Nếu nói về một trong những khoảnh khắc kinh điển nhất của thị trường chứng khoán Việt Nam thì chắc chắn dư luận không thể quên được hình ảnh này. Một người vợ khóc thảm thiết và người chồng đang bị buộc tội trước pháp luật. Đó là sự kiện về đại án gây thiệt hại khoảng 4.300 tỷ đồng của cựu chủ tịch tập đoàn FLC, ông Trịnh Văn Quyết.
Cái giá của sự liều lĩnh
Chỉ cách đây vài ngày, có người đã nhìn thấy ông xuất hiện ở sân bay Tân Sơn Nhất. Nhiều người bắt đầu đặt ra câu hỏi trước sự trở lại này, liệu ông còn gì và mất gì? Những ngày gần đây, khi thông tin ông được Tòa án thi hành án dân sự thành phố Hà Nội cấp giấy xác nhận hoàn thành nhiệm vụ thi hành án xuất hiện, dư luận lại bắt đầu tò mò và một lần nữa nhắc tên ông.
Bởi điều đó đồng nghĩa với việc đại án Trịnh Văn Quyết sau nhiều năm gây xôn xao đang dần đi đến hồi kết. Theo cơ quan chức năng, tính đến tháng 8-2025, ông Quyết đã hoàn tất toàn bộ nhiệm vụ dân sự theo bản án, bao gồm án phí, tiền phạt, các khoản sung công quỹ và đặc biệt là số tiền bồi thường hơn 1.783 tỷ đồng cho 27.881 bị hại. Cùng với 2 em gái, ông cũng nộp đủ hơn 684 tỷ đồng được xác định là khoản hưởng lợi bất chính từ hành vi thao túng thị trường chứng khoán.
Phải nói rằng việc hoàn thành nhiệm vụ thi hành án không chỉ là thủ tục pháp lý, mà còn là điều kiện cần thiết để xem xét giảm án tù. Tại phiên phúc thẩm hồi tháng 6-2025, tòa đã chấp nhận kháng cáo và giảm 14 năm tù cho ông, tuyên phạt 7 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và phạt tiền 4 tỷ đồng cho tội thao túng thị trường chứng khoán. Đây được xem là một bước ngoặt trong hành trình pháp lý của người từng đứng đầu một tập đoàn tư nhân lớn, gắn liền với chuỗi dự án BĐS trải dài từ Bắc vào Nam.
Từng được ví như Elon Musk Việt Nam?
Xong, bên cạnh khía cạnh pháp lý, câu chuyện Trịnh Văn Quyết vẫn khiến dư luận đặt ra nhiều câu hỏi là sau tất cả ông còn lại điều gì? Danh tiếng, tài sản hay chỉ là bài học đắt giá cho cả một thế hệ doanh nhân Việt Nam? Trước khi vướng vòng lao lý, cái tên Trịnh Văn Quyết gần được ví như Elon Musk của Việt Nam bởi trong chưa đầy một thập kỷ, ông đưa FLC từ một công ty nhỏ trong lĩnh vực tư vấn Luật và đầu tư Tài chính trở thành tập đoàn đa ngành, sở hữu loạt dự án nghỉ dưỡng lớn ở Sầm Sơn, Quy Nhơn, Quảng Bình, Hạ Long.
Hình ảnh doanh nhân trẻ dám mơ lớn, ký những hợp đồng hàng chục nghìn tỷ đồng và liên tục mở rộng sang hàng không, gold, du lịch từng khiến ông trở thành biểu tượng của giấc mơ Việt Nam vươn tầm thế giới. Thế nhưng, con đường ấy lại gắn liền với sự bùng nổ của thị trường chứng khoán ảo tưởng, nơi cổ phiếu FLC từng tăng phi mã trước khi lao dốc không phanh và gần như biến mất khỏi trên bảng điện kể từ thời điểm ông bị bắt.
Đến vụ bán chui cổ phiếu
Vụ bán chui cổ phiếu FLC vào đầu năm 2022 là giọt nước tràn ly, mở đầu cho quá trình điều tra quy mô lớn về hành vi thao túng và lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Hàng loạt nhà đầu tư nhỏ lẻ bị thiệt hại, thị trường mất niềm tin và từ đó cái tên FLC trở thành biểu tượng cho giai đoạn bong bóng của niềm tin đầu cơ. Khi bản án được tuyên, nhiều người coi đây là bài học nhãn tiền cho môi trường đầu tư tài chính Việt Nam, nơi sự thiếu minh bạch và lòng tham đôi khi khiến cả hệ thống lao đao. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng vụ án Trịnh Văn Quyết còn phơi bày những lỗ hổng trong quản lý và giám sát thị trường chứng khoán.
