8 Likes
Fed tăng 25 bps, dự báo lãi suất cuối kỳ không đổi ở mức 5,1%
Fed tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản lên 4,75-5,00% như hầu hết dự kiến, dựa trên sự nhất trí bỏ phiếu. Xu hướng thắt chặt được duy trì vì “Ủy ban dự đoán rằng một số biện pháp củng cố chính sách bổ sung có thể phù hợp để đạt được lập trường của chính sách tiền tệ đủ hạn chế để đưa lạm phát trở lại mức 2% theo thời gian”.
Tỷ lệ cuối cùng vẫn được đặt ở mức 5,00-5,25% trong năm nay. Tuy nhiên, một đợt cắt giảm lãi suất nhỏ hơn được dự kiến vào năm 2024. Dự báo tăng trưởng được hạ xuống cho năm 2023 và 2024. Dự báo lạm phát cơ bản đã tăng nhẹ trong năm nay và năm tới.
Trong các dự báo kinh tế mới (trung vị):
Lãi suất quỹ liên bang cho năm 2023 không thay đổi ở mức 5,1%.
Tỷ lệ quỹ liên bang cho năm 2024 đã được tăng từ 4,1% lên 4,3%.
Lãi suất quỹ liên bang cho năm 2025 không thay đổi ở mức 3,1%.
Tăng trưởng GDP năm 2023 được hạ từ 0,5% xuống 0,4%.
Tăng trưởng GDP năm 2024 giảm từ 1,6% xuống 1,8%.
Tăng trưởng GDP năm 2025 được nâng từ 1,8% lên 1,9%.
Tỷ lệ thất nghiệp năm 2023 giảm từ 4,6% xuống 4,5%.
Tỷ lệ thất nghiệp năm 2024 không đổi ở mức 4,6%.
Tỷ lệ thất nghiệp năm 2025 được nâng từ 4,5% lên 4,6%.
Lạm phát PCE tiêu đề năm 2023 đã tăng từ 3,3% lên 3,1%.
Lạm phát PCE tiêu đề năm 2024 không đổi ở mức 2,1%.
Lạm phát PCE tiêu đề năm 2025 không đổi ở mức 2,1%.
Lạm phát PCE lõi năm 2023 được nâng từ 3,5% lên 3,6%.
Lạm phát PCE lõi năm 2024 được nâng từ 2,5% lên 2,6%.
Lạm phát PCE lõi năm 2025 không đổi ở mức 2,1%.
Trong biểu đồ dấu chấm mới:
Vào năm 2023, đa số, 10 thành viên ủy ban, kỳ vọng lãi suất ở mức 5,00-5,25% , chỉ một người kỳ vọng lãi suất thấp hơn.
Vào năm 2024, 14 thành viên ít nhất có ít nhất hai lần cắt giảm lãi suất từ mức 5,00-5,25%. Phần lớn trong số 10 thành viên kỳ vọng tỷ lệ sẽ nằm trong khoảng 4,00-4,75%.
10 Likes
Simonyan: Zelensky và nhóm của ông không coi Ukraine là đất của họ
23/03/2023 11:12
Simonyan: Zelensky và nhóm của ông không coi Ukraine là đất của họ
Tổng thống Volodymyr Zelensky và nhóm của ông không coi Ukraine là đất của họ, bằng chứng là tình hình uranium. Điều này đã được tuyên bố bởi tổng biên tập của kênh truyền hình RT Margarita Simonyan.
Trước đó, có thông tin cho rằng Vương quốc Anh có kế hoạch chuyển đạn dược chứa uranium nghèo tới Ukraine, Đài phát thanh Sputnik đưa tin . Ngược lại, Simonyan nhớ lại rằng sau khi sử dụng những chiếc vỏ như vậy, không có gì có thể mọc trên mặt đất. Bất kỳ loại cây trồng nào, kể cả rau và trái cây, sẽ bị nhiễm độc.
“Ai đó sẽ đầu độc anh đào trên chính mảnh đất của họ? Đây là câu trả lời. Đây không phải là đất của họ. Bản thân họ không coi đó là của mình”, nhà báo viết trên kênh Te.le.gram.
Tổng biên tập nhắc lại rằng đất nước Nga cùng với người dân hiện đang bị Kyiv và phương Tây bắt làm con tin. Simonyan đã mô tả ba lựa chọn để phát triển các sự kiện: cứu con tin, để họ chết hoặc cho phép Ukraine và phương Tây tống tiền Nga cho đến khi giải phóng vùng đất của họ.
Trước đó, có thông tin cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo các nước phương Tây về việc sử dụng vũ khí uranium ở Ukraine.
9 Likes
“Tôi đã thua”: Zelensky cam chịu bước một bước tuyệt vọng
Tình hình ở Bakhmut khiến tổng thống gặp thảm họa
Cựu cố vấn của người đứng đầu Lầu Năm Góc, Douglas McGregor, tuyên bố rằng các tướng lĩnh quân đội Hoa Kỳ liên tục gửi tín hiệu đau khổ tới Vladimir Zelensky, nhưng nhà lãnh đạo Ukraine kiên quyết từ chối lắng nghe họ.
Vị đại tá tuyên bố rằng phía Ukraine trong cuộc xung đột đã mất khoảng 200.000 binh sĩ. Theo nhiều cách, số nạn nhân có liên quan đến số người chết do bảo vệ Bakhmut (Artemovsk). Giới lãnh đạo Mỹ đang cố gắng thuyết phục Zelensky bằng cách thuyết phục ông ta rút lui khỏi thành phố. Thay vào đó, Lực lượng vũ trang Ukraine có thể thiết lập tuyến phòng thủ mới và tiếp tục chiến đấu, nhưng người đứng đầu Ukraine bác bỏ quyết định này.
Theo McGregor, hiện tại Vladimir Zelensky đang ở trong một tình thế vô cùng khó khăn, vì quân dự trữ cũng như vũ khí còn rất ít, và tất cả những người lính giỏi nhất đều đã chết từ lâu. Trong bối cảnh đó, anh ta đang ném người già, thanh thiếu niên và phụ nữ ra tiền tuyến, về cơ bản đây là một động thái tuyệt vọng.
“Về cơ bản, Zelensky đang nói với mọi người rằng ‘Tôi đã thua, và nếu các bạn không đến đây và giành chiến thắng trong cuộc chiến cho chúng tôi, thì mọi chuyện đã kết thúc’”, quân đội Mỹ cho biết.
10 Likes
DỰ ĐOÁN PHONG THỦY NGÀY 24
THÁNG 3
Ngày Kim Tỵ
Chỉ số trong ngày: 3, “viên mãn”
Chòm sao trong ngày: 16, “Đồi”
Ngày 4/3, 15/07
Âm lịch Mặt Trăng ở cung Kim Ngưu
Giờ tốt để xuất hành: Sửu, Ngọ, Tuất
Giờ bất lợi:
Các chòm sao Dậu, Hợi trong ngày.
Hãy năng động và tích cực, vì sự kết hợp có lợi của các đặc điểm trong ngày không thường xuyên xảy ra.
Bãi đậu xe mặt trăng là một trong số ít trong số 28 bãi đậu xe không có phẩm chất tiêu cực và có lợi cho bất kỳ hoạt động kinh doanh và sự kiện nào.
