Theo báo cáo Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh 2023 (PCI 2023), kết quả chỉ số PCI 2023 trong tương quan so sánh 18 năm qua cho thấy chất lượng điều hành kinh tế cấp tỉnh tiếp tục xu hướng cải thiện theo thời gian, đặc biệt ở những tỉnh thuộc nhóm sau trong kết quả PCI nhờ tận dụng tốt “lợi thế của người đi sau”.
Kể từ năm 2005, chỉ số PCI đo lường và xếp hạng 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam trên các lĩnh vực điều hành kinh tế có tác động đến sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Chỉ số PCI đo lường chất lượng điều hành kinh tế của chính quyền cấp tỉnh trên 10 lĩnh vực quan trọng đối với sự phát triển của các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân.
Nhóm nghiên cứu PCI nhận định, kết quả chỉ số PCI 2023 trong tương quan so sánh 18 năm qua cho thấy chất lượng điều hành kinh tế cấp tỉnh tiếp tục xu hướng cải thiện theo thời gian. Xét cụ thể từng địa phương, số liệu báo cáo cho biết, với điểm số PCI tổng hợp năm 2023 đạt 71,25 điểm, Quảng Ninh tiếp tục là tỉnh đứng đầu Chỉ số PCI năm 2023 và là năm thứ 7 liên tiếp địa phương này dẫn đầu. Tuy nhiên, đáng chú ý trong PCI năm nay là Long An. Theo đó, địa phương này đã có bước tiến lớn về điểm số, tăng 2,49 điểm, nhảy vọt 8 bậc so với năm 2022. Kết quả, địa phương giành vị trí á quân trong bảng xếp hạng PCI 2023 với 70,94 điểm.
Các vị trí tiếp theo trong Top 5 của bảng xếp hạng PCI 2023 lần lượt là Hải Phòng (70,34 điểm), Bắc Giang (69,75 điểm), Đồng Tháp (69,66 điểm). Theo đó, Hải Phòng tiếp tục kéo dài chuỗi 3 năm tiếp trong Top 5 PCI kể từ năm 2021. Trong khi đó, Bắc Giang đánh dấu năm thứ 2 xuất hiện trong Top 5 kể từ năm 2022. Tỉnh Đồng Tháp tiếp tục kéo dài chuỗi 16 năm liên tiếp nằm trong Top 5 PCI cả nước từ năm 2008 tới nay.
Các vị trí còn lại trong TOP 10 của bảng xếp hạng PCI 2023 có các tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (69,57 điểm), Bến Tre (69,20 điểm), Thừa Thiên Huế (69,19 điểm), Hậu Giang (69,17 điểm) và Phú Thọ (69,10 điểm). Theo đó, hai tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và Thừa Thiên Huế tiếp tục duy trì chuỗi 3 năm liên tiếp trong TOP 10 PCI kể từ năm 2021. Trong khi đó, tỉnh Bến Tre đã có chuyển động đáng kể từ TOP 20 trong PCI 2021 và 2022 sang TOP 10 PCI 2023, trước đó tỉnh này từng có 6 năm trong TOP 10 PCI cả nước
Đáng chú ý, Hậu Giang và Phú Thọ là gương mặt mới trong TOP 10 của bảng xếp hạng PCI 2023 so với năm 2022. Trong đó. Tỉnh Hậu Giang cũng có bước chuyển từ TOP 20 của PCI 2022 sang TOP 10 của PCI 2023, đánh dấu chuỗi cải thiện thứ hạng liên tục từ năm 2017 tới nay. Tỉnh Phú Thọ lần đầu tiên có mặt trong nhóm 10 tỉnh có chất lượng điều hành kinh tế tốt nhất cả nước. Địa phương này được các doanh nghiệp đánh giá cao về chất lượng đào tạo lao động (Chỉ số thành phần Đào tạo lao động đạt 6,77 điểm, đứng thứ 7/63 tỉnh, thành phố).
Nguồn: PCI 2023
Không chỉ top 10, top 30 tỉnh, thành phố có chất lượng điều hành kinh tế tốt nhất trong PCI 2023 cũng đã xuất hiện một loạt gương mặt mới so với năm 2022. Đó là các tỉnh Hải Dương, Bình Thuận, Ninh Bình, Tây Ninh, Đắk Nông, Cà Mau, Tiền Giang và Thanh Hóa. Nhóm nghiên cứu đánh giá, đây là dấu hiệu cho thấy các tỉnh ở nhóm sau có sự bám đuổi và bứt phá mạnh mẽ để bước vào Top 30 của bảng xếp hạng PCI.
Tuy nhiên, báo cáo nhận định, Dấu hiệu thứ hai là những tỉnh đứng đầu PCI dường như có xu hướng chựng lại trong thời gian gần đây trong nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh. Cụ thể, điểm số của tỉnh đứng đầu năm 2023 chỉ đạt 71,25 điểm với chỉ số PCI tổng hợp và 77,33 điểm với chỉ số PGI gốc, lần lượt giảm 1,7 điểm và 3,32 điểm của từng thước đo PCI so với năm 2022. Những tỉnh nhóm đầu hiện đang đứng trước áp lực lớn từ việc vừa phải sáng tạo hơn trong việc tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi và vừa phải duy trì hiệu quả các nỗ lực cải cách trong bối cảnh nhiều tỉnh nhóm sau đang vươn lên mạnh mẽ
Những tỉnh tận dụng tốt “lợi thế của người đi sau”
Một điểm đáng chú ý của báo cáo PCI năm nay đó là xu hướng bứt tốc của những tỉnh nhóm sau trong kết quả PCI. Cụ thể, điểm số PCI của tỉnh đứng cuối năm 2023 (61,37 điểm) đã có sự gia tăng đáng kể (1,79 điểm) so với tỉnh đứng cuối PCI 2022 (59,58 điểm). Điểm số PCI của tỉnh đứng cuối PCI 2023 đã lần đầu tiên vượt ngưỡng 60 điểm và cao nhất trong 18 năm xây dựng, công bố chỉ số PCI trên cả nước.
"Có thể thấy trong 10 năm trở lại đây, các tỉnh nhóm sau về chất lượng điều hành đã cải thiện chất lượng điều hành kinh tế để có sự bứt phá", báo cáo nhận định.
Nhóm nghiên cứu đánhgiá, những tỉnh này có thể đã tận dụng tốt "lợi thế của người đi sau" khi có thể học hỏi, áp dụng những bài học thành công từ nhóm tỉnh có chất lượng điều hành cao hơn.
Tuy nhiên, trái với xu hướng cải thiện của những địa phương thuộc nhóm sau, báo cáo PCI 2023 cũng chỉ ra rằng, những tỉnh đứng đầu PCI dường như có xu hướng chựng lại trong thời gian gần đây trong nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh. Cụ thể, điểm số của tỉnh đứng đầu năm 2023 chỉ đạt 71,25 điểm với chỉ số PCI tổng hợp và 77,33 điểm với chỉ số PGI gốc, lần lượt giảm 1,7 điểm và 3,32 điểm của từng thước đo PCI so với năm 2022.
"Những tỉnh nhóm đầu hiện đang đứng trước áp lực lớn từ việc vừa phải sáng tạo hơn trong việc tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi và vừa phải duy trì hiệu quả các nỗ lực cải cách trong bối cảnh nhiều tỉnh nhóm sau đang vươn lên mạnh mẽ", báo cáo phân tích.
Hoàng Nguyễn
An ninh Tiền tệ