GIL và khoản đếm cua to nhất lịch sử
1. Lịch sử hình thành vụ kiện:
Giai đoạn 2018–2021:
+ GIL trở thành nhà cung cấp chính cho Amazon Robotics, sản xuất sản phẩm đặc thù cho hệ thống robot kho hàng.
+ Trong giai đoạn 2020–2021, Amazon liên tục dự báo nhu cầu tăng mạnh, khiến GIL đầu tư hàng chục triệu USD xây nhà máy, mở rộng dây chuyền, ký hợp đồng nguyên vật liệu riêng và tuyển dụng nhân sự quy mô lớn.
+ Có thời điểm, doanh thu từ Amazon chiếm đến 80–90% của GIL.
Cuối năm 2022:
- Amazon Robotics bất ngờ cắt giảm hơn 80% đơn hàng mà không có thương lượng hay bồi thường, khiến GIL tồn kho lớn, dư thừa công suất, âm dòng tiền và phải trích lập dự phòng đáng kể.
Tháng 12/2022:
- GIL nộp đơn kiện tại Tòa án Tối cao bang New York, yêu cầu Amazon bồi thường 280 triệu USD vì vi phạm nghĩa vụ thương mại và hành xử thiếu thiện chí.
Tiến trình của một vụ kiện dân sự quốc tế và áp vào trường hợp GIL
| Bước thông thường | Nội dung | Tình hình vụ GIL |
|---|---|---|
| 1. Nộp đơn kiện | Gửi đơn chính thức lên tòa án Mỹ | GIL đã nộp cuối 2022 |
| 2. Bị đơn phản hồi (Answer) | Amazon nộp văn bản phản bác, có thể kèm yêu cầu bác đơn | Amazon yêu cầu bác đơn ngay từ đầu (summary judgment) |
| 3. Xét xử sơ bộ | Tòa xem xét liệu có đủ cơ sở xét xử không | Tháng 3/2025, tòa từ chối bác đơn → GIL thắng bước sơ bộ |
| 4. Discovery | Hai bên trao đổi tài liệu, bằng chứng, làm rõ tranh chấp | Đang diễn ra, rất quan trọng |
| 5. Hòa giải (settlement) | Có thể xảy ra bất kỳ lúc nào | Chưa ghi nhận công khai |
| 6. Xét xử chính thức (trial) | Nếu không hòa giải → tòa đưa ra phán quyết | Chưa ấn định ngày xử chính thức |
| 7. Phúc thẩm | Bên thua có quyền kháng cáo | Sau phán quyết sơ thẩm |
2. Thông tin cập nhật mới nhất
Tháng 3/2025: Tòa án từ chối đề nghị bác đơn của Amazon Robotics (motion for summary judgment), cho thấy vụ kiện có cơ sở pháp lý và tiếp tục được xét xử.
-
Hiện tại (tháng 7/2025), vụ việc đang ở giai đoạn discovery – hai bên phải cung cấp tài liệu, bằng chứng, và có thể đối chất.
-
Giai đoạn này thường kéo dài 6–12 tháng, tùy tính chất vụ án.
Mục Đích thực sự của Amazon:
- Amazon không cần thắng “ngay”. Với tiềm lực tài chính khổng lồ và bộ phận pháp chế chuyên xử lý kiện tụng, họ muốn kéo dài vụ kiện khiến GIL gặp khó khăn về tài chính vì chi phí kiện tụng thuê luật sư tại Mĩ cực kì đắt đỏ.
- 100 triệu USD hoàn toàn không đáng kể so với quy mô của Amazon.
- Họ chỉ có động lực hòa giải kín khi thấy khả năng thua và phải tránh tạo tiền lệ xấu cho các đối tác khác cũng như giữ uy tín trên thị trường.
Mục Đích thực sự của GIL: - GIL không công bố rầm rộ vụ kiện, không dùng như công cụ PR.
- Mục tiêu chính chỉ cần thu lại phần vốn và chi phí đã bị “chôn” vào dự án Amazon
- Một nhà cung cấp như GIL không dại gì tuyên chiến truyền thông với đối tác lớn nhất hành tinh
→ Như vậy rõ ràng GIL và Amazon hoàn toàn có thể đạt được một thỏa thuận riêng ngoài tòa, vậy các điều kiện thỏa thuận sẽ được giữ kín. Amazon sẽ tránh bị thua kiện trực tiếp, làm giảm nhẹ thiệt hại về uy tín doanh nghiệp. Và khoản tiền bồi thường hoàn toàn không đáng kể với họ nhưng lại rất quan trọng với GIL.
