Với những Nhà đầu tư đã tham gia lâu năm trên thị trường Chứng khoán Việt Nam thì chắc chắn chưa thể quên được con “sóng thần” mang tên Dầu khí năm 2013 – 2014 với những cái tên tiêu biểu như GAS, PXS, PVD, PVX… và còn vô số cái tên khác nữa. Thời kì mà nhà nhà, người người đi tìm những cổ phiếu bắt đầu bằng chữ P bất chấp kết quả kinh doanh, hoạt động của doanh nghiệp. Trải qua gần 10 năm, chưa bao giờ các cổ phiếu dầu khí có một con sóng đủ lớn, tuy nhiên câu chuyện của năm 2023 có lẽ đã có sự thay đổi
1. Tổng quan các sự kiện nổi bật tác động lên kinh tế thế giới và giá dầu từ 2010 đến nay
2. Bối cảnh tương đồng giữa quá khứ và hiện tại
Kinh tế: Bối cảnh chung là khủng hoảng nợ
Giai đoạn 2012 - 2014:
- Vừa thoát khỏi khủng hoảng năm 2008
- Năm 2010: Khủng hoảng nợ công Châu Âu
- Năm 2012: Hậu suy thoái kinh tế, nhiều di chứng nặng nề: nợ công vượt trần, nợ xấu kỷ lục, thất nghiệp, doanh nghiệp phá sản, hệ thống ngân hàng có nguy cơ sụp đổ ở nhiều quốc gia Eurozone
Giai đoạn hiện tại:
- Năm 2020 - 2022: Pha bơm tiền lớn nhất trong lịch sử 60 năm đổ lại của kinh tế thế giới → Khởi phát khủng hoảng giá lên
- Năm 2022 kinh tế thế giới tạo đỉnh
- Các nền kinh tế lớn đều đối mặt với nợ Trái phiếu doanh nghiệp và Trái phiếu chính phủ, khủng hoảng Bất động sản (Mỹ, Anh, Pháp, Hàn Quốc, Trung Quốc…)
Chính trị: Xung đột chính trị, chiến tranh ở nhiều vùng lãnh thổ
Giai đoạn 2012 - 2014:
- Nội chiến Libya bùng nổ đầu năm 2011 thúc đẩy giá dầu tăng mạnh:
Xung đột Trung Đông suốt giai đoạn 2011 - 2013 làm gián đoạn nguồn cung dầu
Xung đột Mỹ - Iran kéo dài, căng thẳng dẫn đến việc Mỹ và EU cấm vận dầu Iran
Trung Quốc tăng cường nhập khẩu dầu (30 tỷ USD), trở thành quốc gia nhập dầu lớn nhất thế giới
Giai đoạn hiện tại:
- Chiến tranh Nga - Ukraine bùng nổ thúc đẩy đà tăng giá dầu
- Mỹ và EU tiếp tục cấm vận dầu Nga
- Nguồn cung bị gián đoạn
- Trung Quốc tăng cường mua dầu Nga, nhập khẩu dầu mạnh trở lại sau khi mở cửa nền kinh tế.
Rủi ro Phi tài chính
Giai đoạn 2012 - 2014:
- Tháng 04/2012: Thảm họa tràn dầu vịnh Mexico - nơi chiếm tới 17% tổng sản lượng dầu của Mỹ. Ngay sau thảm họa vài tháng, giá dầu Thế giới tăng hơn 50%.
Giai đoạn hiện tại:
- Năm 2020 đại dịch Covid 19 lan rộng, thế giới đóng cửa sản xuất nhiều nhà máy khiến giá dầu giảm mạnh, sau đó tạo đáy mà tăng từ mức 20 USD lên 80 USD trong vòng 01 năm
- Đầu năm 2023: Thảm họa động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ
Ý kiến của chuyên gia
Giai đoạn 2012 - 2014:
- OPEC dự báo giá dầu năm 2013 không tăng mạnh như trước, chỉ đi ngang quanh ngưỡng 100 USD
Giai đoạn hiện tại:
- OPEC dự báo nhu cầu dầu thế giới năm 2023 tăng nhẹ. JP Morgan dự báo giá dầu không vượt được 100 USD, đi ngang quanh mức 90 USD.
3. Phân loại các lớp cổ phiếu ngành dầu khí
3.1 Thăm dò khai thác : Đại diện PVD
Phụ thuộc mạnh nhất vào biến động giá dầu, do ảnh hưởng đến điểm hòa vốn trong thăm dò - khai thác
3.2 Phụ trợ khai thác: Đại diện PVS, PVC, PXS, PVB…
Phụ thuộc vào tần suất và mật độ hoạt động của các giàn khoan. Nhiều giàn khoan hoạt động → Nhiều việc
3.3 Phụ trợ kho vận: Đại diện PVT, VIP, VTO, PDV…
Phụ thuộc vào sản lượng khai thác, nhu cầu kho bãi - vận chuyển, giá cước
3.4 Kinh doanh thương mại: Đại diện PLX, PLC, BSR, PSH, GAS…
Ưa thích một mặt bằng giá dầu ỔN ĐỊNH ở mức cao.
4. Các yếu tố cần thiết để xác nhận sóng ngành
4.1 Giá sản phẩm đầu ra của ngành: TỐT
Giá dầu phục hồi và đi ngang đủ lâu trong một mức giá ổn định. Vùng 80 - 100 USD là vùng giá lý tưởng cho các hoạt động khai thác - phụ trợ khai thác - kinh doanh thương mại nói chung.
Giá dầu biến động mạnh (dù lên hay xuống) đều không phải là yếu tố lý tưởng cho ngành dầu khí. Lý tưởng là đi ngang đủ lâu, quanh một mặt bằng giá ổn định, đáp ứng đầy đủ biên lợi nhuận cho cả lớp ngành thượng nguồn và hạ nguồn. Tức là các ngành đều có lãi.
4.2 Kết quả kinh doanh chung của ngành: đồng pha TĂNG TRƯỞNG TỐT
Kết quả kinh doanh chung của các doanh nghiệp trong ngành phải tăng trưởng. Sự tăng trưởng này phải có sự đồng pha và tính liên kết ngành. Ví dụ ngành phụ trợ khai thác bùng nổ lợi nhuận, thì ngành khai thác cũng phải nổi lợi nhuận sau đó. Phản ánh việc môi trường kinh đoanh dang thuận lợi dần lên, kết quả kinh doanh hiệu quả hơn
4.3 Sự đồng pha tăng giá của các cổ phiếu trong cùng một ngành
Có leader trong ngành. Các cổ phiếu trong ngành có sự đồng pha tăng giá, đủ để lan tỏa và dẫn dắt dòng tiền.
