Như vậy, VNINDEX đã gần như chiết khấu xong các lo ngại về thuế quan để hướng đến những tín hiệu tích cực từ trong nước nhờ hàng loạt quyết sách quan trọng trong thập kỷ tăng trưởng kinh tế sắp tới. Đó cũng là lý do vì sao thị trường có đà phục hồi ấn tượng với sự trở lại của dòng tiền lan tỏa khắp nhiều nhóm ngành.
Bên cạnh những nhóm cổ phiếu lớn đóng góp chỉ số như VIN, cổ phiếu ngân hàng chính là nhóm có được vai trò quan trọng nhất khi vừa giữ vai trò nâng đỡ, vừa giữ vai trò tái tạo đà tăng của thị trường khi các cổ phiếu lớn tăng nóng chưa có dấu hiệu điều chỉnh.
Để nắm giữ được vai trò kể trên, Ngành ngân hàng cũng đã có một khởi đầu năm 2025 khá tốt khi tăng trưởng tín dụng quý 1 đạt 3.9%, đây là một trong những mức tăng trưởng quý 1 cao nhất nhiều năm qua, ngang với thời điểm trước dịch COVID. NHNN cũng giao chỉ tiêu tăng trưởng sớm (thường là khoảng 16%) cho các ngân hàng để họ chủ động kế hoạch. Nhờ vậy, việc giải ngân tín dụng diễn ra đều đặn hơn. Dù tốc độ tăng trưởng vẫn “bứt tốc” vào cuối tháng, nhưng không quá đột biến như các quý 1 trước, giúp ổn định thu nhập lãi và hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng cả năm. Lãi suất cho vay trung bình tiếp tục giảm nhẹ 2 điểm cơ bản trong quý 1/2025, điều này cũng giúp tín dụng tăng trưởng.
Số liệu tăng trưởng cập nhật ở trên sẽ được mình chia ra 3 nhóm như sau:
-
Khối ngân hàng nhà nước (NHNN): Tăng trưởng tín dụng thấp hơn mức chung, khoảng 3.8% trong quý 1/2025. Có thể do ảnh hưởng từ các thương vụ sáp nhập bắt buộc.
-
Các ngân hàng thương mại lớn: Là nhóm đang giữ cân bằng giữa tăng trưởng và rủi ro trên bảng cân đối kế toán và thu nhập.
-
Nhóm ngân hàng tầm trung: Ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng cao hơn, một phần do quy mô nhỏ hơn nên dễ tăng trưởng, và nhiều ngân hàng lớn gặp khó khăn về thanh khoản hay hiệu quả hoạt động.
Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% khá cao, và tín dụng là một trong những động lực chính. Tuy nhiên, các chỉ số kinh tế vĩ mô đang thấp hơn dự kiến, cùng với căng thẳng thương mại tăng lên, nên việc hoàn thành mục tiêu này sẽ vẫn còn nhiều thách thức.
Sức khỏe của ngành ngân hàng sẽ quyết định đà tăng VNINDEX có bền vững hay không?
Ngành ngân hàng luôn là trụ cột đóng góp chính vào mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế hằng năm, chính vì điều này mà việc theo dõi đánh giá sức khỏe nhóm ngân hàng sẽ cực kỳ quan trọng để dự phóng được tính bền vững của VNINDEX. Mình đã tổng hợp và đưa ra một số cập nhật quan trọng như sau:
Mảng cho vay
Hiện nhiều ngân hàng đang chuyển hướng từ cho vay chủ đầu tư sang cho vay mua nhà – phân khúc có biên lợi nhuận cao hơn và cũng đang chứng kiến sự cạnh tranh lãi suất ngày càng gay gắt. Một số ngân hàng đi đầu đang triển khai chiến lược cho vay theo chuỗi giá trị (value chain), trong đó ngân hàng không chỉ tài trợ cho chủ đầu tư mà còn mở rộng tín dụng đến người mua nhà trong cùng một dự án. Việc kiểm soát dòng vốn theo chuỗi như vậy giúp ngân hàng có khả năng đánh giá rủi ro một cách toàn diện hơn – từ chất lượng dự án, năng lực chủ đầu tư đến khả năng trả nợ của người vay cuối cùng. Đồng thời, ngân hàng có thể chủ động hơn trong việc quản lý tiến độ giải ngân, dòng tiền thu về, qua đó kiểm soát nợ xấu hiệu quả hơn. TCB hiện là ngân hàng tiên phong theo mô hình này, tiếp đến là các ngân hàng thương mại khác như VPB, MBB, ACB,…
Trái phiếu doanh nghiệp
Tháng 4 đánh dấu sự phục hồi mạnh của thị trường TPDN, với tổng giá trị phát hành vượt 35.000 tỷ đồng – phần lớn đến từ các ông lớn bất động sản. Không chỉ doanh nghiệp, nhiều ngân hàng cũng tranh thủ phát hành để tăng vốn cấp 2. Lợi suất hấp dẫn hơn tiền gửi hay trái phiếu chính phủ giúp dòng tiền quay lại.