Giờ đây, khi đã thi hành xong án dân sự, ông Quyết phần nào hoàn tất trách nhiệm pháp lý với Nhà nước và nhà đầu tư nhưng con đường phía trước của ông có vẻ vẫn khá mờ mịt. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận vấn đề rằng, bản chất ông Quyết chưa từng phải ngồi tù ngày nào cả mà chỉ bị tạm giam trong thời gian phiên tòa diễn ra và nói đúng là thi hành án dân sự.
Dư luận đặt câu hỏi liệu một người từng được xem là thủ lĩnh của làn sóng doanh nghiệp tư nhân đầu tiên có còn cơ hội quay lại thương trường hay mọi thứ đã khép lại vĩnh viễn cùng bản án. Một số ý kiến cho rằng việc hoàn tất nhiệm vụ dân sự là tính hiệu tích cực, cho thấy sự hợp tác và thiện chí của ông Quyết. Tuy nhiên, cũng có người nhìn nhận đây chỉ là hệ quả tất yếu khi khối tài sản của FLC đã bị phong tỏa, định giá và xử lý để bồi thường.
Những dự án từng được quảng bá rầm rộ giờ vắng bóng nhà đầu tư, nhiều khu nghỉ dưỡng bị bỏ hoang và thương hiệu FLC dù vẫn còn tồn tại pháp lý, nhưng gần như mất vị thế trên thị trường. Giữa những suy đoán, hình ảnh ông Quyết xuất hiện tại sân bay Tân Sơn Nhất được lan truyền trên mạng xã hội gần đây càng khiến dư luận chú ý.
Từ khát vọng đến thất vọng
Đại án Trịnh Văn Quyết không chỉ là một vụ việc pháp lý, mà còn là tấm gương phản chiếu cho nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang chạy đua trên con đường tăng trưởng nóng. Một người có tầm nhìn và khát vọng, nhưng cũng là ví dụ cho việc vượt quá ranh giới kiểm soát khi tham vọng không đi cùng sự minh bạch.
Và khi vòng quay pháp luật khép lại, câu hỏi lớn vẫn còn là việc ông đã bồi thường xong thiệt hại để có thể trở về với xã hội? Vậy khi trở về ông Trịnh Văn Quyết còn lại những gì?
Theo hồ sơ tại tòa, tổng tài sản cá nhân của ông Trịnh Văn Quyết được khai vào khoảng 4.800 đến 5.000 tỷ đồng, tích lũy trong hơn hai thập kỷ hoạt động kinh doanh. Dù một phần trong đó đã được sử dụng để bồi thường và thi hành án, nhiều người cho rằng ông vẫn nằm trong nhóm doanh nhân giàu có.
Tuy nhiên, khối tài sản này giờ đây không còn mang ý nghĩa quyền lực như trước khi phần lớn dự án gắn liền với ông đều đã đổi chủ hoặc dừng hoạt động. Sau khi FLC rơi vào khủng hoảng, các công ty con của tập đoàn này phải tái cơ cấu. Hàng loạt bất động sản bị chuyển nhượng, nhiều dự án nghỉ dưỡng từng gây tiếng vang như FLC Sầm Sơn, Quy Nhơn, Hạ Long rơi vào tình trạng hoạt động cầm chừng.
Bamboo Airways niềm tự hào một thời từng bay trên tham vọng mang hàng không Việt ra thế giới, nay đã đổi chủ và thu hẹp quy mô hoạt động. Những gì từng là biểu tượng cho tầm nhìn của ông Quyết dường như giờ chỉ còn là di sản của một giai đoạn đã qua.
Dư luận nhìn nhận khác nhau về ngày trở lại của ông.
Có người cho rằng việc hoàn tất trách nhiệm dân sự là tín hiệu cho thấy hệ thống Pháp luật Việt Nam đang hướng tới tinh thần phục hồi, cho phép người sai có cơ hội làm lại. Nhưng cũng có người bày tỏ sự thận trọng vì niềm tin thị trường vốn bị tổn thương sâu sắc sau vụ việc, không dễ lấy lại chỉ bằng vài tờ biên lai nộp tiền. Một số chuyên gia kinh tế nhận định sự sụp đổ của FLC để lại khoảng trống trong cách nhìn nhận về doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam.