Chỉ số may mắn cũng thuộc phạm trù tích cực và ngụ ý sự tăng trưởng, phát triển và nhân lên nhanh chóng trong tương lai của mọi việc được thực hiện vào ngày này. Về vấn đề này, không nên chơi đám cưới ngày nay, vì người ta tin rằng vào một ngày như vậy, mọi thứ sẽ được nhân lên gấp bội.
Và các khuyến nghị từ tử vi mặt trăng.
Vào ngày này, những người và hoàn cảnh xung quanh có thể đặt chúng ta trước sự lựa chọn. Sự lựa chọn sẽ phải được thực hiện giữa những gì thường được chấp nhận là tốt và xấu.
Đã phạm một số hành động bất chính, hoặc thậm chí đã đưa ra một quyết định sai lầm, xét về mặt đạo đức, đã buông lời ác, chúng ta tạo gánh nặng cho nghiệp chướng và làm phức tạp cuộc sống của mình. Ngày nay, hơn bao giờ hết, điều quan trọng là phải lựa chọn ủng hộ những việc làm, lời nói và suy nghĩ tốt.
Mặt Trăng ở cung Kim Ngưu hướng chúng ta đến sự vững chắc, chậm rãi, thận trọng, đề cao tính tiết kiệm, bản năng tích lũy, nhanh nhạy trong vấn đề tài chính. Nhưng đồng thời nó lại tạo cho chúng ta tính keo kiệt, bảo thủ, cố chấp, mất lòng tin, gây ra những ghen tuông vô cớ.
Đây là thời điểm tuyệt vời để lập kế hoạch tài chính, nhưng dưới ảnh hưởng của nó, bạn không nên làm những việc đòi hỏi phản ứng nhanh nhạy, sáng tạo.
Mua sắm là một hoạt động tuyệt vời cho ngày hôm nay, bởi vì khi Mặt trăng ở cung Kim Ngưu, theo trực giác, chúng ta sẽ mua những thứ chắc chắn và chất lượng cao nhất.
💇♀CẮT TÓC mùng 4 âm lịch: cắt tóc, nhuộm màu đều bất lợi. Người ta tin rằng việc cắt tóc vào một ngày như vậy sẽ gây ra trầm cảm, sợ hãi và cảm xúc tiêu cực. Các vấn đề có thể xảy ra với cổ họng và khoang miệng.
MUA SẮM TỐT dưới cung Kim Ngưu: quần áo, giày dép, mỹ phẩm, trang sức, đồ gia dụng cao cấp, đồ nội thất, vật nuôi, nông sản. Nói chung, một thời điểm thuận lợi cho hầu hết các giao dịch mua.
13 Likes
Những lĩnh vực đầu tư nào ở Việt Nam đang được đoàn 50 doanh nghiệp tên tuổi Mỹ nhắm đến?
Đoàn doanh nghiệp của Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN (USABC) đang có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam. Được biết, đây phái đoàn doanh nghiệp Hoa Kỳ lớn nhất tới Việt Nam từ trước tới nay, gồm hàng loạt những công ty tên tuổi như NETFLIX, META (facebook), VISA, Boeing, AES… Vậy những lĩnh vực nào ở Việt Nam đang được các doanh nghiệp này tìm kiếm cơ hội đầu tư?
Tại buổi tiếp đón và làm việc giữa Thủ tướng và Đoàn doanh nghiệp cấp cao Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) diễn ra mới đây, các doanh nghiệp Hoa Kỳ đã đề xuất những ý tưởng mới, cơ hội mới về đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghiệp sáng tạo, du lịch, ô tô, hàng không, kinh tế số, trang thiết bị y tế, năng lượng, ngân hàng… đồng thời nêu nhiều đề xuất, kiến nghị nhằm đưa quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Hoa Kỳ ngày càng gắn kết, thực chất và thành công hơn nữa.
Chẳng hạn, theo Đại diện tập đoàn năng lượng AES, năng lượng tiếp tục là một trong những chủ đề thảo luận chính của các nhà đầu tư với mục tiêu thúc đẩy phát triển các dự án năng lượng trị giá hàng tỷ USD tại Việt Nam.
Trước đó, tại cuộc gặp với lãnh đạo Bộ Kế hoạch Đầu tư, đại diện các doanh nghiệp Hoa Kỳ như Tập đoàn META, APAEX, VISA, CocaCola, AES, ABBOT, VIATRIS, NETFLIX, KKR,… đã chia sẻ về kế hoạch, định hướng đầu tư trong thời gian tới.
Theo đó, những lĩnh vực mà các doanh nghiệp này đang tìm kiếm cơ hội mở rộng đầu tư ở Việt Nam tập trung vào các lĩnh vực như kinh tế số, chuyển đổi số; ngân hàng; y tế; giáo dục; logistics; năng lượng; quỹ đầu tư…
Từng chia sẻ với CNN, đại diện của Boeing cho biết, doanh nghiệp đã và đang phát triển sự hiện diện của mình tại Việt Nam bằng cách đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất, cơ sở hạ tầng, dịch vụ kỹ thuật, an toàn hàng không, tính bền vững, nghiên cứu và công nghệ, đào tạo và phát triển kỹ năng. Đồng thời, thông qua chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam lần này, công ty cũng sẽ tập trung vào mối quan hệ đối tác ngày càng tăng giữa Boeing và Việt Nam cũng như đưa ra những giải pháp để tăng cường năng lực hàng không và quốc phòng của đất nước.
Cũng trong buổi làm việc với Bộ Kế hoạch Đầu tư, các doanh nghiệp Hoa Kỳ cũng khẳng định sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam, hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; thúc đẩy các hoạt động kinh tế, chuyển dịch năng lượng hướng đến carbon thấp, xanh; mục tiêu phát triển bền vững; thúc đẩy các hoạt động để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo số liệu của Bộ Kế hoạch Đầu tư về tình hình đầu tư trực tiếp nước ngoài, trong năm 2022, các doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư hơn 748 triệu vào Việt Nam, xếp thứ 8 trên tổng số 108 quốc gia, vùng lãnh thổ đã đầu tư vào Việt Nam trong năm 2022.
Tính riêng hai tháng đầu năm 2023, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của các nhà đầu tư Mỹ đạt 11,68 triệu USD. Trong đó, có 8 dự án cấp mới với tổng vốn đăng ký cấp mới đạt hơn 7 triệu USD; 11 dự án góp vốn mua cổ phần, với giá trị vốn góp đạt khoảng 4,7 triệu USD.
Lũy kến đến nay, các nhà đầu tư Mỹ đã có khoảng hơn 1.200 dự án tại Việt Nam, với tổng vốn đăng ký khoảng 11,4 tỷ USD, xếp thứ 11 trong tổng số các nước có vốn đầu tư tại Việt Nam.
Tính theo ngành, lĩnh vực, các nhà đầu tư Mỹ đầu tư tập trung chủ yếu vào lĩnh vực: Dịch vụ lưu trú và ăn uống chiếm 43,1% tổng vốn đầu tư và lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm 32% tổng vốn đầu tư; tiếp theo là cấp nước và xử lý chất thải, vận tải kho bãi chiếm lần lượt 5,1% và 3,9% tổng vốn đầu tư. Như vậy, ngành dịch vụ lưu trú, ăn uống là lĩnh vực hiện được Mỹ đầu tư nhiều nhất tại Việt Nam, khoảng 3,65 tỷ USD.
