Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 23/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 1/10/2025, với điểm nhấn là cho phép giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với những ngân hàng đang nhận nhiệm vụ “cứu” các tổ chúc tín dụng yếu kém.
Đây có thể coi là một “món quà” dành cho nhóm ngân hàng đầu tàu, vừa để khuyến khích họ tham gia xử lý hệ thống, vừa tạo thêm không gian thanh khoản và tín dụng trong giai đoạn thị trường cần giá vốn rẻ.
Điều đáng nói, danh sách thụ hưởng không phải ai xa lạ, mà chính là những cái tên đang rất được quan tâm: VCB, MBB, HDB, VPB.
Tại sao lại quan trọng đến vậy?
Để hình dung đơn giản, dự trự bắt buộc là khoản tiền ngân hàng phải gửi “chết” tại NHNN, hầu như không sinh lời. Khi quy định này giảm đi một nửa, lượng vốn “đóng băng” sẽ được giải phóng trở lại để sử dụng cho các hoạt động sinh lời như cho vay, mua trái phiếu, hoặc đơn giản là giảm vay mượn tiền liên ngân hàng.
Hệ quả là gì?
-
Chi phí vốn giảm, vì phần tiền giam giữ trước đó vốn không sinh lãi nay trở thành vốn rẻ
-
NIM (biên lợi nhuận lãi ròng) cải thiện, nếu ngân hàng tái đầu tư dòng vốn này vào các tài sản có lợi suất.
-
Dự địa tín dụng mở rộng, trong khi không phải phình bảng cân đối bằng vốn vay đắt đỏ.
Nói ngắn gọn: đây là cú hịch kép, vừa tiết kiệm chi phí, vừa tăng khả năng sinh lợi.
Ai sẽ được hưởng lợi nhiều nhất?
Ở đây, quy mô huy động khách hàng sẽ quyết định mức vốn “rảnh tay” mà mỗi ngân hàng nhận được. Với số liệu bán niên 2025, có thể thấy:
-
VCB dẫn đầu hệ thống về quy mô tiền gửi, nên mức vốn được “cởi trói” chắc chắn lớn nhât. Tác động tích cực sẽ thể hiện rõ trên thanh khoản và chi phí vốn.
-
MBB có lợi thế CASA cao, tức nguồn vốn không kỳ hạn dồi dào. Khi được giảm dự trữ, MB càng linh hoạt hơn trong việc duy trì biên lãi.
-
HDB vốn mạnh ở mảng bán lẻ - SME, lại có hệ sinh thái hàng không, tiêu dùng. Nguồn vốn giải phóng có ngay “đầu ra” sinh lợi phù hợp.
-
VPB thì giảm bớt áp lực phụ thuộc vào liên ngân hàng, nhờ đó NIM và biên an toàn thanh khoản có cơ hội cải thiện…
Nếu cộng lại, ước tính dòng vốn “rảnh” có thể lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng cho cả bốn ngân hàng – một con số đủ lớn để tạo thay đổi về chất trong giai đoạn cuối năm.
Góc nhìn cho cổ phiếu:
Đối với thị trường chứng khoán, thông tin chính sách thường được phản ánh trước vào giá cổ phiếu. Ở đây, việc giảm dự trữ bắt buộc chắc chắn được xem là yếu tố tích cực, bởi nó kéo theo kỳ vọng ROE cải thiện, P/B được nới. Tuy nhiên, mức độ hưởng lợi sẽ không đồng đều:
-
Ngân hàng có huy động lớn, CASA cao và khả năng phân bổ vốn tốt sẽ là nhóm hưởng lợi ròng.
-
Ngân hàng gánh trách nhiệm xử lý tổ chức yếu kém có thể dùng phần vốn giải phóng để bù chi phí dự phòng, nên lợi nhuận chưa chắc bật mạnh ngay lập tức.
Ngoài ra, hiệu quả thực sự còn phụ thuộc vào thời điểm áp dụng cụ thể cho từng ngân hàng, cũng như cách họ phân bổ dòng vốn được cởi trói. Đây là điểm mà nhà đầu tư nên theo dõi sát.
Tựu lại:
Có thể nói, chính sách giảm 50% dữ trữ bắt buộc giống như việc tháo nút chai, giúp bốn ngân hàng đầu tàu có thêm “dòng tiền rảnh tay” để xoay trở. Với VCB, MBB, HDB và VPB, đây không chỉ là câu chuyên về thanh khoản, mà còn là cơ hội củng cố biên lợi nhuận và duy trì tăng trưởng tín dụng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Với nhà đầu tư, đây là tín hiệu tích lực để nhìn lại định giá nhóm ngân hàng này, đồng thời cân nhắc chiến lược nắm giữ khi dư địa cải thiện lợi nhuận đã ngày rõ ràng hơn.