Việc kiện 1 doanh nghiệp Mĩ với pháp nhân là doanh nghiệp Việt sẽ gặp cực nhiều bất lợi, nhưng GIL cho thấy sự chuẩn bị bài bản, chuyên nghiệp và tính toán kỹ trong từng bước đi:
-
Chọn địa điểm khởi kiện khôn ngoan – Tòa án Tối cao bang New York - nơi Amazon Robotics có trụ sở pháp lý
- Luật bang New York có nhiều án lệ và nguyên tắc bảo vệ bên thiệt hại trong giao dịch thương mại.
- Tòa có đủ thẩm quyền bắt buộc Amazon phải phản hồi – không thể “phớt lờ”.
-
Thuê hãng luật có tiếng – Kasowitz Benson Torres LLP
-
Từng đại diện cho nhiều nhân vật lớn như cựu Tổng thống Donald Trump và nhiều tập đoàn Fortune 500.
-
Kasowitz chuyên xử lý các vụ kiện dân sự lớn, đặc biệt là các vụ tranh chấp giữa bên yếu với các tập đoàn công nghệ lớn.
-
-
Không gây tiếng vang truyền thông - Tài liệu hóa thiệt hại bài bản – từ đầu tư đến sản xuất
-
Chiến lược pháp lý – đi vào “thiệt hại thực tế”, có chứng từ, có định lượng rõ.
-
Điều này cũng giúp GIL tăng cơ hội đạt được thỏa thuận hòa giải kín nếu vụ kiện đi vào discovery sâu
-
Tổng hợp cơ sở của khoản đòi bồi thường 280 triệu USD
| Khoản mục | Ước tính giá trị (USD) | Ghi chú |
|---|---|---|
| 1. Đầu tư nhà máy, dây chuyền riêng | 50–70 triệu | Xây mới, cải tạo, chuyên biệt phục vụ Amazon |
| 2. Hàng tồn kho và nguyên vật liệu dư thừa | 60–80 triệu | Thiết kế riêng, không tái sử dụng được |
| 3. Chi phí vận hành, nhân sự, hợp đồng phụ | 10–20 triệu | Lương, bảo hiểm, phạt hợp đồng với bên thứ ba |
| 4. Lợi nhuận kỳ vọng bị mất | 120–150 triệu | Phần forecast doanh thu, lợi nhuận GIL dựa vào kế hoạch của Amazon |
| Tổng cộng ước tính | 280 triệu USD | Là con số GIL đệ trình trong đơn kiện |
Tòa án Tối cao bang New York bác yêu cầu bác đơn của Amazon đã chứng minh vụ kiện có cơ sở pháp lý rõ ràng, các thiệt hại mà GIL nêu ra có tính khả tín đủ để đi tiếp sang giai đoạn tranh tụng.
Tuy nhiên mức 280 triệu $ của GIL là mức làm cao lên, nhưng chỉ cần tòa tiếp nhận rằng GIL có thiệt hại do hợp đồng từ Amazon thì khoản mục 1: đầu tư nhà máy, dây chuyền riêng gần như là khoản tối thiểu được đền bù. Điều này dễ dẫn đến một thỏa thuận ngoài tòa cho GIL tối thiểu 50-70 triệu$ ~ 1300-1500 tỷ VND
Ta trả lời câu hỏi cuối nếu GIL chiến thắng thì GIL sẽ rất đột biến nhưng nếu không thắng thì có tạo tâm lý tiêu cực không?
- GIL đã trích lập dự phòng từ nhiều năm trước cho các khoản liên quan đến vụ Amazon.
- Nhà đầu tư cũng đã quen với việc “không tính đến” phần có thể thu lại từ vụ kiện trong định giá.
- Giá cổ phiếu hiện tại (~19.700 đ/cp, vốn hóa ~2,000 tỷ) không hề phản ánh kỳ vọng sẽ thắng kiện. Điều này cho thấy:
- Tâm lý “GIL có thể trắng tay trong vụ kiện” đã ngấm sẵn vào thị trường. Không còn tạo cú sốc mới nếu thua kiện
Nhà đầu tư hiện tại chủ yếu đang chờ GIL cơ cấu lại hoạt động kinh doanh, hơn là phụ thuộc vào tiền thắng kiện. Hiện đã có tới 35% doanh thu GIL đến từ mảng khu công nghiệp tại Huế và Vĩnh Long.
Như vậy rõ ràng hiện tại giá của GIL là giá “lợn chết” kể cả không thu hồi được khoản nợ thì mọi thứ xấu nhất cũng đã phản ánh vào giá. Như vậy câu chuyện của GIL ở vùng giá này sẽ là từ hòa đến thắng to, không cửa thua!
Để nhận các khuyến nghị đầu tư chi tiết và hỗ trợ cơ cấu danh mục hiệu quả, Quý Nhà đầu tư hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia tại Thịnh Tuấn Asset.
SĐT/■■■■: 084 852 1568 (Minh Tuấn)