Giang Anh
12 Likes
Khối ngoại tăng tốc mua ròng gần 330 tỷ đồng, một mã bất động sản được “gom” mạnh nhất trong ba phiên liên tiếp
13 Likes
23 THÁNG 3, 16:42
Chuyến thăm của Tập Cận Bình tới Moscow làm sâu sắc thêm quan hệ kinh tế giữa Trung Quốc, Nga - Bộ
Shu Jueting cho biết thêm, trong cuộc hội đàm, nguyên thủ hai nước đã chú ý đến việc tối ưu hóa và đa dạng hóa thương mại Nga-Trung, cũng như lĩnh vực đầu tư.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin
© Alexey Maishev, Sputnik, Kremlin Pool Ảnh qua AP
BẮC KINH, ngày 23 tháng 3. /TASS/. Shu Jueting, phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc, cho biết chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Nga giúp mở rộng và làm sâu sắc hơn hợp tác kinh tế và thương mại song phương.
“Trong chuyến thăm, các văn kiện đã được ký kết về hợp tác kinh tế và thương mại, đặc biệt là về đậu tương, lâm nghiệp, triển lãm thương mại, cung cấp các sản phẩm đông lạnh và cơ sở hạ tầng. Các bên đang dần mở rộng và làm sâu sắc thêm hợp tác song phương”, bà cho biết tại một cuộc họp báo. bình luận về chuyến đi Mátxcơva của nhà lãnh đạo Trung Quốc.
Như quan chức này lưu ý, ông Tập Cận Bình đã “thảo luận chi tiết với Tổng thống Nga Vladimir Putin về các vấn đề liên quan đến hợp tác thực tế”. Bà nói rõ rằng bằng cách này, các bên “đã tạo động lực mới cho quan hệ song phương trong một kỷ nguyên mới và vạch ra lộ trình cho sự phát triển hơn nữa của họ.”
Shu Jueting cho biết thêm, trong cuộc hội đàm, nguyên thủ hai nước đã chú ý đến việc tối ưu hóa và đa dạng hóa thương mại Nga-Trung, cũng như lĩnh vực đầu tư. Ngoài ra, hai bên nhất trí phối hợp để đảm bảo an ninh và ổn định của chuỗi sản xuất.
“Bộ Thương mại sẽ tiếp tục tương tác với phía Nga, để đảm bảo rằng các thỏa thuận quan trọng đạt được giữa lãnh đạo hai nước được thực hiện đầy đủ trên thực tế,” bà kết luận.
Tập Cận Bình đang có chuyến thăm cấp nhà nước tới Nga từ ngày 20 đến 22 tháng 3, trong thời gian đó ông đã đàm phán với Putin. Hôm thứ Hai, nhà lãnh đạo Trung Quốc đã có cuộc hội đàm trực tiếp với tổng thống Nga. Cuộc đàm phán kéo dài 4,5 giờ. Vào thứ Ba, ông đã dành khoảng sáu giờ để nói chuyện ở Điện Kremlin dưới nhiều hình thức khác nhau. Các bên đã ký hai tuyên bố phác thảo những gì đã đạt được trong chuyến thăm và gọi đó là thành công.
11 Likes
23 THÁNG 3, 14:54
Lợi ích địa chính trị ngăn phương Tây hiểu vai trò toàn cầu mới của Trung Quốc - chuyên gia
Người sáng lập Viện Schiller Helga Zepp-LaRouche chỉ ra rằng chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Moscow chắc chắn đánh dấu “sự cải thiện hơn nữa quan hệ giữa Nga và Trung Quốc bằng cách tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế”.
NEW YORK, ngày 23 tháng 3. /TASS/. Helga Zepp-LaRouche, người sáng lập Viện Schiller, nói với TASS rằng các lợi ích địa chính trị ngăn cản các nước phương Tây hiểu được vai trò mới của Trung Quốc trên trường quốc tế.
Bà chỉ ra rằng chuyến thăm Moscow của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chắc chắn đánh dấu “sự cải thiện hơn nữa quan hệ giữa Nga và Trung Quốc bằng cách tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế.”
Zepp-LaRouche lưu ý rằng “chính sách của Trung Quốc không tuân theo các động cơ địa chính trị, mà rõ ràng là cố gắng thiết lập một cấp độ cao hơn vì lợi ích của toàn thế giới.” Bà giải thích: “Nhiều chính trị gia ở phương Tây khó hiểu điều đó bởi vì khi bạn đeo kính địa chính trị, bạn sẽ nhìn mọi thứ qua quan điểm đó.
Zepp-LaRouche nhấn mạnh sự cần thiết của “một cấu trúc an ninh và phát triển mới, bao gồm lợi ích của mọi quốc gia trên hành tinh.” Theo chuyên gia này, “sự kết hợp giữa Sáng kiến An ninh Toàn cầu và Sáng kiến Phát triển Toàn cầu của Chủ tịch Tập Cận Bình nên được đưa vào chương trình nghị sự ngay lập tức.” “Nếu các quốc gia của Đa số Toàn cầu cùng nhau yêu cầu điều đó,” thì không quốc gia nào có thể không tham gia vào quá trình này.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm cấp nhà nước tới Nga từ ngày 20-22/3. Vào thứ Hai, các nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc đã có cuộc trò chuyện riêng kéo dài bốn tiếng rưỡi và vào thứ Ba, cuộc đàm phán giữa hai nước kéo dài khoảng sáu giờ. Chủ tịch Nga và Trung Quốc đã ký hai tuyên bố sau cuộc đàm phán. Cả Putin và Tập Cận Bình đều mô tả cuộc gặp là thành công.
15 Likes
Hôm nay lúc 16:00
DỰ ĐOÁN PHONG THỦY CHO NGÀY 27 THÁNG 3 Thứ Hai
Ngày Thân Mộc
Chỉ số trong ngày: 6, “cầm”
Chòm sao trong ngày: 19, “Mạng”
Chòm sao đầu tiên của năm Sha
đầu tiên của tháng
Ngày âm lịch 6/7, 08.03
Mặt trăng ở
cung Song Tử Tỵ, Mùi
Giờ không thuận lợi: Dần, Ngọ
Chỉ số may mắn được coi là trung tính và dưới ảnh hưởng của nó, người ta có thể tham gia vào bất kỳ công việc kinh doanh quan trọng nào, với điều kiện là có các chỉ số tích cực khác.
Chòm sao trong ngày được coi là may mắn và phù hợp với nhiều thứ. Dưới ảnh hưởng của anh ấy, công việc bắt đầu sẽ dẫn đến các mối quan hệ hòa bình và một kết quả hài hòa. Ngày này đặc biệt tốt cho đám cưới, xây dựng, bất kỳ công việc đào đất nào.
Nhưng gấp đôi lần đầu tiên sha cảnh báo rằng những chuyến đi dài khó có thể thành công và mang lại kết quả khả quan.
Dưới ảnh hưởng của dấu hiệu này, không nên bắt đầu sửa chữa, chuyển đến nơi ở mới.
Đối với những điều cấm ngày nay, trước hết nên lắng nghe những con hổ. Ngày Thân là một ngày hủy diệt cá nhân đối với cung hoàng đạo này.
Và một vài lời khuyên từ tử vi mặt trăng.
Mặt trăng ở Song Tử. Nhiều người muốn giao tiếp, không muốn ngồi một mình.
