Dữ liệu ngân sách liên bang mới nhất cho thấy một sự phân hóa rõ rệt trong bức tranh tài khóa của Hoa Kỳ: dù doanh thu từ thuế quan đạt mức cao chưa từng có, chúng vẫn hoàn toàn bị lu mờ bởi chi tiêu không ngừng gia tăng của chính phủ. Sự chênh lệch này nhấn mạnh những thách thức tiềm ẩn, đe dọa đến sự ổn định kinh tế dài hạn.
![[IMG]](https://images.f247.com/original/4X/3/7/8/378dae511f02614ccfc097673108680e21d0bdc3.jpeg)
Thuế Quan Đối Mặt Với Thực Tế Chi Tiêu
Tháng 5 năm 2025 ghi nhận doanh thu thuế quan đạt kỷ lục 22,2 tỷ USD, gấp hơn ba lần so với mức thu hàng tháng trong giai đoạn chiến tranh thương mại dưới chính quyền Trump trước đây. Sự tăng vọt này nối tiếp thặng dư ngân sách ấn tượng 258 tỷ USD trong tháng 4 – mức thặng dư lớn thứ hai trong lịch sử – chủ yếu nhờ vào các chính sách thương mại quyết liệt và thực thi nghiêm ngặt các loại thuế hải quan.
![[IMG]](https://images.f247.com/original/4X/a/7/b/a7b4f775ad34fccd3607836a474d8d99bedb929f.jpeg)
Tuy nhiên, nguồn thu đột biến từ thuế quan này chỉ chiếm 3% tổng chi tiêu của chính phủ. Chi tiêu liên bang trong tháng 5 đạt 687,2 tỷ USD, tăng 2,5% so với cùng kỳ năm trước. Tính trên cơ sở trung bình động sáu tháng, không bao gồm giai đoạn đại dịch COVID-19, mức chi tiêu hiện tại là chưa từng có trong lịch sử.
Tăng Trưởng Doanh Thu Không Theo Kịp Mở Rộng Chi Tiêu
Tổng thu ngân sách từ thuế trong tháng 5 tăng 15%, đạt 371,2 tỷ USD, so với 323,6 tỷ USD của năm trước. Mặc dù mức tăng này có vẻ mạnh mẽ, nó che giấu một thực tế đáng lo ngại: doanh thu thuế hàng tháng gần như không đổi trong bốn năm qua, trong khi chi tiêu tăng trưởng theo cấp số nhân.
Sự chênh lệch này dẫn đến thâm hụt tháng 5 ở mức 316 tỷ USD, cải thiện nhẹ so với mức thâm hụt 347 tỷ USD của năm ngoái, nhưng vẫn vượt dự báo 314 tỷ USD. Thâm hụt tích lũy trong năm tài khóa 2025 hiện đạt 1,365 nghìn tỷ USD, vượt qua con số 1,202 nghìn tỷ USD của năm tài khóa 2024.
![[IMG]](https://images.f247.com/original/4X/d/e/b/deb4fab9e1c87c565a2836192108356ce873e08a.jpeg)
Bối Cảnh Lịch Sử Và Quỹ Đạo Không Bền Vững
Mặc dù đã có cải thiện so với xu hướng trước năm 2025, khi thâm hụt tích lũy đạt đỉnh lịch sử, các chỉ số tài khóa hiện tại vẫn cực kỳ đáng lo ngại. Với chỉ còn bốn tháng trong năm tài khóa, thâm hụt tích lũy đã vượt qua tất cả các năm trước, ngoại trừ các năm ngoại lệ do đại dịch vào 2020 và 2021.
Gánh nặng chi phí trả lãi nợ công càng làm nổi bật mức độ nghiêm trọng của tình hình tài khóa. Chi phí lãi suất trong tháng 5 đạt 92,2 tỷ USD, đưa chi phí lãi gộp hàng năm tiến gần mốc 1,2 nghìn tỷ USD – chỉ thấp hơn 300 tỷ USD so với An sinh Xã hội, danh mục chi tiêu lớn nhất của chính phủ.
![[IMG]](https://images.f247.com/original/4X/7/5/2/7522f8600839736a1d0a2ab865606ce97c12c77f.jpeg)
Thách Thức Chi Tiêu
Cả năm danh mục chi tiêu liên bang lớn đều đang mở rộng với tốc độ nhanh hơn đáng kể so với tăng trưởng doanh thu, tạo ra chính sách tài khóa không bền vững. Dù các sáng kiến như DOGE (Bộ Hiệu quả Chính phủ) đã đạt được những cắt giảm chi phí đáng chú ý, các khoản tiết kiệm này chỉ là những cải thiện nhỏ so với tổng khối lượng chi tiêu.
Thách thức căn bản không chỉ nằm ở phép tính ngân sách đơn thuần. Các nỗ lực cải cách tài khóa toàn diện vấp phải sự phản đối chính trị mạnh mẽ, đã kìm hãm các nỗ lực giải quyết các động lực cơ bản của mất cân bằng tài khóa, dù đã được công nhận là cần thiết.
Hệ Quả Kinh Tế Và Triển Vọng
Quỹ đạo tài khóa hiện tại đặt ra nhiều hệ quả đáng lo ngại. Chi phí trả lãi nợ ngày càng tăng chiếm tỷ trọng lớn hơn trong nguồn lực liên bang, có khả năng lấn át các khoản đầu tư hiệu quả của chính phủ. Ngoài ra, thâm hụt cao liên tục có thể góp phần gây áp lực lạm phát và hạn chế sự linh hoạt của chính sách tiền tệ.
Sự chênh lệch giữa doanh thu thuế quan kỷ lục và tác động tối thiểu của chúng đến cân bằng tài khóa tổng thể cho thấy quy mô của các cải cách cần thiết. Dù điều chỉnh chính sách thương mại có thể tạo ra tăng trưởng doanh thu đáng kể, chúng không thể đơn độc giải quyết mất cân bằng chi tiêu.
Kết Luận
Thực tế tài khóa của Hoa Kỳ đòi hỏi sự nhìn nhận thẳng thắn: doanh thu thuế quan kỷ lục, dù có ý nghĩa về mặt chính trị và kinh tế, không thể che giấu sự không tương xứng cơ bản giữa chi tiêu và khả năng tạo doanh thu của chính phủ. Nếu không có các cải cách cấu trúc toàn diện giải quyết cả tăng trưởng chi tiêu lẫn tối ưu hóa doanh thu, quỹ đạo hiện tại đe dọa đến sự ổn định kinh tế và bền vững tài khóa dài hạn. Cơ hội cho cải cách vẫn còn, nhưng ý chí chính trị và sự ủng hộ của công chúng đối với các quyết định khó khăn sẽ quyết định liệu cơ hội này có được hiện thực hóa thành những thay đổi thực chất hay không.
( Chi tiết: https://24hmoney.vn/posts/ky-luc-do…loi-canh-bao-cho-tai-khoa-my-c55a2588839.html )