phí quyền chọn (option premium) là giá thị trường hiện tại của một hợp đồng quyền chọn, đây chính là khoản tiền thu về của người thực hiện bán quyền chọn cho người khác… Giá của quyền chọn hiển thị tại sàn giao dịch sẽ mặc định được coi là phí quyền chọn vì bản thân quyền chọn không có giá trị nội tại. Phí quyền chọn của quyền chọn đang lời (in the money) bao gồm giá trị nội tại (intrinsic value) và giá trị ngoại lai (extrinsic value). Còn phí quyền chọn của quyền chọn đang lỗ (out of the money) thì chỉ có giá trị ngoại lai. Phí quyền chọn thay đổi, phụ thuộc vào giá trị nội tại của tài sản cơ sở, giá trị thời gian cho tới thời điểm đáo hạn (time value) và mức biến động (implied volatility) của tài sản cơ sở. Quyền chọn càng gần đến ngày đáo hạn, giá trị thời gian càng tiến về 0, giá trị nội tại và mức biến động sẽ được phản ánh bằng sự khác biệt giữa giá hiện tại của tài sản cơ sở và giá thực hiện của hợp đồng.
| Phí thực hiện Call option | Phí thực hiện Put option | |
|---|---|---|
| Khi giá tài sản tăng | Tăng | Giảm |
| Giá thực hiện cao | Giảm | Tăng |
| Thời hạn hợp đồng giảm | Giảm | Giảm |
| Mức độ biến động | Tăng | Tăng |
Cách kiếm lợi nhuận từ giao dịch hợp đồng quyền chọn
Những nhà đầu tư bán quyền chọn (short option) nhận phí quyền chọn làm nguồn thu nhập và lợi nhuận, trong phí người mua quyền chọn (long option) chấp trả khoản phí này để có cơ hội giao dịch mua hoặc bán tài sản tại mức giá dự đoán. Tuy nhiên cách kiếm lợi nhuận từ giao dịch hợp đồng quyền chọn không phải ai cũng biết, nhà đầu tư phải có kiến thức về tài sản cơ sở và hiểu rõ các cách thức phù hợp trước khi bắt đầu giao dịch. Những chiến lược quyền chọn sau đây giúp nhà đầu tư tạo ra lợi nhuận khi giao dịch quyền chọn.
Xem thêm: Hợp đồng quyền chọn