Trong một thời gian dài, công chúng có xu hướng tôn vinh những người dám nghĩ, dám làm, coi quy mô dự án là thước đo thành công. Nhưng sau hàng loạt vụ việc tương tự từ ngân hàng, bất động sản đến tài chính, nhiều người bắt đầu đặt câu hỏi liệu khát vọng làm lớn có đủ nếu thiếu cơ chế kiểm soát và minh bạch? Cũng có những góc nhìn cho rằng trường hợp của ông Quyết phần nào phản ánh giai đoạn phát triển nhanh, nhưng chưa đồng đều của nền kinh tế Việt Nam.
Khi dòng vốn đổ mạnh vào thị trường chứng khoán giai đoạn 2020-2021, niềm tin đầu tư bị thổi phồng, trong khi cơ chế giám sát còn chậm. Những khoảng trống đó tạo điều kiện cho các hành vi thao túng xuất hiện, và vụ án FLC chỉ là phần nổi của tảng băng.
Nhà đầu tư thiệt hại từ vật chất đến tinh thần và niềm tin
Sau khi bản án có hiệu lực, hàng chục nghìn nhà đầu tư nhỏ lẻ thiệt hại nặng nề.
Có người mất trắng, có người rời bỏ thị trường. Nhưng thiệt hại vật chất không phải là điều duy nhất. Sự hoài nghi về tính công bằng và minh bạch trong đầu tư đã kéo dài nhiều năm.
Dù cơ quan quản lý liên tục ban hành quy định mới, tâm lý dè chừng của nhà đầu tư vẫn còn đó. Chính vì vậy, khi tin ông Quyết được giảm án lan ra, nhiều người không tỏ ra vui mừng, mà chọn cách quan sát im lặng. Trên mạng xã hội, hình ảnh ông Quyết ăn mì vẫn được nhắc lại mỗi khi có vụ việc tương tự.
Với một bộ phận công chúng, đó là biểu tượng mỉa mai cho sự đối lập giữa hào nhoáng và thực tế. Nhưng với người khác, câu chuyện ấy lại phản ánh tâm lý xã hội, nơi người thành công dễ được tung hô và cũng dễ bị ruồng bỏ khi thất bại. Cách mà dư luận thay đổi thái độ với ông Quyết từ ngưỡng mộ sang chỉ trích, rồi nay là tò mò xen lẫn thờ ờ, cũng cho thấy mức độ lạnh lùng của thị trường với những cú ngã từ đỉnh cao.
Ngày trở lại và những gì để lại?
Ở thời điểm hiện tại, chưa có thông tin chính thức nào cho thấy ông Quyết có kế hoạch trở lại lĩnh vực kinh doanh. Một số nguồn tin cho rằng ông sẽ rút lui khỏi hoạt động doanh nghiệp và dành thời gian cho gia đình. Nhưng dù lựa chọn thế nào, cái tên Trịnh Văn Quyết vẫn là một dấu mốc trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam, không phải vì thành công, mà vì những gì nó để lại.
Có thể nói, đại án Trịnh Văn Quyết khép lại bằng việc hoàn tất thi hành án, nhưng dư âm của nó vẫn còn trong tâm lý nhà đầu tư và cách nhìn nhận về vai trò doanh nhân trong xã hội. Từ niềm tin tuyệt đối đến nghi ngờ thận trọng, từ sự ngưỡng bộ đến bài học về giới hạn, câu chuyện ấy khiến nhiều người phải cân nhắc lại ranh giới giữa LÀM LỚN và LÀM LIỀU.
Lời kết
Ba năm qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã thay đổi đáng kể. Quy định siết chặt hơn, công chúng hiểu biết hơn và truyền thông cũng thẳng thắn hơn khi đề cập đến những tập đoàn ngôi sao. Trong bối cảnh đó, việc nhắc lại cái tên Trịnh Văn Quyết không còn mang ý nghĩa lên án hay ca tụng, mà là một lời nhắc về thực tế. Mọi sự tăng trưởng nếu không dựa trên nền tảng minh bạch đều có thể sụp đổ bất kỳ lúc nào.
Dư luận hiện vẫn tiếp tục theo dõi diễn biến sau khi ông Quyết hoàn tất nghĩa vụ dân sự. Nhưng giữa những cuộc bàn tán, câu hỏi lớn nhất có lẽ vẫn là liệu sau tất cả, ông có còn muốn trở lại thương trường hay chọn im lặng để khép lại một chương nhiều sóng gió?
Note: Bài viết chỉ mang tính chất tổng hợp sự kiện và góc nhìn cá nhân, không mang tính chất phê phán, đánh giá, đã kích, phán xét bất kỳ điều gì.
ô Quyết bị bắt tôi cũng xđ thôi bỏ khoảng này, bài học lớn nhất trong hành trình đầu tư 6 năm