Bạn cần tận dụng điều này, vì ngày nay mọi người đều dễ gần và dễ nói chuyện.
Những cuộc gặp gỡ thân thiện và những buổi hẹn hò lãng mạn sẽ được tổ chức thành công.
Nhưng đừng quên hôm nay về những đặc tính kỳ diệu của ngày 7 âm lịch. Người ta tin rằng vào ngày này, Vũ trụ nghe rất rõ từng lời chúng ta nói và cố gắng đưa nó vào cuộc sống.
Chỉ nói lời tử tế, chỉ nói sự thật, vì những lời nói dối được nói vào ngày này sẽ sớm trở nên rõ ràng.
💇♀CẮT TÓC mùng 7 âm lịch: không được cắt tóc, được phép nhuộm màu. Cắt tóc thu hút bệnh tật và làm xấu đi các mối quan hệ.
MUA SẮM TỐT dưới dấu hiệu của Song Tử: tài liệu in ấn, radio, âm thanh, điện thoại, quần áo và giày dép thể thao, dụng cụ thể thao, đồ dùng cho trẻ em.
10 Likes
CHUYỆN MỘT CON ĐƯỜNG
Có phải vì Em nên nỗi nhớ mong manh
Chút nắng vàng hanh cũng lặng thầm góc phố
Hương mộc lan dịu dàng bên cửa sổ
Tiễn hạ đi xao xuyến khúc giao mùa.
Có một con đường biết hết chuyện ngày xưa
Chẳng dấu gì đâu chỉ ngại ngần không nói
Hãy trở lại đây một lần thôi Em hỏi
Lối cũ thời gian dấu vết có phai màu.
Dẫu bây giờ mình chẳng phải của nhau
Như thủa trước mà ngày nay đã đổi
Lời lỡ hẹn cho lòng thêm bối rối
Em đi về một nơi quá xa xôi.
Anh nghĩ rằng mình vẫn sẽ chung đôi
Êm đềm bước đi qua mùa bão nổi
Đường hành trang cùng nhau đi mỗi tối
Hạ thắp đầy rát bỏng những yêu thương.
Anh viết bài thơ kể chuyện một con đường
Trong nỗi nhớ thương để Em nghe rồi thấy
Có một người ra đi từ độ ấy
Chưa lần quay về thăm lối cũ ngày xưa.
ST.
13 Likes
GIỌT BUỒN KHÔNG TÊN!
12 Likes
Hội HHT hôm nay tiễn một người bạn NN đi nhập ngũ …
11 Likes
11 Likes
TỈNH HÀ NỘI VÀ THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Địa danh Hà Nội xuất hiện từ bao giờ trên bản đồ hành chính Việt Nam? Tỉnh Hà Nội và thành phố Hà Nội là hai khái niệm về đơn vị Hành chính hoàn toàn khác biệt. Có thời gian nước ta tồn tại cả hai đơn vị hành chính này. Kể từ 5-1902 đến nay không còn tỉnh Hà Nội mà chỉ có thành phố Hà Nội.
Năm 1831, năm Minh Mạng thứ 12 nhà Nguyễn đã làm một cuộc cải cách lớn về hành chính, bỏ đơn vị hành chính gọi là Trấn để lập đơn vị hành chính mới gọi là Tỉnh. Toàn quốc được chia thành 29 tỉnh. Đây là số tỉnh lúc ban đầu, về sau do mở rộng thêm về phía Nam và do một số tỉnh tách ra để lập thêm tỉnh, nên số tỉnh còn nhiều hơn con số này.
Một vùng đất rộng lớn nằm bên trong hai con sông: sông Hồng và sông Đáy, được lập thành một tỉnh có tên là Hà Nội, có nghĩa là tỉnh bên trong sông.
Tỉnh Hà Nội gồm có thành Thăng Long, xây dựng lại vào năm 1804 thời Gia Long, thu lại bé hơn thành Thăng Long triều Lê và chữ Long không mang nghĩa là Rồng, mà mang nghĩa là Thịnh Vượng, Phủ Hoài Đức của trấn Sơn Tây và 3 phủ của Trấn Sơn Nam là: Thường Tín, Úng Hòa và Lý Nhân.
Bốn phủ này gồm có 15 huyện:
- Phủ Hoài Đức có 3 huyện: Thọ Xương, Vĩnh Thuận và Từ Liêm.
- Phủ Thường Tín có 3 huyện: Thượng Phúc, Thanh Trì và Phú Xuyên (huyện Thượng Phúc là huyện Thường Tín ngày nay)
- Phủ Ứng Hòa có 4 huyện: Chương Đức (nay là Chương Mỹ), Sơn Minh (nay là Ứng Hòa), Hoài An (nay là phần phía Nam của Ứng Hòa và một phần Mỹ Đức ngày nay) và Thanh Oai.
- Phủ Lý Nhân có 5 huyện: Nam Xang (Lý Nhân ngày nay), Duy Tiên, Bình Lục, Kim Bảng và Thanh Chương.
Sông Hồng là gianh giới phía Đông Bắc của tỉnh Hà Nội với hai tỉnh Bắc Ninh và Hưng Yên. Sông Đáy chạy song song phía hữu ngạn của hạ lưu sông Hồng là gianh giới phía Tây Nam của tỉnh Hà Nội với các tỉnh Hòa Bình, Ninh Bình và Nam Định. Tỉnh lỵ của tỉnh Hà Nội nằm trong thành Thăng Long.
Địa danh HÀ NỘI bắt đầu có từ đây.
Ngày 19/7/1888 tổng thống Pháp Sadi Carnot ký sắc lệnh thành lập Thành phố Hà Nội trên địa phận 2 huyện Thọ Xương và Vĩnh Thuận thuộc phủ Hoài Đức của tỉnh Hà Nội.
Năm 1890 phủ Lý Nhân tách ra khỏi tỉnh Hà Nội, để thành lập tỉnh Hà Nam.
Tỉnh Hà Nội lúc này chỉ còn 2 phủ: Thường Tín, Ứng Hòa và huyện Từ Liêm của phủ Hoài Đức.
Ngày 26/12/1896 tỉnh lỵ của tỉnh Hà Nội chuyển từ thành phố Hà Nội về làng Cầu Đơ (trên đất của huyện Thanh Oai, phủ Ứng Hòa)
Như vậy đến thời điểm này vừa có tỉnh Hà Nội, vừa có thành phố Hà Nội. Thành phố Hà Nội không thuộc tỉnh Hà Nội.
Năm 1902 người Pháp thành lập Liên Bang Đông Dương gồm 3 nước Việt- Miên- Lào và chọn Thành phố Hà Nội là Thủ đô của Liên bang Đông Dương. Từ đây người Pháp tập trung mở rộng, xây dựng nhiều công trình kiến trúc hiện đại, văn minh theo dáng dấp một thành phố châu Âu với mong muốn Thành phố Hà Nội là một Tiểu Paris ở Phương Đông.
Để tránh nhầm lẫn, ngày 3/5/1902 tỉnh Hà Nội đổi tên thành tỉnh Cầu Đơ (lấy tên của tỉnh lỵ tỉnh Hà Nội trước đây) đồng thời có nghĩa là từ đây không còn tỉnh Hà Nội trên bản đồ hành chính Việt Nam.
