Trung Quốc vừa cho ra mắt một mô hình AI mới khiến các công ty AI của Mỹ như Open A.I hay các công ty cung cấp chip như Nvidia bay mất hàng nghìn tỷ USD chỉ sau một đêm.
Vậy phải chăng Trung Quốc vừa chọt vỡ bong bóng A.I?
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần phải trả lời một số câu hỏi khác như: Có thực sự tồn tại một bong bóng A.I? Và, nếu có thì có phải Trung Quốc vừa làm vỡ nó, hay các cổ phiếu sẽ bật lại một cách nhanh chóng?
Chuyện gì đã xảy ra?
Vào năm 2022, Open AI đã gây chấn động thế giới khi ra mắt Chatbot AI tiên tiến ChatGPT, được xây dựng dựa trên những đổi mới trong cái gọi là mô hình ngôn ngữ lớn, hay còn gọi là LLM.
Theo thời gian, các mô hình ngôn ngữ lớn trở nên mạnh mẽ và yêu cầu nhiều năng lượng hơn. Điều này dẫn đến sự bùng nổ chưa từng có về giá trị của hầu hết các công ty Mỹ có liên quan đến xây dựng vận hành, hoặc cung cấp cơ sở hạ tầng cho các LLM.
Nhưng trong vòng 2 tháng trở lại đây, 2 phiên bản mới của mô hình ngôn ngữ lớn Deepseek của Trung Quốc đã được phát hành cùng với nhiều phiên bản thay thế khác. Các mô hình này có khả năng cạnh tranh với các mô mình mới nhất của Mỹ. Nhưng quan trọng hơn hết là chúng được đào tạo và vận hành với chi phí rẻ hơn dẫn đến sự bán tháo ồ ạt của các cổ phiếu cơ sở hạ tầng A.I như Nvidia.
Vậy có phải đây chỉ là một sự kiện hoảng loạn nhất thời và mọi thứ sẽ trở lại bình thường? Hay là sự khởi đầu cho sự kết thúc của bong bóng AI của Mỹ? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần phải trả lời câu hỏi:
Lĩnh vực A.I của Mỹ có phải đang trong bong bóng không?
Theo Chat GPT, bong bóng là:
Bong bóng kinh tế (Economic Bubble) là một hiện tượng xảy ra khi giá của một loại tài sản (như cổ phiếu, bất động sản, tiền điện tử, hàng hóa, v.v.) tăng cao hơn nhiều so với giá trị thực của nó do tâm lý đầu cơ, kỳ vọng phi thực tế và dòng tiền đổ vào quá mức.
Theo đó, một trong những bong bóng nổi tiếng nhất lịch sử gần đây là bong bóng dotcom trong năm 2001, hàng trăm công ty có doanh thu gần bằng 0 đã được định giá hàng triệu đô chỉ vì họ hứa sẽ làm “điều gì đó” với Internet.
Tuy nhiên, điều quan trọng là một vài công ty được định giá cao trong bong bóng, lại được định giá chính xác vì họ đã thực sự trở thành những ông trùm công nghệ ngày nay. Do đó, khi nhìn lại, chúng ta có thể nói rằng mặc dù cơn sốt công nghệ năm 2001 chỉ là bong bóng vì các nhà đầu tư đã sai về hầu hết các công ty tham gia vào cơn sốt này, nhưng nhìn một cách tổng quan, việc đặt cược vào internet như một công nghệ mang lại giá trị, và một số công ty trong lĩnh vực này đã được chứng minh là đúng.
Mặc dù vậy, thuật toán phát hiện bong bóng kinh tế được sử dụng bởi các nhà kinh tế đã cho thấy các dấu hiệu tiềm tàng trong các cổ phiếu công nghệ Mỹ. Hơn nữa, sự xuất hiện của Deepseek đã củng cố thêm niềm tin này.
Phần lớn ngành công nghiệp AI đã KHÔNG phải bong bóng
Để hiểu tại sao, chúng ta cần phải nói về nền công nghiệp AI trước khi Deepseek xuất hiện, thời điểm các công ty đang AI đang vươn lên một cách mạnh mẽ.
Phần lớn các ông lớn công nghệ đã sống sót qua được bong bóng công nghệ trước, yếu tố khiến các công ty có giá trị không phải là công nghệ, mà từ việc các công ty này được bảo vệ khỏi sự cạnh tranh. Ebay và Amazon được bảo vệ bởi hiệu ứng mạng lưới, có nghĩa là thị trường sản phẩm của họ hoạt động tốt hơn khi có nhiều người sử dụng. Tuy nhiên, có vẻ như các ông lớn A.I. được bảo vệ khỏi sự cạnh tranh theo một cách khác, nhờ nguồn vốn khổng lồ cần thiết để đào tạo và vận hành các mô hình này, xây dựng các trung tâm máy chủ và phát triển các card đồ họa hiện đại.
