Liệu đã đáy chu kỳ hay chưa?
Nếu như nhìn bức tranh thế giới thì ngành thép đang có màu không quá tích cực, nếu như không muốn nói là một màu u xám. Giá thép Trung Quốc liên tục đổ đèo, và vẫn chưa có dấu hiệu tạo đáy. Baosteel, công ty sản xuất thép lớn nhất TQ chỉ có thể tồn tại nhờ xuất khẩu, trong khi thị trường trong nước nhu cầu thấp, dư cung dẫn đến giá quá thấp, gây lỗ cho rất nhiều công ty sản xuất thép.
Nhưng nếu nhìn ở bức tranh của Việt Nam, tình hình lại cho thấy tốt hơn rất nhiều, khi mặc dù giá thép vẫn có xu hướng giảm, nhưng sản lượng đầu ra đã có dấu hiệu phục hồi. Tính chung 7 tháng năm 2024, sản xuất thép thô đạt 12,8 triệu tấn, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2023. Tiêu thụ đạt 12,4 triệu tấn, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 1,58 triệu tấn, tăng 45% so với cùng kỳ năm 2023.
Con số không thể nói dối, vậy nhu cầu từ đâu mà ra?
Thị trường BĐS: sau cơn mưa trời lại sáng
Thị trường BĐS có thể nói là đang trải qua giai đoạn u tối nhất, nhưng rõ ràng không chỉ Chính Phủ mà còn các cơ quan chính quyền các cấp đang có những quyết sách để hỗ trợ cho ngành BĐS tháo gỡ những nút thắt, thể hiện qua rất nhiều chỉ đạo của Thủ tướng, kết hợp với Tam luật đã có hiệu lực từ 1/8.
Theo số liệu từ CBRE, số lượng căn hộ TP. HCM bán được trong Q2.2024 gấp đôi số của Q1, đạt 1,100 căn trong khi Q1 chỉ bán được 500 căn hộ. Số lượng căn hộ bán được trong nửa đầu năm đã cao hơn 80% so với cùng kỳ năm trước. Mặt khác, giá bán mặc dù trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ thấp nhưng lại có dấu hiệu tăng nhẹ, 3% YoY và 4% QoQ.
Số lượng căn hộ tại khu vực Hà Nội thậm chí cho thấy tín hiệu còn tích cực hơn, khi nguồn cung mở bán và số lượng tiêu thụ đều tăng vọt. Giá bán căn hộ tại Hà Nội đã tăng hơn 25% YoY và tăng 6% QoQ.
Rõ ràng, góc nhìn về thị trường BĐS của nhiều NĐT đang chưa đúng, không phải là không nhu cầu tiêu thụ, mà đúng hơn là nhu cầu tiêu thụ BĐS chỉ tập trung ở phân khúc trung cấp, chứ không nằm ở các phân khúc cao cấp và hạng sang.
Giải ngân Đầu tư công: chậm trong nửa đầu năm nhưng là xu hướng tất yếu
Giải ngân đầu tư công nửa đầu năm nay mặc dù còn khá yếu, nhưng nhìn toàn cảnh của nền kinh tế Việt Nam, tiêu dùng trong nước và đầu tư công sẽ thực sự là nhân tố thúc đẩy tăng trưởng. Các dự án đầu tư công đều đang được đẩy mạnh triển khai, thúc đẩy giải ngân. Một ví dụ điển hình đó chính là Đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch – Phố Nối, một dự án trọng điểm để tăng cường cung cấp điện cho miền Bắc từ năm 2025, đảm bảo an ninh năng lượng đã được khánh thành. Một dự án trọng điểm đã được khánh thành sẽ là một tấm gương để các dự án đầu tư công khác noi theo.
Một số dự án đầu tư công trọng điểm từ 2023 – 2025 khác có thể kể đến nh: dự án sân bay Long Thành, đường cao tốc Bắc – Nam gồm 12 tuyến, đường vành đai 4 của HN và vành đai 3 của HCM.
Xu hướng chủ nghĩa bảo hộ đối với các ngành công nghiệp xương sống
Xu hướng bảo hộ đối với các ngành công nghiệp, sản xuất trong nước không phải là chuyện mới của nền kinh tế toàn cầu. Nếu như khoảng thời gian cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21 là kỷ nguyên của toàn cầu hóa, đa dạng và mở rộng chuỗi giá trị thì những cuộc xung đột và sự phân hóa về địa chính trị giữa các quốc gia đã làm nổi bật xu hướng bảo hộ các ngành công nghiệp trong điểm của một quốc gia, ví dụ như sắt thép, phân bón, lương thực, năng lượng.
