Chứng khoán là một trong những nhóm cổ phiếu rất được yêu thích bởi đông đảo NĐT trên thị trường. Nhóm được coi như là “chỉ báo thị trường” này đang có những diễn biến tiêu cực trong gần 01 tháng qua khi VN-Index chưa thể vượt 1300 và quay đầu vì những áp lực liên quan đến khối ngoại bán ròng. Mặc dù mặt bằng chung cổ phiếu nhóm này đều đã điều chỉnh ít nhiều, nhưng lựa chọn mua cổ phiếu chứng khoán lúc này thực sự là hành động mạo hiểm khi nhà đầu tư chưa đo lường được rủi ro tiềm ẩn của nhóm cổ phiếu này.
Nhóm cổ phiếu chứng khoán đối diện với những rủi ro gì?
- Rủi ro đầu tiên đến từ mặt định giá của nhóm ngành này khi nhiều cổ phiếu chứng khoán đang có mức P/B rất cao so với các nhóm tài chính khác như ngân hàng. Đây là mức định giá chưa phù hợp với nhóm ngành có sự biến động mạnh trong kinh doanh như chứng khoán, trong khi các ngân hàng có đặc điểm tăng trưởng ổn định và an toàn hơn đang có mức P/B trung bình khá thấp và chỉ quanh 1,5 lần. Một đặc điểm thú vị là nhà đầu tư khi mua cổ phiếu chứng khoán thực sự không quan tâm nhiều đến định giá mà chỉ tập trung vào kỳ vọng của nhóm này. Chính kỳ vọng này đã đẩy mức P/E trung bình của nhiều cổ phiếu chứng khoán như FTS, VCI, SSI đều trên mức 2x lần trong khi P/E của VN-Index thực sự chỉ ở khoảng 15-16 lần.
(Nguồn: Research CTCK)
- Rủi ro thứ hai đó chính là kỳ vọng KRX và câu chuyện nâng hạng của TTCK Việt Nam trong năm 2024. Lại một lần nữa, sự kỳ vọng này lại là nỗi thất vọng của NĐT khi đến hiện tại hệ thống KRX vẫn chưa thể đưa vào hoạt động và tạm hoãn đến khi có thông báo trở lại. Quả “Domino KRX” này cũng kéo đổ hi vọng việc nâng hạng FTSE của TTCK Việt Nam lên thị trường mới nổi vào tháng 9/2025. Vừa mới đây theo thông tin mới nhất MSCI vẫn chưa thêm Việt Nam vào danh sách xem xét nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi (Emerging market). Đây thực sự là gáo nước lạnh đổ lên kỳ vọng nâng hạng của NĐT khi thực sự chưa có cơ sở chắc chắn nào để dự đoán được thời điểm hoàn thành các tiêu chí nâng hạng. Thực sự, đến kỳ vọng cũng mơ hồ thì không biết NĐT đang trông đợi gì ở cổ phiếu chứng khoán.
Nâng hạng và KRX còn khá xa (nguồn: BSC tổng hợp)
- Mồi lửa thứ ba đe dọa đến cổ phiếu nhóm chứng khoán đó là áp lực bán ròng từ nước ngoài đã diễn ra liên tục với tổng mức bán 25.000 tỷ đồng trong năm tài chính 2023 và 34.000 tỷ đồng trong 5 tháng đầu năm 2024, lực bán chủ yếu tập trung vào cổ phiếu trụ như phiếu ngân hàng. Nguyên nhân chính của việc rút lui này sự chuyển dịch dòng vốn châu Á để tập trung về nhóm cổ phiếu công nghệ ở TTCK Mỹ. VN-Index bắt buộc phải có lượng tiền mới đổ bộ để cân lại lượng rút ròng thì mới đủ khả năng chinh phục được các mốc cao hơn. Với đặc tính beta nhạy thị trường, cổ phiếu chứng khoán thường là nhóm tiên phong giảm mạnh nhất so với thị trường chung khi triển vọng xấu đi.
