## MBB và Động Thái Gây Sốc Thị Trường
Ngân hàng TMCP Quân đội (MBB) vừa trình Đại hội đồng cổ đông (ĐHCĐ) kế hoạch mua lại tới 100 triệu cổ phiếu quỹ, tương đương gần 10% tổng số cổ phiếu đang lưu hành. Đây là một con số không nhỏ, khiến giới đầu tư không khỏi xôn xao. Nhưng điều gì thực sự đứng sau động thái này? Là chiến lược củng cố giá trị cổ phiếu, tín hiệu tự tin về nội lực, hay chỉ là một nước cờ tài chính ngắn hạn?
MBB cho biết, việc mua lại cổ phiếu quỹ nhằm giảm số lượng cổ phiếu lưu hành, qua đó tăng tỷ suất lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) và tăng tích lũy vốn cho ngân hàng. Tuy nhiên, với quy mô lớn như vậy, liệu đây có phải là thời điểm phù hợp? Thị trường chứng khoán Việt Nam đang biến động, dòng tiền ngoại có dấu hiệu quay trở lại, nhưng áp lực từ các yếu tố kinh tế vĩ mô vẫn còn. Vậy MBB đang tính toán gì?
Những Câu Hỏi Đáng Suy Ngẫm?
-
MBB có đang phát tín hiệu “cổ phiếu bị định giá thấp”?
Với giá cổ phiếu MBB hiện dao động quanh mức 25.000 - 30.000 đồng/cổ phiếu, việc chi hàng nghìn tỷ đồng để mua lại cổ phiếu quỹ liệu có phải là cách MBB khẳng định giá trị nội tại của mình cao hơn giá thị trường? Hay đây chỉ là động thái làm đẹp báo cáo tài chính trước áp lực từ cổ đông? -
Nguồn tiền từ đâu?
MBB dự kiến sử dụng nguồn vốn hợp pháp từ các cổ đông để thực hiện giao dịch này. Nhưng nguồn vốn này sẽ ảnh hưởng thế nào đến dòng tiền của ngân hàng? Liệu MBB có phải cắt giảm đầu tư vào các dự án mới, hay thậm chí tăng vay nợ để bù đắp? -
Liệu có “trái ngọt” hay “trái đắng”?
Nhiều doanh nghiệp từng hưởng lợi lớn từ việc mua cổ phiếu quỹ ở giá thấp và bán ra ở giá cao, như Techcombank (TCB) với khoản thặng dư vốn hàng nghìn tỷ đồng. Nhưng cũng có những trường hợp như Yeah1 hay HVC, chịu thiệt hại nặng khi bán cổ phiếu quỹ ở mức giá thấp hơn giá mua vào. MBB sẽ rơi vào kịch bản nào? -
Cổ đông nhỏ lẻ được lợi hay thiệt?
Việc giảm số lượng cổ phiếu lưu hành có thể giúp tăng EPS và giá cổ phiếu trong ngắn hạn. Nhưng nếu MBB không sử dụng hiệu quả cổ phiếu quỹ (ví dụ: tái phát hành ở giá thấp hoặc hủy bỏ), liệu cổ đông nhỏ lẻ có bị ảnh hưởng? Và cổ phiếu quỹ có được dùng để thưởng cho nhân viên hay ưu đãi cho đối tác chiến lược?
Luật Mới Sửa Đổi: Doanh Nghiệp Mua Cổ Phiếu Quỹ Dễ Hơn, Nhưng Cẩn Trọng Vẫn Là Tối Thượng
Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản hướng dẫn gần đây, như Điều 132, 133, 134 Luật Doanh nghiệp 2020 và Điều 36, 37 Luật Chứng khoán 2019, đã đưa ra một số thay đổi quan trọng trong quy định về mua cổ phiếu quỹ, tạo điều kiện linh hoạt hơn cho doanh nghiệp nhưng cũng đặt ra không ít thách thức.
