Cuộc “Đại Di Dời” Ngành Chăn Nuôi Heo: Cơ Hội và Thách Thức Cho Các Doanh Nghiệp Lớn
Kể từ khi Luật Chăn Nuôi 2020 có hiệu lực, ngành chăn nuôi heo Việt Nam đang đối mặt với một cuộc “đại di dời” lớn chưa từng có. Theo quy định, các cơ sở chăn nuôi nhỏ lẻ tại các khu vực không phù hợp với quy hoạch sẽ phải di dời hoặc ngừng hoạt động trước ngày 1/1/2025. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt địa lý mà còn là một bước ngoặt quan trọng trong cơ cấu ngành chăn nuôi, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp lớn và chăn nuôi công nghiệp, đồng thời tạo ra những thách thức không nhỏ cho thị trường. Vậy, ai sẽ là người hưởng lợi từ cuộc di dời này và miếng bánh thị phần ngành chăn nuôi sẽ được chia như thế nào? Luận bàn thế sự qua topic này trước ngày G!!
1. Sự Chuyển Mình Để Tạo Cơ Hội Cho Các Doanh Nghiệp Lớn
Ngành chăn nuôi heo tại Việt Nam, đặc biệt ở các tỉnh như Đồng Nai, Bình Dương, Hà Nam đã phát triển mạnh mẽ trong suốt những năm qua nhờ vào việc phát triển các cơ sở chăn nuôi nhỏ lẻ. Tuy nhiên, việc này cũng đi kèm với những vấn đề như ô nhiễm môi trường, sức khỏe cộng đồng và sự mất kiểm soát trong chất lượng sản phẩm.
Luật Chăn Nuôi ra đời nhằm giải quyết những vấn đề này. Việc yêu cầu các cơ sở chăn nuôi nhỏ lẻ phải di dời ra khỏi các khu vực đô thị và khu dân cư sẽ mở đường cho doanh nghiệp lớn xây dựng các mô hình chăn nuôi công nghiệp quy mô lớn. Các DN này có khả năng đầu tư vào hệ thống chuỗi giá trị hoàn chỉnh từ chăn nuôi, chế biến đến phân phối, giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm từ gốc đến ngọn. Việc này không chỉ giúp ngành chăn nuôi đi vào nền nếp mà còn nâng cao chất lượng thịt heo, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh và cải thiện môi trường sống cho cộng đồng.
2. Miếng Bánh Thị Phần: Doanh Nghiệp Lớn Sẽ Thống Lĩnh
Với việc các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ phải ngừng hoạt động hoặc di dời, miếng bánh thị phần ngành chăn nuôi heo sẽ chuyển mạnh sang tay các doanh nghiệp lớn có đủ năng lực tài chính và công nghệ để phát triển mô hình chăn nuôi công nghiệp. Các tập đoàn lớn như CP Group, BAF hay Dabaco sẽ là những người hưởng lợi chính từ chính sách này, khi họ không chỉ có tiềm lực tài chính mà còn sở hữu công nghệ tiên tiến, mạng lưới phân phối rộng lớn và khả năng tạo ra sản phẩm chất lượng cao.
Theo ước tính, trong vài năm tới, các doanh nghiệp lớn này sẽ chiếm đến 70% thị phần trong ngành chăn nuôi heo, đặc biệt là trong các khu vực đô thị và các thành phố lớn. Các hộ chăn nuôi nhỏ sẽ dần dần mất thị phần và chỉ có thể tồn tại trong các thị trường ngách, nơi có nhu cầu cao về các sản phẩm đặc sản hoặc chăn nuôi hữu cơ.
Đây chính là một cuộc chuyển mình lớn trong ngành, nơi các doanh nghiệp lớn không chỉ thống lĩnh thị trường mà còn có khả năng quyết định giá cả và chất lượng sản phẩm.
3. Những Doanh Nghiệp Chăn Nuôi Lớn Sẽ Hưởng Lợi Như Thế Nào?
Các doanh nghiệp lớn có lợi thế lớn nhờ vào khả năng tích hợp và tự động hóa trong quy trình sản xuất. Masan MeatLife, CP Group, Nông nghiệp BAF Việt Nam hay có thể là lâu đời như Dabaco đều là những tên tuổi lớn trong ngành, không chỉ vì họ có nguồn lực tài chính mạnh mà còn nhờ vào khả năng ứng dụng công nghệ cao trong quản lý chuỗi cung ứng, sản xuất và chế biến.Doanh nghiệp quy lớn có mặt lợi về mặt con giống, mô hình 3F kiểm soát rủi ro liên quan đến dịch bệnh cũng thực hiện tốt hơn các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.
Những doanh nghiệp này sẽ không chỉ tăng trưởng thị phần mà còn mở rộng hoạt động kinh doanh của mình, từ việc phát triển các sản phẩm chế biến sẵn từ thịt heo (như giò, chả, xúc xích) đến các sản phẩm tiêu dùng cao cấp. Họ sẽ tận dụng quy mô lớn để giảm chi phí sản xuất, từ đó làm giảm giá thành sản phẩm và gia tăng lợi nhuận. Có thể kể đến như Nông nghiệp BAF Việt Nam (BAF) là một DN hoàn thành được hết chuỗi giá trị 3F “từ nông trại tới bàn ăn”. Khi hoàn thiện được hết chuỗi thì cũng là lúc chi phí sản xuất được thấp nhất.
4. Thách Thức Cạnh Tranh Và Tiềm Năng Phát Triển Ngành
Trong khi các doanh nghiệp lớn được dự đoán sẽ hưởng lợi chính từ cuộc “đại di dời”, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn có thể tồn tại và phát triển nếu biết cách tìm kiếm thị trường ngách. Ví dụ, những cơ sở chăn nuôi theo mô hình hữu cơ, hoặc sản xuất thịt heo sạch, an toàn, có thể phát triển mạnh trong những phân khúc khách hàng cao cấp, nơi người tiêu dùng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm chất lượng cao.
Tuy nhiên, cuộc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp lớn và nhỏ sẽ ngày càng trở nên khốc liệt. Các DN lớn không chỉ cạnh tranh về giá cả, mà còn về chất lượng sản phẩm và dịch vụ phân phối. Chính vì vậy, các doanh nghiệp nhỏ cần phải đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh nếu muốn tồn tại trong một thị trường đang dần bị chi phối bởi các ông lớn trong ngành.
Kết Luận
Cuộc “đại di dời” của ngành chăn nuôi heo là một bước chuyển quan trọng trong việc tái cấu trúc ngành này, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp lớn thống lĩnh thị trường. Dù vậy, sự chuyển mình này cũng mở ra cơ hội thúc đẩy sự phát triển của ngành chăn nuôi bền vững hơn, với sự cải thiện rõ rệt về chất lượng sản phẩm và bảo vệ môi trường sống. Khi mà yếu tố sức khoẻ được đặt lên hàng đầu và những biến đổi khí hậu, môi trường sống ngày một rỏ nét hơn.