Huy động & Lãi suất
Thực trạng mà mình thấy ở ngành ngân hàng hiện nay đó là Tăng trưởng tín dụng đang “chạy” nhanh hơn tốc độ tăng tiền gửi. Điều này tạo ra một áp lực khá lớn về thanh khoản cho các ngân hàng.
Cụ thể hơn, lượng tiền gửi vào ngân hàng mới chỉ tăng được 1.36% so với đầu năm, trong khi tín dụng đã “bứt tốc” lên tới 3,9% trong quý 1. Ngay cả những “ông lớn” như các ngân hàng thương mại nhà nước cũng đang gặp phải tình trạng tương tự. Để “cân bằng lại” cán cân này, dự kiến lãi suất huy động (lãi suất mà ngân hàng trả cho người gửi tiền) sẽ phải nhích lên một chút trong năm nay, có thể khoảng 20-40 điểm cơ bản (bps). Thật vậy, đến giữa tháng 5, chúng ta đã thấy lãi suất huy động bắt đầu tăng khoảng 8bps.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là dù chi phí huy động có thể tăng, các ngân hàng vẫn đang cố gắng giữ mức ưu đãi lãi suất cho vay để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân. Điều này cho thấy họ đang phải “đau đầu” tìm cách vừa đảm bảo đủ tiền để cho vay, vừa phải “gánh” mục tiêu hỗ trợ nền kinh tế.
Chất lượng tài sản
Nợ xấu (NPL) tăng nhẹ trong quý 1 (+19bps), nhưng đã chững lại so với cùng kỳ các năm trước. Dư nợ nhóm 2 gần như đi ngang, trong khi dư nợ tái cơ cấu theo Thông tư 02 giảm mạnh – nhiều ngân hàng ghi nhận mức giảm tới 50% trong quý. Tuy nhiên, đây là yếu tố mang tính kỹ thuật do Thông tư 02 đã hết hiệu lực từ cuối 2024, kéo theo việc không còn dư nợ tái cơ cấu mới. Dù vậy, tỷ lệ nợ xấu vẫn ổn định cho thấy chất lượng tài sản chưa xấu đi đáng kể. Ngược lại, LLR giảm nhẹ còn khoảng 81%, phản ánh xu hướng sử dụng dự phòng để hỗ trợ lợi nhuận – một điểm cần theo dõi nếu tín dụng chưa phục hồi rõ rệt. Tuy nhiên, kỳ vọng tín dụng sẽ có giai đoạn khởi sắc hơn kể từ quý 3/2025 khi tốc độ phục hồi của nhóm ngành bất động sản & tăng tốc đầu tư công góp phần thúc đẩy các mảng kinh doanh của nhóm ngành ngân hàng.
Lợi nhuận ngành ngân hàng - Áp lực nhưng có điểm sáng
NIM tiếp tục co lại, biên lợi nhuận giảm do chi phí vốn tăng trong khi lãi vay đầu ra lại giảm. Tuy nhiên, điểm sáng đến từ thu nhập ngoài lãi, đặc biệt là các khoản thu hồi nợ xấu đang tăng mạnh. Chi phí vận hành (CIR) có thể giảm từ từ nhờ tinh gọn hệ thống, dù ngân hàng vẫn phải đổ tiền vào số hóa. Các ngân hàng có thế mạnh về công nghệ và có lợi thế về CASA điển hình như TCB hay MBB sẽ có khả năng bù đắp mức giảm NIM thông qua tiết giảm chi phí và cải thiện các nguồn thu nhập nhờ lợi thế quy mô
Kỳ vọng nhóm ngân hàng đang phân hóa ?
Hiện tại, dòng tiền của nhà đầu tư đang có xu hướng “chọn mặt gửi vàng” vào những ngân hàng có lợi thế tăng trưởng và cả “câu chuyện” riêng thay vì phân bổ đều như trước.
Đối với nhóm ngân hàng nhà nước, dù vẫn được xem là lựa chọn an toàn tuy nhiên nhóm này đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong vai trò gánh nhiệm vụ hỗ trợ nền kinh tế (giữ lãi suất cho vay thấp), vừa cần tăng vốn gấp để đáp ứng các quy định an toàn mới. Điều này khiến nhóm này kém hấp dẫn hơn với những nhà đầu tư có khẩu vị thích tăng trưởng mạnh.
Ngược lại, các ngân hàng tư nhân lớn lại đang trở thành điểm đến hấp dẫn khi không chỉ sở hữu tiềm năng tăng trưởng tốt mà còn có những “câu chuyện” đầu tư thú vị, chẳng hạn như khả năng thu hồi nợ xấu tạo ra thu nhập bất thường, hoặc những cơ hội đến từ quá trình tái cấu trúc nội bộ, hoàn thiện hệ sinh thái doanh nghiệp,… Những cái tên như TCB, STB, MBB và VPB đang thu hút sự chú ý đặc biệt từ dòng tiền, và dự kiến sẽ tiếp tục là tâm điểm trong thời gian tới.