Các Điểm Mới Nổi Bật
- Giới hạn mua lại: Doanh nghiệp được phép mua lại không quá 30% tổng số cổ phần phổ thông đã bán hoặc toàn bộ cổ phần loại khác, nhưng phải đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính sau khi mua. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của cổ đông và tránh tình trạng doanh nghiệp lạm dụng nguồn vốn.
- Nguồn vốn hợp pháp: Doanh nghiệp chỉ được sử dụng nguồn vốn của cổ đông để mua cổ phiếu quỹ, thay vì các nguồn vốn vay hoặc tài sản khác. Điều này buộc doanh nghiệp phải cân nhắc kỹ lưỡng về dòng tiền.
- Quy trình phê duyệt: Đối với giao dịch mua lại trên 10% tổng số cổ phần đã phát hành, cần có sự thông qua của ĐHCĐ. Dưới mức này, Hội đồng quản trị (HĐQT) có thể tự quyết định, giúp rút ngắn thời gian thực hiện.
- Xử lý cổ phiếu quỹ: Doanh nghiệp có thể hủy cổ phiếu quỹ để giảm vốn điều lệ, tái phát hành để huy động vốn, hoặc sử dụng để thưởng cho nhân viên. Tuy nhiên, cổ phiếu quỹ không được chia cổ tức, không có quyền biểu quyết, và không được tính vào EPS, nhằm tránh lạm dụng.
- Hạch toán kế toán: Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, chi phí mua cổ phiếu quỹ được ghi nhận vào giá vốn cổ phiếu quỹ, còn chi phí bán được giảm trừ vào số tiền thu được. Doanh nghiệp không được ghi nhận lãi/lỗ từ việc mua bán cổ phiếu quỹ, mà chỉ điều chỉnh thặng dư vốn cổ phần.
Những Vấn Đề Xoay Quanh Luật Mới
- Tính minh bạch và giám sát: Mặc dù luật mới yêu cầu công khai thông tin và phê duyệt từ ĐHCĐ, nhưng việc giám sát cách doanh nghiệp sử dụng cổ phiếu quỹ vẫn còn lỏng lẻo. Liệu có trường hợp doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ để thao túng giá cổ phiếu hoặc ưu ái cho một nhóm cổ đông?
- Rủi ro tài chính: Việc mua cổ phiếu quỹ quy mô lớn, như trường hợp của MBB, có thể làm giảm dự trữ tiền mặt, ảnh hưởng đến khả năng đầu tư dài hạn. Nếu thị trường biến động tiêu cực, doanh nghiệp có thể rơi vào tình trạng thiếu hụt vốn.
- Xung đột lợi ích: Một số doanh nghiệp sử dụng cổ phiếu quỹ để thưởng cho nhân viên hoặc ban lãnh đạo, nhưng điều này có thể gây bất mãn cho cổ đông nhỏ lẻ nếu giá ưu đãi quá thấp so với thị trường. Làm thế nào để đảm bảo công bằng?
- Tác động đến thị trường: Việc mua lại cổ phiếu quỹ thường được xem là tín hiệu tích cực, nhưng nếu không đi kèm chiến lược rõ ràng, có thể gây hiểu nhầm rằng doanh nghiệp đang thiếu cơ hội đầu tư. Điều này đặc biệt nhạy cảm với các công ty đại chúng như MBB, vốn chịu sự giám sát chặt chẽ từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu MBB Đang Chơi Một Ván Cờ Lớn?
Đề xuất mua lại 100 triệu cổ phiếu quỹ của MBB không chỉ là một động thái tài chính, mà còn là một tín hiệu chiến lược, đặt ra nhiều câu hỏi cho nhà đầu tư. Liệu đây là cơ hội để MBB củng cố vị thế, hay chỉ là một nước đi ngắn hạn để làm hài lòng cổ đông? Với những thay đổi trong luật mới, việc mua cổ phiếu quỹ trở nên dễ dàng hơn, nhưng cũng đòi hỏi sự minh bạch và tính toán kỹ lưỡng.
Anh chị em nghĩ gì về kế hoạch của MBB? Đây là một bước đi thông minh hay tiềm ẩn rủi ro? Hãy để lại ý kiến và cùng tranh luận!