Vì vậy, hiểu theo cách này, định giá cao ngất ngưởng cho các nhà cung cấp mô hình lớn, nhà cung cấp trung tâm dữ liệu và Nvidia, có thể được xem là KHÔNG phải là bong bóng ít nhất là cho đến khi phát hành mô hình Deepseek. Vì vậy,
Deepseek đã làm gián đoạn nền công nghiệp A.I như thế nào?
Điều thú vị là Deepseek không phải là công ty đã làm gián đoạn nền công nghiệp A.I … đầu tiên. Trên thực tế, chính Open A.I đã thay đổi nền kinh tế của A.I khi phát hành mô hình 01 vào cuối năm 2024.
01 còn được gọi là mô hình lý luận, khác với các mô hình ngôn ngữ lớn trước đây vì nó lý luận giống con người hơn, nghĩa là thay vì cực kỳ tốn kém để đào tạo, thì lại cực kỳ tốn kém để vận hành.
Tuy nhiên vì các nhà sản xuất mô hình lớn chủ yếu được bảo vệ khỏi sự cạnh tranh bởi các yêu cầu về vốn cao để đào tạo các mô hình như đã nói trên, OPEN A.I đã ngưng chia sẻ code của các mô hình của mình vì điều này có thể gây nguy hiểm cho công ty. Theo đó bản chất thâm dụng vốn của mô hình lý luận và mã nguồn đóng được xem là hợp lý cho các khoảng đầu tư lớn vào hạ tầng A.I và nghiên cứu.
Đó là cho đến khi Deepseek cho ra mắt mô hình của mình, một mô hình suy luận mã nguồn mở, được đào tạo và vận hành với chi phí thấp mặc dù các mô hình này vẫn được đào tạo trên chip Nvidia, nhưng chúng được đào tạo trên chip Nvidia yếu hơn nhiều và RẺ HƠN. Trên hết, trong nhiều trường hợp, các mô hình của Trung Quốc thậm chí có thể chạy trên máy tính của người tiêu dùng, thay vì trên máy chủ dữ liệu, nghĩa là hiện tại, tuyến phòng thủ chính cho lĩnh vực A.I của các nhà vô địch Hoa Kỳ có khả năng không còn nữa.
Dù đây là tin tuyệt vời cho các mô hình ngôn ngữ lớn như một công nghệ và là tin tuyệt vời cho các công ty sử dụng hoặc xây dựng các dịch vụ trên các mô hình này, nhưng nó chỉ khiến định giá của Nvidia, các nhà cung cấp dịch vụ đám mây và đặc biệt là Open A.I có vẻ cao một cách phi lý. Mặc dù trước đây có thể nói rằng lĩnh vực này không hoàn toàn nằm trong vùng bong bóng, nhưng giờ đây, nó đột nhiên TRÔNG GIỐNG NHƯ bong bóng HƠN NHIỀU. Một bong bóng có thể xẹp xuống thêm nữa khi rõ ràng là sự cạnh tranh sẽ rất khốc liệt.
Tuy nhiên, sự xẹp xuống của bong bóng đó có thể trông rất khác đối với các công ty mà chúng ta đã thảo luận. Cho đến nay, sự xuất hiện của Deepseek có vẻ thực sự tệ đối với các nhà cung cấp mô hình như A.I. mở, vì nó cho thấy họ không được bảo vệ tốt khỏi sự cạnh tranh như trước đây vẫn nghĩ. Và trong khi các nhà cung cấp đám mây và Nvidia hiện phải đối mặt với nhiều sự cạnh tranh hơn do chi phí vận hành các mô hình này thấp hơn, thì họ thực sự có thể được cứu bởi thực tế là mô hình rẻ hơn có thể có nghĩa là NHIỀU người hơn muốn bắt đầu vận hành chúng, nghĩa là định giá của họ có thể không quá điên rồ sau cùng.
Vì vậy, có thể Trung Quốc chỉ làm nổ tung ‘một phần’ bong bóng A.I., không phải toàn bộ. Trên thực tế, giống như định giá của Amazon không phải là bong bóng trong bong bóng Dotcom, có thể là, ngay cả khi giá cổ phiếu của những gã khổng lồ như Nvidia giảm thêm nữa, thì về mặt kỹ thuật, chúng không phải là bong bóng và giá cổ phiếu của họ sẽ quay trở lại sau một vài năm nữa.
Nhưng, một lần nữa, đối với tôi, đó là những gì có vẻ như vậy, ngay bây giờ. Đây là một công nghệ mới. Cuộc đua thống trị về mặt kinh tế công nghệ này còn lâu mới kết thúc, vì vậy tôi sẽ cập nhật cho bạn bất kỳ diễn biến mới. Nếu các bạn thấy hay thì bình luận và tim nhé!
