Ngày 12/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã ký Quyết định phê duyệt Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, một bước tiến quan trọng hướng tới việc phát triển thị trường chứng khoán thành kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng, góp phần hội nhập khu vực và quốc tế. Mục tiêu cụ thể trong ngắn hạn là nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên “thị trường mới nổi thứ cấp” của FTSE Russell vào năm 2025, và đạt tiêu chí thị trường mới nổi của MSCI cùng thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell vào năm 2030.
Đề án Tập trung vào việc tháo gỡ các rào cản kỹ thuật
Để đạt được mục tiêu nâng hạng của FTSE Russell vào năm 2025, Đề án đã xác định một số vấn đề cần giải quyết, trong đó trọng tâm là việc ứng trước tiền mua chứng khoán và rào cản ký quỹ trước khi giao dịch với nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt khi chưa có cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP). Cùng với đó, các thông tin về sở hữu nước ngoài sẽ được công khai minh bạch, tạo điều kiện tiếp cận công bằng cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Các giải pháp cụ thể để duy trì xếp hạng bao gồm việc đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản cho nhà đầu tư ngoại, tăng cường kết nối giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán, áp dụng cơ chế tài khoản giao dịch tổng (OTA), và đảm bảo ổn định thị trường ngoại hối. Đồng thời, Việt Nam cũng chú trọng nâng cấp hạ tầng giao dịch và thanh toán, cũng như tăng cường năng lực quản lý và giám sát để đảm bảo an ninh, an toàn thị trường.
Hướng tới mục tiêu dài hạn: Nới “room” và phát triển hạ tầng thanh toán tiên tiến
Trong dài hạn, để đạt tiêu chí nâng hạng cao hơn, Đề án sẽ rà soát lại các quy định để nới “room” và loại bỏ các ngành nghề không cần thiết hạn chế tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài. Hạ tầng thanh toán - bù trừ tiên tiến sẽ được phát triển để đáp ứng cơ chế thanh toán không yêu cầu ký quỹ 100%, đồng thời hình thành cơ chế Đối tác Bù trừ Trung tâm (CCP). Ngoài ra, cơ chế vay, cho vay chứng khoán và bán khống có kiểm soát cũng sẽ được nghiên cứu và triển khai trong lộ trình dài hạn.
Cơ quan quản lý cũng sẽ tập trung phát triển thị trường ngoại hối, với các công cụ phòng ngừa rủi ro nhằm ổn định nền kinh tế vĩ mô và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư gián tiếp. Điều này sẽ giúp Việt Nam duy trì sự ổn định tài chính và thu hút các dòng vốn đầu tư nước ngoài dài hạn.
Thúc đẩy sự minh bạch và phát triển các sản phẩm tài chính mới
Để đáp ứng yêu cầu của các tổ chức xếp hạng, Đề án cũng chú trọng đến việc nâng cao tính minh bạch của thị trường thông qua việc áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) và quản trị công ty theo chuẩn OECD. Cùng với đó, việc phát triển các nhà tạo lập thị trường, cơ chế giao dịch mới và các loại lệnh nhằm tăng thanh khoản cũng sẽ được triển khai.
Bên cạnh đó, Đề án cũng khuyến khích việc đa dạng hóa nhà đầu tư thông qua việc thúc đẩy các quỹ đầu tư chuyên nghiệp và mở rộng các loại hình hàng hóa cho thị trường như trái phiếu hạ tầng, trái phiếu xanh, sản phẩm phái sinh, chứng chỉ quỹ và công cụ tài chính xanh. Chất lượng các chỉ số hiện hành sẽ được cải thiện, đồng thời phát triển thêm các chỉ số mới làm cơ sở cho các sản phẩm chứng khoán phái sinh.
Tăng trưởng mạnh mẽ và tiềm năng tương lai
Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đang nằm trong nhóm tăng trưởng mạnh nhất toàn cầu. Theo Bộ Tài chính, tổng quy mô vốn hóa thị trường chứng khoán dự kiến sẽ đạt 103,75% GDP vào năm 2024. Tính đến tháng 8/2024, chỉ số VN-Index đã tăng 33% so với cuối năm 2023. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam và tiềm năng tiếp tục tăng trưởng trong tương lai.
Những nỗ lực và chiến lược phát triển thị trường chứng khoán mà Việt Nam đang triển khai không chỉ giúp nâng cao vị thế của thị trường chứng khoán trong khu vực mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc thu hút các dòng vốn quốc tế, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững của đất nước.