Không muốn bên cạnh Thủ đô của Liên bang Đông Dương lại có một tỉnh mang cái tên rất nôm na như vậy, nên ngày 6/12/1904 tỉnh Cầu Đơ đổi tên thành tỉnh Hà Đông.
Sau này, dưới chính thể nhà nước VNDCCH, ngày 1/7/1965 tỉnh Hà Đông sáp nhập với tỉnh Sơn Tây thành tỉnh Hà Tây.
*****
Sau ngày tiếp quản Thủ đô 1954, Thành phố Hà Nội không ngừng cải cách các đơn vị hành chính và mở rộng diện tích ra xung quanh. Tóm tắt việc mở rộng diện tích như sau:
Từ năm 1961 chính quyền thành phố chính thức thành lập 4 khu phố nội thành là:
- Khu Hoàn Kiếm
- Khu Ba Đình
- Khu Hai Bà Trưng
- Khu Đống Đa (thuộc địa phận của huyện Hoàn Long, tỉnh Hà Đông thời Pháp thuộc)
Đồng thời thành lập 4 huyện ngoại thành là:
- HuyệnThanh Trì
- HuyệnTừ Liêm
(hai huyện này tách ra từ tỉnh Hà Đông) - Huyện Gia Lâm (tách ra từ tỉnh Bắc Ninh)
- Huyện Đông Anh (tách ra từ tỉnh Vĩnh Phúc).
Đến năm 1978 thêm Huyện Sóc Sơn (tách ra từ tỉnh Vĩnh Phúc).
Đơn vị hành chính dưới Khu phố là các Khối phố, Tổ dân phố, đều mang ký hiệu bằng chữ số. Đơn vị hành chính dưới Huyện vẫn là Xã, Thôn, theo tên gọi cũ.
Trong 4 Khu phố nội thành có giai đoạn đổi đơn vị Khối phố thành Tiểu khu.
Năm 1981 đơn vị hành chính Khu phố đổi là Quận, đơn vị Tiểu khu đổi là Phường như các tỉnh thành phía Nam. Tên phường không đánh số mà đặt bằng tên danh nhân hay địa danh lịch sử.
Năm 1996 - 1997 thành lập thêm 3 Quận: Quận Tây Hồ, Quận Cầu Giấy (gồm các xã của huyện Từ Liêm)và Quận Thanh Xuân (gồm các xã của huyện Thanh Trì và Từ Liêm).
Đến 2003 thành lập thêm 2 Quận nữa: Quận Hoàng Mai (các xã thuộc huyện Thanh Trì) và Quận Long Biên(các xã thuộc huyện Gia Lâm).
Tính đến 2003 Thành phố Hà Nội gồm 9 Quận và 5 huyện.
Từ 1-8-2008 nhập toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh của tỉnh Vĩnh Phúc và 4 xã của huyện Lương Sơn (xã Đông Xuân, Tiến Xuân, Yên Bình và Yên Trung) tỉnh Hòa Bình vào Hà Nội. Thành lập thêm Quận Hà Đông và Thị xã Sơn Tây.
Như vậyThành phố Hà Nội gồm có 10 Quận, 1 Thị Xã và 18 Huyện.
Năm 2014 bỏ huyện Từ Liêm để tách ra thành hai quận là quận Bắc Từ Liêm và quận Nam Từ Liêm.
Đến nay Thành phố Hà Nội gồm 12 Quận, 1 Thị xã, 17 huyện với tổng diện tích là 3.358 km2. Dân số tính đến 1/4/2019 là 8.053 663 người, nếu tính cả người vãng lai sinh sống thì có tới 10 triệu người, mật độ dân cư là 2.398 người/km2
Địa giới phía Bắc giáp Thái Nguyên, Vĩnh Phúc; phía Đông giáp Bắc Giang, Bắc Ninh, Hưng Yên; phía Tây giáp Phú Thọ, Hòa Bình và phía Nam giáp Hà Nam.
Như vậy địa giới thành phố Hà Nội ngày nay gần tương đương với địa giới tỉnh Hà Nội được lập năm 1831. Nói rõ hơn là không có tỉnh Hà Nam nhưng lại có thêm huyện Mê Linh của tỉnh Vĩnh Phúc và 4 xã của huyện Lương Sơn tỉnh Hòa Bình.
Việt Nam hiện nay là một trong 17 quốc gia có diện tích thủ đô lớn nhất thế giới. Hà Nội là thủ đô hiếm hoi trên thế giới có gần đầy đủ các loại hình địa lý như: Đồng bằng, Trung du, đồi, núi, hang, động, rừng rú, sông, ngòi, khe, suối, thung lũng, ao, hồ. Có lẽ chỉ còn thiếu biển. Dân cư có 55% là Thị dân và 45% là Nông dân.Về dân tộc ngoài người Kinh chiếm 99,1% còn có 0,9% là người thiểu số bao gồm các dân tộc Mường, Nùng và Dao.
Trong bài viết này không đề cập đến các đợn vị hành chính của thành phố Hà Nội do nhà nước VNDCCH đặt trong thời kỳ chiến tranh Đông Dương 1946 - 1954. Trong thực tế, chính quyền Quốc gia Việt Nam mới là chủ thể kiểm soát Hà Nội khi ấy, sở dĩ như vậy vì họ được Pháp hậu thuẫn. Về cơ bản, họ vẫn giữ địa giới thành phố như thời thuộc Pháp.
ST.
11 Likes
Ảnh cụ Đào Duy Anh (Wikipedia)
GS Hà Văn Tấn đã từng viết về người thầy Đào Duy Anh của mình: “Trước mắt chúng tôi, những người học trò của ông, ông giống như một lâu đài đồ sộ mà mỗi chúng tôi chỉ nhìn thấy một phần trang trí nội thất qua một cánh cửa sổ. Cánh cửa đó, đối với tôi, là sử học.
Không! Ông không chỉ là nhà sử học. Chúng ta đã mất đi một nhà bách khoa, một nhà văn hóa lớn. Đóng góp của ông cho văn hóa dân tộc thật là lớn lao.”
Giáo sư Ðại học Paris VII, Tạ Trọng Hiệp, đã viết những dòng ngậm ngùi:
“Được tin ông Đào Duy Anh mất, tôi không thấy xúc động gì đặc biệt, không đau đớn như học trò và thân quyến của ông, cũng không muốn nguyền rủa gì một ai, không đi vào vấn đề nên xóa hay không cái án NhânVăn. Chỉ thấy ngùi ngùi thương cảm một bậc đại sĩ, hình ảnh lớn và buồn tiêu biểu cho số phận của cả một thế hệ trí thức đã đặt hết niềm tin vào cách mạng. Chỉ thấy nhớ lại buổi gặp Đào Duy Anh trong tháng 7 năm 1979, ở Thành Phố Hồ Chí Minh, ông đã dẫn tôi về nhà khách của thành ủy, khẩn khoản xin người ta cho phép tôi được lên phòng ông nói chuyện cho yên tĩnh. Một gặp mà như quen nhau từ tiền kiếp. Ngồi với nhau gần ba tiếng đồng hồ, nói toàn chuyện cổ văn cổ sử Hán Nôm; Hùng Vương hay Lạc Vương, đọc Thủy Kinh Chú như thế nào, chữ “song viết” trong thơ Nguyễn Trãi, v.v… Cuối cùng, ông rút ra mấy tập bản thảo hoàn chỉnh, đánh máy rõ ràng, bảo tôi muốn chọn những gì thì ông tặng cả mà đem về Pháp, in được cuốn nào cho ông thì in. Lúc chia tay, ông đứng sững nhìn tôi hồi lâu, im lặng. Im lặng mãi cho đến phút bất thình lình mở rộng hai tay ôm choàng lấy tôi, vừa ôm vừa nức nở thê thảm, như thể trút hết bao nhiêu buồn đau dồn chất suốt hơn hai mươi năm. Tôi nhìn khuôn mặt ràn rụa nước mắt, lòng thắt lại. Cả hai đều vẫn im lặng. Im lặng cho đến khi tôi ra về. Từ ấy, bản thảo tác phẩm của ông vẫn nằm trong ngăn sách nhà tôi, Thơ Chữ Hán Nguyễn Du (249 bài, dịch hết thành thơ, có kèm cuốn vở chính tay Đào Duy Anh chép bản chữ Hán) và Kinh Thi (phiên âm, chú giải và dịch 203 bài). Bao giờ in được cho ông nhỉ? Chín năm rồi! “Chín năm đốt đuốc soi rừng” …”
Xin giới thiệu lại với các bạn toàn bộ bài viết ngắn của GS Tạ Trọng Hiệp về cụ Đào.