- Rủi ro thứ tư đến từ thanh khoản sụt giảm kể từ khi đạt đỉnh vào tháng 03/2024 khi áp lực tỷ giá gia tăng. Khối lượng giao dịch bình quân tháng 05 đạt giá trị hơn 21.594 tỷ đồng/ngày; tương ứng giảm 1,96% về khối lượng và tăng 1,03% về giá trị so với tháng 04/2024. Sự sụt giảm này sẽ tác động đến kỳ vọng lợi nhuận của ngành chứng nói chung khi đặc điểm của dòng này phụ thuộc rất lớn vào dòng tiền hoạt động và triển vọng của thị trường chung.
Thanh khoản sụt giảm kể từ tháng 03/2024 (Nguồn: Fiinpro-X, AseanSc Research)
Kỳ vọng mong manh gói gọn trong chủ đề “tăng vốn”:
- Sau khi các công ty chứng khoán đặt kế hoạch và mục tiêu tăng trưởng “to the moon”, kế tiếp sẽ là cuộc đua vũ trang tăng vốn chính thức bắt đầu để chuẩn bị cho các sự kiện quan trọng ở trên trong 2025, các công ty chứng khoán đang lên kế hoạch tăng vốn lớn trong giai đoạn 2024-2025 với tổng số tiền lên đến 30.000 tỷ đồng. Cuộc đua tăng vốn này trước tiên là nhằm chuẩn bị nguồn vốn đủ để đáp ứng nhu cầu giao dịch cao hơn của nhà đầu tư khi KRX được triển khai, cũng như để giảm sự phụ thuộc vào nguồn vốn ngân hàng.
Nhìn dài hạn thì ngành chứng khoán vẫn có kỳ vọng tăng trưởng lớn, tuy nhiên bây giờ chưa phải lúc để nắm giữ cổ phiếu chứng khoán khi mọi thứ trước mắt đều khá mơ hồ & thị trường chung cũng đang gặp phải những rủi ro nhất định.
" Cơn mưa phát hành " đến từ các công ty chứng khoán trong nửa sau Q2.2024.
Đối với những NĐT đang giữ cổ phiếu chứng khoán, thời gian sắp tới có thể là thời gian tuyệt vọng khi thị trường chung cũng đang gặp những áp lực đến từ khối ngoại bán ròng, định giá cao & dư nợ margin. Thị trường điều chỉnh thì nhóm cổ phiếu chứng bị ảnh hưởng năng nề nhất. Việc định giá cao nhưng đi kèm với kỳ vọng mơ hồ làm cho ngành chứng khoán trở nên rất rủi ro trong giai đoạn này.
Vậy thì chiến thuật hợp lý nhất là mua sau khi thị trường trải qua một nhịp điều chỉnh và kỳ vọng vĩ mô trở nên rõ ràng. Thời điểm bây giờ thực sự chưa phải lúc.
Cơ hội sau khi thị trường điều chỉnh xong?
Có hai nhóm cần lưu ý:
-
Các cổ phiếu nhóm chứng khoán đang có câu chuyện riêng về phát hành tăng vốn sắp tới như SSI,VIX, VCI hay SHS khả năng sẽ giảm ít hơn do việc giữ giá để phát hành. Đây cũng là một yếu tố để cân nhắc. Ngoài ra, các công ty chứng khoán mảng tự doanh mạnh như SHS, VCI hay VIX cũng sẽ có kỳ vọng cao hơn khi thị trường cân bằng và phục hồi trở lại.
-
Đối với các công ty chứng khoán đã phát hành xong như VND thì kỳ vọng sẽ thấp hơn & giá cổ phiếu sẽ giảm mạnh hơn khi thị trường rủi ro điều chỉnh. Hơn nữa, VND cũng vừa để mất thị phần khá lớn vào tay các công ty chứng khoán khác sau những bất ổn thời gian. Các công ty chứng khoán nhỏ hơn như FTS, BSI hay VDS cũng đã tăng khá mạnh từ đầu năm nên rủi ro điều chỉnh cũng sẽ cao hơn.
Đã là cổ phiếu mua vì kỳ vọng thì nên lựa chọn những cổ phiếu có “câu chuyện” và động lực tăng trưởng cao hơn.
Chúc anh em đầu tư thành công!