Biểu đồ so sánh tương quan vốn hóa, ROE & P/B của các ngân hàng.
Một điểm nhấn quan trọng cần theo dõi là việc luật hóa Nghị quyết 42, giúp các ngân hàng có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Quy trình xử lý nợ vốn phức tạp và kéo dài trước đây sẽ trở nên thông thoáng hơn. Điều này tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho các ngân hàng trong việc xử lý tài sản bảo đảm, qua đó tăng khả năng thu hồi nợ và cải thiện chất lượng tài sản.
Vì thế, nhà đầu tư hoàn toàn có thể kỳ vọng vào một triển vọng tích cực hơn cho nhóm cổ phiếu ngân hàng trong thời gian tới. Khi nợ xấu được xử lý gọn gàng, “sức khỏe” của các bank sẽ tốt lên, và dĩ nhiên, tiềm năng tăng trưởng cũng sẽ sáng sủa hơn nhiều.
Triển vọng nâng hạng - động lực quan trọng của nhóm ngân hàng
Câu chuyện nâng hạng thị trường vào tháng 9/2025 đang dần nóng lên và nhóm ngân hàng gần như là cái tên đầu tiên được gọi. Lý do thì quá rõ: thanh khoản cao, vốn hóa lớn, room ngoại còn dư – đây đều là những tiêu chí mà MSCI hay FTSE rất quan tâm khi xem xét nâng hạng. Nếu Việt Nam được đưa vào danh sách theo dõi, khả năng cao dòng tiền ngoại sẽ “gõ cửa” nhóm bank đầu tiên.
Không chỉ là câu chuyện hưởng lợi từ vĩ mô, nhiều ngân hàng hiện còn có chất xúc tác riêng đủ mạnh để hút dòng tiền nội trước – ngoại sau. Nhóm quốc doanh như VCB, BID, CTG vẫn giữ sức hút nhờ quy mô lớn và vai trò dẫn dắt thị trường. Trong khi đó, nhóm ngân hàng tư nhân lại nổi bật với những “story” riêng hấp dẫn: TCB nổi bật với sức hút của bank tăng trưởng top đầu theo hướng tăng trưởng chất lượng và bền vững; STB là tâm điểm kỳ vọng thoái vốn và bước vào giai đoạn hậu tái cấu trúc hay MBB thì duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định và nổi bật ở mảng chuyển đổi số… Đây là những yếu tố khiến nhóm bank tiếp tục là tâm điểm theo dõi, đặc biệt nếu kịch bản nâng hạng diễn ra đúng tiến độ.
Trong bối cảnh đầu tư công tăng tốc, bất động sản hồi phục, thị trường trái phiếu sôi động trở lại, thì ngân hàng tiếp tục là kênh trung chuyển vốn chủ lực. Nếu kịch bản nâng hạng đúng tiến độ, không bất ngờ nếu bank là dòng dẫn trong nửa cuối 2025, nhất là khi định giá hiện tại vẫn đang ở vùng hợp lý, thậm chí rẻ so với dữ liệu định giá lịch sử.
Cổ phiếu ngân hàng – “Chìa khóa” giúp VN-Index vượt 1.350 điểm?
Là “chiết van” dẫn dòng vốn đến mọi ngóc ngách của nền kinh tế, ngành ngân hàng luôn đóng vai trò nền tảng và có ảnh hưởng lớn đến nhịp vận động chung của thị trường. Khi VN-Index đang tiệm cận vùng cản 1.350 điểm, nhóm ngân hàng được xem là “chìa khóa” để thị trường chinh phục những mốc cao hơn. Với dòng tiền duy trì quanh 20–25 nghìn tỷ/phiên, nhóm ngân hàng đang trong thời gian tích lũy để tạo đà bứt phá mạnh mẽ hơn trong giai đoạn tới khi các yếu tố vĩ mô dần sáng cửa hơn cho đà tăng trưởng chung của nền kinh tế.
Trong bối cảnh các yếu tố hỗ trợ đang dần hội tụ – từ kỳ vọng nâng hạng thị trường, tín dụng cải thiện, đến tăng trưởng lợi nhuận ổn định – ngân hàng hoàn toàn có thể trở thành lực đẩy chính cho giai đoạn tiếp theo. Đặc biệt, những ngân hàng có nội lực mạnh và đang thuộc top đầu khối thương mại cổ phần sẽ là tâm điểm của dòng tiền. Đây sẽ là nhóm không thể thiếu nếu nhà đầu tư kỳ vọng vào một xu hướng tăng bền vững và xác lập mặt bằng mới cho chỉ số trong thời gian tới.