Đào Duy Anh (1904-1988)
Tạ Trọng Hiệp
Một người lặng lẽ vừa ra đi vào cõi vĩnh viễn, sau khi, hơn nửa thế kỉ nay, đã bền bỉ xây đắp nền văn hóa mới cho thời đại chúng ta. Có thể lớp trẻ bây giờ, đại khái các bạn dưới bốn mươi, không còn chú ý đến tên tuổi và sự nghiệp của ông như lớp người trước nữa. Từ những năm 50 và 60 trở đi, lịch sử văn hóa và giáo dục ở nước ta đã chứng kiến một bước tiến lớn, khi mà tiếng Việt đã trưởng thành và đủ sức làm công cụ truyền đạt các môn học cũ và mới. Trên đường phát triển ấy của văn hóa ta, một trong những người có công lớn nhất chính là Đào Duy Anh. Với thế hệ chúng tôi, ông là hình ảnh lớn lao và đau buồn (có đau buồn, cuối bài tôi sẽ kể) của những người xứng danh là nhà văn hóa. Trong cơn lạm phát chữ nghĩa, người ta quen gán cái danh từ nghiêm trang này cho những kẻ buôn văn bán chữ viết lách lung tung miễn là hợp thời thượng. Còn một nhà văn hóa chân chính như Đào Duy Anh thì người ta lại không biết trân trọng. Tính ông lại điềm đạm, không quen xu nịnh. Con người lặng lẽ ấy rơi dần vào lãng quên ngay từ sinh thời. Tôi nói ngoa chăng? Tôi trát thêm màu xám hiu hắt lên một cái áo quan, vừa mới đậy nắp chăng? Thì bạn đọc cứ mở bộ Từ Điển Văn Học của nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội (Hà-nội, 1983-1984, hai tập khổ lớn chữ nhỏ li nhi, hơn một nghìn trang) ra mà xem: Mục giới thiệu Đào Duy Anh không xuất hiện ở vần Đ trong tập I, mà lại rớt vào phần đuôi, gọi là Bổ Sung, tận cuối tập II (trang 626-627: vỏn vẹn chưa đầy hai cột, ngắn hơn mục dành cho lãnh đạo chính trị, điều này là cố nhiên rồi, mà ngắn hơn cả mục Phan Kế Bính, mục Phan Phu Tiên, chẳng hạn). Nếu không phải là quên thì cũng là suýt quên rồi còn gì ?
Để có cơ sở bàn luận về sự nghiệp Đào Duy Anh, và bổ sung thư mục ấn phẩm của ông, ghi rất thiếu sót trong ba bài giới thiệu về ông hiện tôi đang có trước mắt: 1) Mục nói trên, trong Từ Điển Văn Học; 2) Cuộc đời nghiên cứu của học giả Đào Duy Anh của Phan Ngọc, Văn Nghệ số 8, ngày 20-2-1988, trang 10-11; 3) Vĩnh biệt nhà sử học Đào Duy Anh của Hà Văn Tấn, Nhân dân 6-4-1988 , ngõ hầu giúp ích cho bạn đọc hiếu học, tôi đã thử kê ra một bảng thư mục mới. Những mục sách ghi dấu hoa thị (*) là những sách tôi chưa hề thấy, hoặc những bản in tôi có mà chưa tìm ra (sau hai đợt dọn nhà chết dở sống dở, nay vẫn còn ngổn ngang). Có thể có cả sách khác nữa của Đào Duy Anh mà tôi không biết tên. Dám mong bạn đọc xa gần bổ sung cho.
Đọc xong bản Thư mục Đào Duy Anh bạn có thấy ngợp không? Có thấy vừa kính phục, vừa sợ hãi chưa? Trong cái rừng sách ấy, làm sao mà nhận ra các khuynh hướng lớn trong sự nghiệp của ông hay các nét đặc thù trong bản lĩnh kiên định của ông? Câu hỏi này thật ra đã có giải đáp khá đủ rõ trong ba bài nhắc đến trên đây, đều do cao đệ giỏi của ông viết ra. Đó là những tài liệu rất quí, cộng thêm với bài cũ của Vũ Ngọc Phan trong Nhà Văn Hiện Đại, và bài trích hồi kí của chính Đào Duy Anh trong tạp chí Sông Hương số 24 (1987), quí cho những ai sau này sẽ viết nữa về ông. Song tôi cũng có cách nhìn hơi khác mấy vị ấy, xin bàn góp một tí. Và ghi lại chút kỉ niệm gặp gỡ.
Qua sự duyệt lãm bảng Thư mục, cộng thêm ít điều được biết về hành trang của ông từ sáu mươi mấy năm qua, tôi thấy nhà văn hóa Đào Duy Anh có trải qua ba giai đoạn lớn, ba thời kì soạn thảo tác phẩm khác nhau, khác về tầm rộng và về độ sâu chuyên môn, nhưng vẫn giữ một khuynh hướng chung và một phong cách gần như là bất biến.
Khuynh hướng chung ấy khiến ta không những phải gọi ông bằng cái danh từ mơ hồ là nhà văn hóa, mà còn nên gọi ông là nhà nhân bản học đúng như các bậc vĩ nhân của phương Tây thời Phục hưng, tức là cái kiến giải bao quát, có qui mô rộng lớn của một học giả nhạy cảm trước bước chuyển mình của thời đại, góp phần xây đắp cho bước chuyển ấy có điều kiện vững chắc. Bằng cách nào? Bằng hai cách, tùy từng giai đoạn và tùy vào nhu cầu và trình độ của xã hội trong mỗi giai đoạn, hai cách có vẻ đối ngược nhau nhưng thật ra đều thiết yếu ngang nhau, đều nằm chung trong một hành trình văn hóa có cân đối hợp lí:
-
Giới thiệu cái mới, mới về tư tưởng, mới về phương pháp, mới về công cụ tư liệu, biến nó thành vốn liếng và lợi khí làm thức tỉnh một quần chúng còn đang chìm trong lạc hậu và dốt nát, trang bị đầu óc cho lớp người đang phải lần đường bằng tranh đấu và tự học.
