CHUYẾN THĂM CỦA TẬP CẬN BÌNH GIỮA BÃO THUẾ QUAN: ĐÒN CHIẾN LƯỢC KÉP CỦA TRUNG QUỐC TẠI VIỆT NAM
Ngày 14/4/2025, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, mở đầu cho chuỗi công du Đông Nam Á. Diễn ra trong bối cảnh đặc biệt khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đang bước vào một giai đoạn căng thẳng chưa từng có kể từ sau năm 2019
Trung Quốc cần Việt Nam trong “cuộc tháo chạy” khỏi thị trường Mỹ
Việt Nam nổi lên như một lựa chọn chiến lược: gần Trung Quốc, là thành viên của các hiệp định thương mại tự do quan trọng (RCEP, CPTPP), có môi trường đầu tư ổn định, và đặc biệt – đang duy trì vị thế “thăng bằng chiến lược” giữa Bắc Kinh và Washington. Với Bắc Kinh, đẩy mạnh hợp tác kinh tế với Hà Nội trong giai đoạn này là cách để:
- Mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa;
- Duy trì chuỗi cung ứng khu vực trong tầm kiểm soát;
- Tránh sự cô lập từ phương Tây bằng cách khéo léo tạo thế “trục kinh tế châu Á”.
Việc ký kết hàng chục thỏa thuận hợp tác trong chuyến thăm – từ hạ tầng, đường sắt, nông sản, công nghệ… – chính là nỗ lực cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu trên.
Củng cố ảnh hưởng tại Đông Nam Á
Chuyến thăm Việt Nam không chỉ mang mục tiêu kinh tế, mà còn là bước đi đầy toan tính trong bàn cờ địa chính trị khu vực. Trong bối cảnh Mỹ gia tăng hiện diện tại Biển Đông, tăng cường hợp tác quân sự với Philippines và Nhật Bản, Trung Quốc đang chịu sức ép chiến lược ngày càng lớn từ các liên minh an ninh đa phương như QUAD hay AUKUS.
Việt Nam, với vị trí địa lý then chốt và vai trò trung gian trong các định chế khu vực như ASEAN, trở thành “trung điểm chiến lược” mà Trung Quốc buộc phải duy trì ảnh hưởng nếu không muốn để khoảng trống quyền lực rơi vào tay đối thủ.
Bằng cách chọn Việt Nam là điểm đến đầu tiên trước khi thăm Malaysia và Campuchia, ông Tập Cận Bình đang gửi đi thông điệp rõ ràng: Trung Quốc vẫn là người chơi chủ động và có khả năng tái thiết lập thế trận khu vực theo cách riêng của mình.
Tận dụng “thời điểm chuyển giao” của Việt Nam
Thời điểm chuyến thăm diễn ra không thể chính xác hơn: Việt Nam vừa có những thay đổi lớn trong bộ máy lãnh đạo, với Tổng Bí thư mới Tô Lâm và Chủ tịch nước Lương Cường. Bắc Kinh không bỏ lỡ cơ hội để:
- Thiết lập lại quan hệ cấp cao với ban lãnh đạo mới;
- Gia tăng ảnh hưởng từ sớm thông qua các cam kết hợp tác kinh tế “có điều kiện”;
- Tạo ra định hướng chính sách lâu dài có lợi cho Trung Quốc trong giai đoạn tiếp theo.
Chuyến thăm vì vậy không chỉ là lời “chúc mừng” ngoại giao đơn thuần, mà còn là phép thử chính trị.
Trong thời đại địa chính trị phân cực, quốc gia khôn ngoan không chọn phe, mà chọn vị trí. Và vị trí đó, hiện tại, đang nghiêng về lợi ích dân tộc dài hạn – chứ không phải lời mời gọi hấp dẫn từ bất kỳ bên nào.
