Thuế quan Mỹ tăng, Ngân hàng Việt Nam có đang đối mặt với cơn sóng ngầm?
Trong vài năm trở lại đây, chính sách thuế quan của Mỹ, đặc biệt là các đòn thuế nhắm vào hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và các quốc gia đang phát triển đã trở thành tâm điểm chú ý của giới tài chính toàn cầu. Những chính sách tưởng chừng chỉ ảnh hưởng đến thương mại hàng hóa thực chất lại đang âm thầm tác động lên cả hệ thống ngân hàng trong đó có ngân hàng Việt Nam.
Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ hoãn áp thuế đối ứng trong 90 ngày, như một cái “bắt tay trì hoãn” nhằm tạo thêm không gian cho các cuộc đàm phán thương mại. Nhưng đằng sau cái bắt tay ấy là một con số khiến không ít người Việt chạnh lòng: mức thuế đề xuất dành cho một số mặt hàng xuất xứ Việt Nam có thể lên tới 46%. Dù có hy vọng đàm phán, nhưng rõ ràng viễn cảnh trở lại mức thuế “như chưa từng có chuyện gì” là điều rất khó xảy ra.
Như hiệu ứng domino, nền kinh tế Việt Nam vốn phụ thuộc nhiều vào thương mại đang đứng trước một thách thức rõ ràng: hoạt động xuất khẩu chững lại, tăng trưởng có thể chậm hơn dự kiến. Điều đáng để chúng ta lưu tâm là ngành ngân hàng - dù không trực tiếp xuất khẩu bất kỳ sản phẩm nào sang Mỹ, lại đang trở thành nhóm bị ảnh hưởng gián tiếp nhưng rất rõ nét.
Họ không phải người chơi chính trong cuộc chiến thương mại, nhưng lại chịu hậu quả từ sự chậm lại của cả sân chơi. Khi doanh nghiệp khó khăn, nhu cầu vay vốn giảm. Khi hàng hóa ứ đọng, vòng quay tiền tệ chậm lại. Và khi kinh tế mất đà, ngân hàng với vai trò “bơm máu” cho hệ thống cũng phải tính lại từng nhịp tim tài chính của mình.
1. Khi doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp khó, ngân hàng cũng lao đao
Thuế quan tăng khiến giá hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ cao hơn, kéo theo sự sụt giảm về doanh số và lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu. Điều này dẫn đến hệ quả tất yếu: doanh nghiệp cắt giảm chi tiêu, thu hẹp quy mô sản xuất và trở nên dè dặt hơn với các khoản vay đầu tư.
Từ góc nhìn ngân hàng, đây là một tín hiệu không mấy tích cực. Khi doanh nghiệp không còn mặn mà với tín dụng, hoạt động cho vay vốn là nguồn thu cốt lõi của ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt. Chưa kể, trong bối cảnh bất ổn, khả năng trả nợ cũng trở nên mong manh hơn, khiến rủi ro nợ xấu gia tăng.
2. Dòng vốn quốc tế bị xáo trộn, ngân hàng đối mặt với áp lực thanh khoản và tỷ giá
Chính sách thuế quan không chỉ tác động đến doanh nghiệp mà còn làm xáo trộn dòng vốn đầu tư toàn cầu. Trong bối cảnh căng thẳng thương mại, các nhà đầu tư có xu hướng rút vốn khỏi thị trường mới nổi và tìm đến những tài sản an toàn như USD hoặc trái phiếu Mỹ.
Điều này khiến áp lực lên tỷ giá tăng mạnh. Khi USD tăng giá, VND sẽ chịu áp lực mất giá, buộc Ngân hàng Nhà nước phải can thiệp để giữ ổn định tỷ trường ngoại hối. Các ngân hàng thương mại cũng từ đó phải linh hoạt hơn trong quản trị thanh khoản và rủi ro tỷ giá, đồng thời điều chỉnh hoạt động tín dụng và huy động vốn cho phù hợp.
3. Biến động lãi suất từ Fed làm thay đổi cuộc chơi
Một khi Mỹ áp dụng chính sách thuế cao, lạm phát nội địa có xu hướng tăng. Để kiềm chế lạm phát, Fed – Cục Dự trữ Liên bang Mỹ có thể nâng lãi suất USD. Điều này khiến dòng tiền chảy về Mỹ, tạo áp lực cạnh tranh lãi suất đối với hệ thống ngân hàng tại các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả Việt Nam.
Khi chi phí huy động vốn tăng, ngân hàng buộc phải nâng lãi suất cho vay, điều này có thể làm giảm nhu cầu tín dụng, đồng thời ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng (NIM – Net Interest Margin) của toàn hệ thống. Trong bối cảnh đó, chỉ những ngân hàng có năng lực quản trị tốt, cơ cấu vốn bền vững và danh mục khách hàng chất lượng mới có thể giữ vững hiệu quả hoạt động.
Những “làn sóng ngầm” khi đầu tư vào ngân hàng hiện tại giống như chọn một cánh buồm giữa mùa gió lớn. Không phải con thuyền nào cũng có thể vượt sóng, nhưng nếu chọn đúng hướng gió – bạn sẽ đi nhanh hơn cả mong đợi. Thị trường có thể còn nhiều biến số phía trước, nhưng trong những lúc như thế này, nhà đầu tư càng cần lý trí, kiến thức và một chút nhạy bén để thấy được cơ hội bên trong thử thách.
|Góc nhìn nhỏ - Biến động lớn| Ngành Ngân hàng sẽ ra sao nếu Mỹ áp thuế khủng?