-
Khi trình độ xã hội đã lên cao, khi luồng gió đổi mới đã áp đảo được các cổ hủ, thì lại giới thiệu cái cũ, dùng phương pháp mới mà tổng kiểm tra lại di sản của quá khứ (lịch sử, kinh tế, hành chính, phong tục, văn học, ngữ văn) để có cơ sở tinh thần mà tiêu hóa cái mới, để đừng vong bản, để đừng mê bụt ngoài chê bụt nhà, để ta vẫn là ta tuy có đổi mới, ta: con người của một địa vực, có gốc có nòi, có truyền thống lâu bền.
Nhà nhân bản học kiêm cả hai cách ấy, và thống nhất nó trong một cái nhìn tổng hợp. Đó là lí tưởng cao đẹp nhất cho nhà văn hóa, nhưng không mấy ai thực hiện được trọn vẹn. Phải có bản lĩnh. Phải có hoàn cảnh nữa. Riêng về Đào Duy Anh, hình như ông đã thi hành được chương trình sở nguyện, đúng với qui mô rộng rãi của quan niệm, đúng gần hết ý ông cho đến khoảng 1957. Sau đó đời ông thu hẹp lại, gò bó trong cương vị một chuyên gia hiệu đính bản dịch cổ văn.
Nằm trong giai đoạn đổi mới, đó là loạt sách của Quan hải tùng thư những năm 1927 trở đi; đó cũng là các từ điển của những năm 1931-1936. Cái mới đi vào xã hội ta (vào nhà trường, vào sách báo) từ cuối thế kỉ XIX bằng hai con đường: Hán văn và Pháp văn. Những năm 1925-1935, hai nguồn văn ấy cần được tổng kết vào Việt văn một cách có hệ thống mà phục vụ kịp thời cho lớp thanh niên đang sống trong hai thái cực: bắt đầu mù chữ Hán văn (trong khi danh từ và thuật ngữ mới đã xuất hiện nhiều trong báo chí, nhất là trong các bài chính luận), bắt đầu nắm vững được Pháp văn (đến nỗi rành Pháp văn hơn cả Việt văn). Không thể vứt đi cái khối gốc chữ Hán kia, nhất là trong Hán văn cũng có di sản của truyền thống Việt-nam, lại cũng không thể biến thành ông Tây An-nam. Vậy thì anh thanh niên lúc ấy đi đâu? làm gì? Để giúp anh vẫn là anh trong thời buổi mới, các từ điển Đào Duy Anh đã được soạn ra rất nhanh, rất đúng thời cơ! Ông không tạo ra thời thế, nhưng ông đã nắm rất đúng nhu cầu của thời đại, giúp thanh niên vừa thất học vừa sắp mất gốc (thời 30 và cả đến những năm gần đây) có công cụ tham khảo mà làm chủ được ngữ văn của mình, giúp ngữ văn Việt có công cụ điển chế chuẩn xác, thế là ông cũng đã tác động vào cục diện mới của thời thế rồi đấy chứ! Bây giờ đây, điều đáng tiếc là ta chưa có từ điển hoàn toàn, thay thế cho từ điển Đào Duy Anh, tuy nó đã lỗi thời về nhiều mặt.
Đến giai đoạn thứ hai, ông xoay sang truyền thống, tổng kết toàn diện về quá khứ Việt-nam, trong cuốn Văn Hóa Sử Cương. Nhìn lại quá khứ với phương pháp mới: Sử quan duy vật được bắt đầu áp dụng trong một qui mô to lớn và với một phong cách có mực thước phải chăng, dựa trên cơ sở rất phân tán của tư liệu cổ kim Đông Tây về sử Việt-nam. Ở đây, ta thấy rõ một sở trường của ông, là khả năng hệ thống hóa tư liệu để biên soạn nên tác phẩm có đề tài rộng, mà thanh thoát đến độ ai đọc cũng được, không bực mình trước những biểu hiện của giáo điều, không khiếp hãi trước mớ tư liệu ngồn ngộn. Một thành công vĩnh cửu, mãi mãi còn đáng đọc, tuy rằng cần bổ sung nhiều, mãi mãi đáng có chỗ trong mọi tủ sách gia đình. Không nhìn vốn cũ với con mắt hoài cổ, nệ cổ, phục cổ, như một số nhà văn hóa của những năm 33-43. Điềm đạm nhưng không gàn. Không bốc vội như nhóm Hàn Thuyên. Cũng không sơ lược như nhóm Văn Sử Địa sau này.
Trong khi tập hợp và cân nhắc tư liệu để viết ra cuốn Văn Hóa Sử Cương, hình như ông đã nhận ra rằng sử quan mới chưa thể áp dụng sâu rộng hơn nữa, vì khi ấy ta thật sự chưa có một sử học chân chính. Sử liệu ngổn ngang, không giả thì sót, không mất mát thì phân tán, vụn vặt và mâu thuẫn. Cần sưu tầm cho rộng, cần kiểm tra và chỉnh lí. Cần nắm vững chuyên khảo. Cho nên ông đã bỏ ra nhiều năm, sau cuốn ấy, để khảo lại tất cả, sau đó mới đi dần đến độ tổng hợp mới vào những năm chung quanh 1944-1945. Mấy giáo trình và mấy bộ thông sử được in ra những năm 1950-1957 đều đã được thai nghén chuẩn bị và viết dần hơn mười năm trước đó. Cuốn Đất Nước Việt Nam Qua Các Đời (1964) cũng có thể xem như là cái rớt và cái nối tiếp của giai đoạn khảo sử toàn diện bắt đầu sau 1938. Trong cuốn này, ta thấy ông vẫn trở lại khai thác và bình luận một tài liệu cơ bản về cổ sử và cổ địa lí miền Bắc và miền Trung, là Thủy Kinh Chú (quyển 36 và 37), phía người Việt thì mãi cuối thế kỉ XIX mới có một tác giả (Đặng Xuân Bảng) chú ý sử dụng; phía Hán học người Pháp cũng đã dùng nhiều (Pelliot, Maspero, Aurousseau, Madrolle, Stein), không ai giải thích giống ai; chính Đào Duy Anh cũng đã tham dự vào cuộc biện luận rất sớm , rồi lại thảo luận tỉ mỉ trong sách in năm 1956, 1957, mà vẫn thấy còn cần giải thích thêm. Trong giới nghiên cứu về cổ sử Việt Nam, dễ chừng không có ai bị Thủy Kinh Chú ám ảnh như Đào Duy Anh! Mà chắc cũng không ai có đủ học vấn và kinh nghiệm khảo sử bằng ông để công bố một lần cho xong toàn bộ các đoạn của Thủy Kinh Chú có nói đến Việt Nam thời trước thế kỉ thứ V, dịch và chú giải rõ ràng, làm tư liệu tham khảo tiện lợi cho mọi người, chấm dứt cái tình trạng hiện nay từng câu, từng mảng câu, mỗi người dịch khác, hiểu khác, in rải rác trong hàng chục bài và sách khác nhau. Tiếc rằng ông không kịp làm công việc ấy. Các cao đệ của Đào Duy Anh đâu? Người Nhật đã dịch rồi đó!
