Niềm hy vọng của nhà đầu tư ngày càng tan biến. Giờ đây, họ không còn tin Fed sẽ cắt giảm lãi suất nhiều lần ngay từ mùa hè năm nay.
Các dữ liệu kinh tế công bố vào tuần trước là lời cảnh báo mới nhất tới các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách, bởi họ từng hy vọng rằng lạm phát hạ nhiệt sẽ cho phép Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất vào mùa hè năm nay.
Tuy nhiên, dữ liệu chính thức cho thấy lạm phát đã tăng cao hơn dự đoán trong ba tháng liên tiếp. Áp lực giá có vẻ đang trở nên dai dẳng hơn sau khi hạ nhiệt mạnh mẽ vào nửa cuối năm ngoái.
Các số liệu riêng lẻ về tăng trưởng GDP và giá cả cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa đủ để thay đổi đáng kể triển vọng của Fed.
Song, tác động của loạt dữ liệu gây thất vọng đó là rất đáng chú ý. Các nhà đầu tư và một số quan chức Fed đang phải cân nhắc lại rằng ngân hàng trung ương Mỹ có nên giảm lãi suất trong năm nay.
“Tôi luôn nhấn mạnh rằng dữ liệu một tháng không quá quan trọng, nhưng ba tháng lại là một vấn đề khác”, Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago là ông Austan Goolsbee cho hay trong một cuộc phỏng vấn vào tuần trước.
“Bây giờ, chúng ta đang thấy là sau 6 đến 7 tháng số liệu cải thiện mạnh mẽ và lạm phát lùi về gần mức mục tiêu 2%, các thước đo đã bắt đầu tăng cao, buộc chúng ta phải chờ đợi để đánh giá tình hình”, ông nói.
Trái ngược với dự đoán
Hồi đầu năm nay, các nhà hoạch định chính sách và thị trường kỳ vọng chung rằng tăng trưởng kinh tế chậm lại và lạm phát giảm nhiệt sẽ cho phép Fed bắt đầu nới lỏng tiền tệ.
Tuy nhiên, điều trái ngược đã xảy ra. Tăng trưởng GDP vẫn bền bỉ hơn dự kiến và lạm phát không xê dịch mấy, Wall Street Journal nhận thấy.
Hôm 25/4, Bộ Thương mại Mỹ cho biết GDP ba tháng đầu năm tăng 1,6% (tốc độ đã chuẩn hoá theo năm). Một thước đo rộng hơn cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới tăng trưởng 3% trong quý I.
Trong khi đó, lạm phát lại cao hơn dự kiến trong quý I. Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân lõi (PCEPI lõi) - thước đo ưa thích của Fed - tăng 3,7% trong giai đoạn ba tháng đầu năm.
Một ngày sau, theo báo cáo khác của Bộ Thương mại, PCEPI lõi đã đi lên 2,8% so với một năm trước vào tháng 3. Kết quả này tương tự mức tăng của tháng 2 nhưng cao hơn ước tính 2,7% của các nhà kinh tế.
Các quan chức Fed đã phát tín hiệu từ cuối năm ngoái là họ có thể bắt đầu hạ lãi suất với giả định tốc độ tăng của giá cả sẽ chững lại còn khoảng 2,5% vào cuối năm nay và đạt mục tiêu 2% sau đó.
PCEPI lõi tăng 2% trong cả quý III và IV năm ngoái, khiến thị trường tin tưởng Fed có thể đã kết thúc cuộc chiến chống lạm phát mà không gây ra thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế như những gì các quan chức chuẩn bị.
Chia sẻ với Wall Street Journal hôm 25/4, nhà phân tích Kevin Burgett của hãng tư vấn LH Meyer cho biết ông dự đoán Fed chỉ giảm lãi suất một lần trong năm nay, tại cuộc họp tháng 12. Trước đó, vị chuyên gia đã điều chỉnh dự đoán từ ba lần, bắt đầu từ tháng 6 xuống còn hai lần, bắt đầu vào tháng 9.
“Chúng tôi vẫn nghĩ lạm phát đang quay về mức 2%, chúng tôi vẫn dự đoán Fed sẽ giảm lãi suất trong năm nay. Và chúng tôi không tin động thái tiếp theo của ngân hàng trung ương Mỹ là tăng lãi suất”, ông Burgett viết trong một lưu ý mới đây.
“Tuy nhiên, rủi ro là Fed sẽ giảm lãi suất ít lần hơn trong năm nay và bắt đầu muộn hơn”, ông cảnh báo với các khách hàng.
Nhìn chung thị trường cũng có nhận định tương tự. Hồi đầu năm, các nhà giao dịch trên thị trường lãi suất tương lai kỳ vọng Fed sẽ “nới tay” khoảng 6 lần. Còn bây giờ, họ chỉ dự đoán một lần hoặc không lần nào.
Các nhà đầu tư đã bán trái phiếu kho bạc Mỹ trong tuần qua. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm có thời điểm vọt lên trên mức 4,7%, lần đầu tiên kể từ tháng 11 năm ngoái.
Fed đặc biệt quan tâm tới số liệu lạm phát hàng tháng một phần vì các nhà kinh tế của ngân hàng trung ương này và giới chuyên gia nói chung khó có thể dự đoán chính xác diễn biến của lạm phát kể từ khi đại dịch nổ ra.
Nhiều người không lường trước lạm phát sẽ tăng bao nhiêu trong hai năm 2021 và 2022, sau đó họ tiếp tục ngạc nhiên khi áp lực giá hạ nhiệt nhanh chóng vào năm ngoái.
Nhiều quan chức Fed, bao gồm cả Chủ tịch Jerome Powell, ban đầu không quá lo ngại về số liệu lạm phát tháng 1 và tháng 2. Họ coi đó là những phần gập ghềnh trên đường đưa lạm phát về mức mục tiêu.
Tại một cuộc họp báo tháng trước, ông Powell nói các số liệu đó “không thực sự thay đổi đánh giá chung”.
Song, ông cũng thừa nhận hạn chế của lối suy nghĩ đó. “Tôi luôn cố gắng thận trọng, không muốn phớt lờ những dữ liệu mà chúng tôi không thích. Vì vậy, chúng tôi sẽ tự kiểm tra…”, ông Powell bày tỏ.
Tuần trước, “thuyền trưởng Fed” cho biết lạm phát tăng cao trong tháng 3 có thể buộc ngân hàng trung ương Mỹ phải lùi thời điểm bắt đầu giảm lãi suất thêm vài tháng.