Việt Nam cũng không đứng ngoài xu hướng này, nếu như không muốn nói Việt Nam là một trong những nước đi đâu về việc bảo hộ các ngành trọng yếu, thể hiện qua việc độc quyền tự nhiên của một số ngành tại Việt Nam, như điện, nước, thậm chí là lương thực để đảm bảo được an ninh lương thực, an ninh năng lượng. Và cũng không một nước nào muốn những ngành công nghiệp trọng yếu lại phải phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài.
Ngành thép là một ngành trọng điểm của Việt Nam, khi đóng góp rất nhiều vào các ngành khác như Xây dựng, BĐS và đặc biệt là trong công cuộc phát triển hạ tầng: cầu, đường, cao tốc, các dự án đầu tư công khác.
Nhìn vào nguồn cung HRC tại thị trường Việt Nam, rõ ràng nhập khẩu đang chiếm ưu thế hơn rất nhiều khi sản lượng nhập khẩu đang gần như gấp đôi sản lượng trong nước. Điều này đến từ nguồn cung giá rẻ HRC từ Trung Quốc, trong bối cảnh Trung Quốc đang thừa cung và chỉ phụ thuộc vào xuất khẩu, thép giá rẻ từ TQ sẽ tràn sang các thị trường khác, trong đó có Việt Nam. Một mặt, việc sử dụng nguồn thép rẻ từ TQ sẽ giúp cho các DN sản xuất nhôm mạ Việt Nam có được biên lợi nhuận tốt hơn, nhưng mặt khác lại đang đặt ngành sản xuất nhôm mạ lại phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài.
Như vậy, nếu muốn bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước thì phải vừa đồng thời (1) thúc đẩy sản xuất trong nước bằng việc mở rộng công suất và vừa (2) áp thuế bảo hộ lên các sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài, cụ thể là Trung Quốc.
Tuy nhiên, dữ liệu các tháng vừa qua cho thấy HPG và FMS đang có đẩy mạnh ở thị trường nội địa hơn là xuất khẩu, khi phần trăm xuất khẩu giảm dần trong khi tiêu thụ nội địa lại tăng dần. Như vậy, vấn đề mấu chốt về nguồn cung HRC ở đây nằm ở việc HPG và FMS đang đi xuất khẩu, đặc biệt là FMS, nên dẫn đến nguồn cung trong nước thiếu và nhập khẩu HRC từ Trung Quốc.
Nếu sản lượng xuất khẩu quay trở lại phục vụ thị trường trong nước thì nguồn cung trong nước sẽ không còn bị thiếu hụt quá nhiều, và sẽ có sự đóng góp từ Dung Quất 2, với công suất 4.6 triệu tấn HRC/năm, nâng tổng công suất HPG của HRC lên 7.6 triệu tấn/năm, cộng với công suất 5 triệu tấn/năm của FMS. Như vậy, công suất trong nước đã có thể đáp ứng đủ nhu cầu HRC trong nước.
ĐỊNH GIÁ
Về phần định giá, có rất nhiều CTCK đã làm định giá rất kỹ HPG, nhưng ở đây chúng ta giả định Dung Quất 2 30% trong năm 2025 và sẽ full công suất từ năm 2028. Giá bán HRC sẽ đi ngang từ năm 2025 và giá thép sẽ tăng lại từ năm 2027 khi mà thị trường thép toàn cầu đã qua được vùng tiêu cực. Theo đó, định giá HPG sẽ đạt 29,000/cổ phiếu và tầm nhìn dài hạn sẽ là 35,000/cổ phiếu trong 2-3 năm tới.
Một điểm cần phải lưu ý là trong kịch bản chưa tính tới việc thép HRC TQ sẽ bị áp thuế, nếu trong trường hợp đó, giá HRC trong nước sẽ tăng trở lại từ năm 2025 và khi đó, định giá của HPG sẽ tăng lên 33,000/cổ phiếu trong năm 2025.
RỦI RO
Rủi ro lớn nhất của ngành thép hiện tại chỉ nằm ở Trung Quốc, nhưng Trung Quốc sẽ không để tình trạng thừa công suất quá lâu mà không có sự can thiệp, vì như vậy NSX TQ sẽ chịu rất nhiều thiệt hại, từ đó dẫn đến vị thế trong ngành thép của TQ sụt giảm, và cũng sẽ đánh đến tham vọng sản xuất xe điện của nước này khi thép là một vật dụng quá quan trọng.
Bên cạnh đó, mặc dù thị trường BĐS TQ đang chìm trong khủng hoàng, tâm lí NĐT cũng đã quá bi quan, nhưng nhìn ở khía cạnh khác, Chính phủ TQ chắc chắn sẽ giải cứu thị trường BĐS vì nếu không thành công, TQ sẽ chìm sâu trong khủng hoảng, có thể lập lại thập niên mất mát như Nhật Bản.
Chủ yếu ae chơi margin, canh nhịp hồi để chốt lời sớm 