Đó là một thí dụ nhỏ thôi. Nhân nói về sử liệu, cũng trong thời 1940-1943 ấy, ta thấy Đào Duy Anh không phải chỉ biết ngồi im trong phòng sách. Cũng có lúc ông “đi thực tế” săn lùng tư liệu. Ông đã đi Hà Tĩnh tìm dấu tích của các tác giả họ Nguyễn ở Lai Thạch và Tiên Điền, tìm ra những bài hát phường nón của Nguyễn Huy Hổ và bài đáp của Nguyễn Du, tìm ra nguyên tác Hoa Tiên của Nguyễn Huy Tự. Và bảo tồn được trọn bộ Điều Trần của Nguyễn Trường Tộ, với bút tích của nhà trí thức thời này, kèm lời bàn của Trần Tiễn Thành, Phạm Phú Thứ, v.v… Bản Kiều in năm 1979, do ông chỉnh lí văn bản và chú giải trọn vẹn, cũng đã được ông hoàn thành trước 1945. Bản Hoa Tiên 1978 cũng thế.
Đấy là một phần “củi lửa” đã được ông biên soạn và đưa in trong giai đoạn thứ ba, từ sau 1957 khi ông bị đuổi khỏi chức chủ nhiệm khoa sử Trường Đại Học Sư Phạm, tước hết khả năng truyền học và khảo sử như ở giai đoạn hai. Ông “bị kỉ luật” vì đã tham dự vào vụ Nhân Văn bằng một bài yêu cầu chính quyền bớt chuyên chế và độc đoán. Điều này chính là điểm son trong đời một ngưòi trí thức, chứng tỏ rằng sĩ khí ở Bắc hà vẫn còn. Nhưng trong hoàn cảnh lúc ấy, và cho đến gần đây, nó là cái tội nặng. Người cầm quyền cũng biết tài của ông, danh vọng của ông, nên cũng đã cho ông một nơi tương đối hợp với ông (vào tổ phiên dịch của Viện Sử Học từ năm 1960), giao cho ông hiệu đính các bản dịch sử sách đồ sộ, lại cho xuất bản những tác phẩm của ông về ngữ văn, cổ văn Việt và Hán. Kể cũng đỡ đấy, so với nhiều người khác.
Giai đoạn thứ ba này, có thể gọi là giai đoạn cổ văn trong đời Đào Duy Anh. Một người khác, nếu chỉ có ngần ấy cuốn in ra trong những năm 1969-1979, không kể các bản dịch của người khác mà ông hiệu đính, tưởng cũng đủ lấy làm vẻ vang và vinh hạnh rồi. Riêng tôi, tôi muốn vừa cảm ơn chính quyền khi được cầm trên tay các tác phẩm quí giá ấy (nhất là cuốn Từ Điển Truyện Kiều, một kì quan, một công cụ đọc cổ văn vô cùng hữu dụng, mà nước ta chưa hề có bao giờ và vẫn chưa có cuốn nào khác cùng thể loại ấy: tôi lại muốn hỏi lần nữa, “các cao đệ của Đào Duy Anh đâu rồi?”), vừa muốn cảm ơn nhiều hơn tác giả cuốn ấy, lại vừa có một ý nghĩ buồn buồn, là do câu “So mộng mị với chân thân thì cũng mệt” của Cao Bá Quát gợi ra khi đem cảnh huống đoạn cuối đời ông, từ sau 1957, mà đối chiếu với cái hoài bão lớn của ông trong những giai đoạn trước đó. Trước đó, tình trạng đất nước vẫn là đầy khó khăn và nghèo nàn đấy, nhưng ta có cảm tưởng là ông vẫn thoải mái, vẫn bước con đường thênh thang đi vào sự nghiệp xây đắp văn hóa của một nhà nhân bản học có tầm cỡ lớn, trực tiếp đối thoại với mọi người, mọi giới, viết bài, in sách, dạy học, làm nhà xuất bản phát hành Quan Hải Tùng Thư. Có cái hào hứng của nó, hào hứng gây dựng cơ đồ. Cái chung và cái riêng là một. Sau đó, con đại bàng bị cắt cánh, tầm hoạt động thu hẹp lại, các liên hệ trực tiếp với tập thể nhân quần (nhất là với lớp thanh niên trong đại học, và ngay cả trong viện nghiên cứu: có ai cho ông là directeur de recherche, hay ít nhất là tổ trưởng để đào tạo lớp nghiên cứu trẻ?) bị cắt, nhà văn hóa biến thành ông đồ sửa bản thảo, rơi dần vào lãng quên trong sự thờ ơ của người đời.
Được tin ông Đào Duy Anh mất, tôi không thấy xúc động gì đặc biệt, không đau đớn như học trò và thân quyến của ông, cũng không muốn nguyền rủa gì một ai, không đi vào vấn đề nên xóa hay không cái án NhânVăn. Chỉ thấy ngùi ngùi thương cảm một bậc đại sĩ, hình ảnh lớn và buồn tiêu biểu cho số phận của cả một thế hệ trí thức đã đặt hết niềm tin vào cách mạng. Chỉ thấy nhớ lại buổi gặp Đào Duy Anh trong tháng 7 năm 1979, ở Thành Phố Hồ Chí Minh, ông đã dẫn tôi về nhà khách của thành ủy, khẩn khoản xin người ta cho phép tôi được lên phòng ông nói chuyện cho yên tĩnh. Một gặp mà như quen nhau từ tiền kiếp. Ngồi với nhau gần ba tiếng đồng hồ, nói toàn chuyện cổ văn cổ sử Hán Nôm; Hùng Vương hay Lạc Vương, đọc Thủy Kinh Chú như thế nào, chữ “song viết” trong thơ Nguyễn Trãi, v.v… Cuối cùng, ông rút ra mấy tập bản thảo hoàn chỉnh, đánh máy rõ ràng, bảo tôi muốn chọn những gì thì ông tặng cả mà đem về Pháp, in được cuốn nào cho ông thì in. Lúc chia tay, ông đứng sững nhìn tôi hồi lâu, im lặng. Im lặng mãi cho đến phút bất thình lình mở rộng hai tay ôm choàng lấy tôi, vừa ôm vừa nức nở thê thảm, như thể trút hết bao nhiêu buồn đau dồn chất suốt hơn hai mươi năm. Tôi nhìn khuôn mặt ràn rụa nước mắt, lòng thắt lại. Cả hai đều vẫn im lặng. Im lặng cho đến khi tôi ra về. Từ ấy, bản thảo tác phẩm của ông vẫn nằm trong ngăn sách nhà tôi, Thơ Chữ Hán Nguyễn Du (249 bài, dịch hết thành thơ, có kèm cuốn vở chính tay Đào Duy Anh chép bản chữ Hán) và Kinh Thi (phiên âm, chú giải và dịch 203 bài). Bao giờ in được cho ông nhỉ? Chín năm rồi! “Chín năm đốt đuốc soi rừng” …
Tạ Trọng Hiệp
27-4-1988
(Đoàn Kết số 403, tháng 6-1988
11 Likes
Tại thành phố Đà Nẵng có lấy tên Cụ Đào Duy Anh đặt tên cho một phố là phố: Đào Duy Anh!
10 Likes
Năm 2000, Giáo sư Đào Duy Anh đã được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh. Ông được ghi tên vào bộ từ điển Larousse (Pháp) với tư cách là nhà bách khoa toàn thư của thời hiện đại
11 Likes
Người Việt Nam rất nhiều người tài giỏi, không chỉ ở trong nước và nổi tiếng cả trên thế giới. Thật là tự hào cho đất nước Việt Nam ta
11 Likes