Làn sóng lạm phát tiếp theo: Cơ hội lớn cho tất cả?
Bạn đã bao giờ trải qua cảm giác bị cuốn vào những con sóng dữ dội trên đại dương, nơi mà sau khi bạn vừa ngoi lên mặt nước để thở, một con sóng khác lại đánh đến ngay lập tức?
Đó chính là một phép ẩn dụ thích hợp để mô tả về lạm phát - một chuỗi các đợt sóng lạm phát không dứt, chứ không phải một cú sóng thần duy nhất. Lạm phát, trong lịch sử, là một quá trình kéo dài và diễn ra theo nhiều giai đoạn.
Lạm Phát: Những Đợt Sóng Kéo Dài
Thay vì xảy ra trong một cú đột biến duy nhất, lạm phát thường kéo dài hàng thập kỷ. Các nhà hoạch định chính sách có thể thử nhiều cách khắc phục, nhưng phần lớn đều chỉ có hiệu quả tạm thời hoặc thất bại. Một ví dụ điển hình về quá trình này là lạm phát của Mỹ vào những năm 1970, một thập kỷ nổi tiếng với sự bùng nổ giá cả và lãi suất, đi kèm với sự trì trệ kinh tế.
Hiện nay, chúng ta có thể đang ở trong giai đoạn tạm lắng sau làn sóng lạm phát đầu tiên. Mặc dù giá cả vẫn cao hơn so với trước, tình hình có vẻ như đã ổn định đôi chút. Tuy nhiên, những vấn đề cơ bản dẫn đến lạm phát chưa được giải quyết triệt để, và những cơn sóng mới có thể đang rình rập phía trước.
Tương tự như những giai đoạn lạm phát khác, các vấn đề của thập niên 1970 chủ yếu xuất phát từ chính sách tiền tệ kém hiệu quả và việc chi tiêu quá đà của chính phủ. Một dấu mốc quan trọng vào năm 1971 là khi Tổng thống Nixon chấm dứt việc chuyển đổi đồng đô la Mỹ sang vàng. Trước đó, các quốc gia như Pháp và Đức bắt đầu đổi đô la Mỹ lấy vàng do lo ngại về sự mất giá của đồng tiền này. Hành động này của Nixon đã dẫn đến việc tạo ra thập kỷ đình lạm (stagflation) - kết hợp giữa tỷ lệ thất nghiệp cao, tăng trưởng kinh tế chậm và lạm phát kéo dài.
Trong suốt thập niên 1970, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) liên tục tăng lãi suất để đối phó với chỉ số giá tiêu dùng (CPI), nhưng bất chấp những nỗ lực này, lạm phát vẫn không giảm. Lãi suất cao và các biện pháp kiểm soát giá cả được áp dụng nhưng không giải quyết triệt để vấn đề. Phải đến khi hệ thống tiền tệ được điều chỉnh và đồng đô la tìm được sự cân bằng sau khi bị tách khỏi vàng, tình hình mới có dấu hiệu cải thiện.
Sự Khác Biệt Giữa Quá Khứ và Hiện Tại
Điều đáng chú ý là gánh nặng nợ của Mỹ vào thập niên 1970 không nghiêm trọng như hiện nay. Khi đó, tỷ lệ nợ công trên GDP của Mỹ chỉ ở mức khoảng 35%, nhưng ngày nay, con số này đã vượt quá 120%. Với mức nợ hiện tại, ngay cả lãi suất 3% cũng là một thách thức đối với nền kinh tế Mỹ.
Chi phí lãi suất đối với khoản nợ của chính phủ Mỹ đang tăng vọt và được dự đoán sẽ chiếm khoảng 6% GDP vào cuối năm. Nếu xu hướng này tiếp tục, Mỹ có nguy cơ rơi vào một vòng xoáy nợ nghiêm trọng trong vài năm tới. Điều này đồng nghĩa với việc khi lạm phát quay trở lại, việc nâng lãi suất có thể không còn là giải pháp khả thi. Thập kỷ hiện tại sẽ khác biệt so với thập niên 1970 vì Fed có ít lựa chọn hơn để kiểm soát tình hình.
Nguy Cơ Từ Những Đợt Sóng Lạm Phát Mới
Tình hình tài chính hiện nay gần như đảm bảo rằng sẽ có thêm những đợt sóng lạm phát trong tương lai. Cục Dự trữ Liên bang và người dân Mỹ có thể phải “cười và chịu đựng” những đợt suy giảm tiếp theo khi giá trị của tiền tiết kiệm bằng tiền fiat sẽ giảm dần do lợi suất không thể theo kịp với tốc độ tăng của CPI.
Nhìn lại những năm 1970, các nhà đầu tư vào kim loại quý như vàng và bạc đã phát triển mạnh mẽ. Sức mua của họ không chỉ được duy trì mà còn gia tăng. Jim Rogers và George Soros, hai trong số những nhà đầu tư nổi tiếng, đã xây dựng cơ nghiệp của mình bằng cách đầu tư vào các tài sản kim loại quý thông qua quỹ Quantum. Trong giai đoạn này, vàng đã chứng tỏ mình là một công cụ bảo vệ tài sản hiệu quả khi lạm phát leo thang.
Hiện nay, mặc dù tình hình có sự khác biệt, nhưng một lần nữa vàng lại nổi lên như một tài sản quan trọng. Khác biệt chính so với thập niên 1970 là quy mô vấn đề chúng ta phải đối mặt ngày nay nghiêm trọng hơn nhiều, và Fed có ít công cụ để đối phó. Vàng, trong bối cảnh này, có thể còn quan trọng hơn cả trước đây.
Tương Lai: Khi Sáng Tạo của Fed Gặp Giới Hạn
Chủ tịch Fed, Jay Powell, và các nhà hoạch định chính sách có thể chỉ điều hành được đến một giới hạn nhất định. Khi lãi suất và chính sách tiền tệ truyền thống không còn hiệu quả, Fed có thể buộc phải “sáng tạo” để đối phó với khủng hoảng. Tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn nguy cơ in tiền không kiểm soát, dẫn đến việc mất giá của đồng tiền và làm gia tăng lạm phát. Trong bối cảnh như vậy, vàng có thể tiếp tục đóng vai trò bảo vệ tài sản cho các nhà đầu tư, khi mà các công cụ truyền thống ngày càng trở nên kém hiệu quả.
Lạm phát luôn là một quá trình phức tạp và kéo dài, với các nguyên nhân sâu xa bắt nguồn từ chính sách tiền tệ và tài khóa. Bài học từ thập niên 1970 cho thấy rằng dù lạm phát có thể tạm lắng, những đợt sóng mới vẫn luôn tiềm ẩn và có thể bùng nổ khi các vấn đề cốt lõi chưa được giải quyết. Trong giai đoạn này, vàng nổi lên như một phương tiện bảo vệ tài sản quan trọng, đặc biệt khi Fed gặp giới hạn về công cụ và giải pháp kiểm soát lạm phát.
Trong chu kỳ kinh tế, dòng tiền đầu tư được luân chuyển giữa các loại tài sản đầu tư khác nhau để tối đa hóa lợi nhuận. Hiện nay Sở giao dịch hàng hóa VN mới được cấp phép liên thông trên thị trường hàng hóa quốc tế. Thông qua Sở mình có thể đầu tư trực tiếp trên các sàn hàng hóa thế giới, với các sản phẩm thiết yếu như là: Đồng, Bạc, Cà phê, Đường, Nông sản …