Tháng 4 vừa qua, nhập khẩu thép cán nóng (HRC) vào Việt Nam tiếp tục tăng đột biến, trong đó thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 71%.
Theo dữ liệu từ cơ quan hải quan, tháng 4/2024, nhập khẩu thép cán nóng vào Việt Nam tiếp tục tăng mạnh, đạt mức 890.000 tấn, gấp 1,5 lần lượng sản xuất nội địa. Đáng chú ý, thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 71%.
Lũy kế 4 tháng đầu năm nay, tổng lượng thép cán nóng nhập khẩu lên tới 3,93 triệu tấn, tăng 32% so với cùng kỳ 2023 và bằng 159% lượng hàng của toàn ngành sản xuất HRC của nước ta. Trong đó, lượng nhập từ Trung Quốc chiếm 73% với xấp xỉ 2,9 triệu tấn, gấp hơn 2 lần cùng kỳ năm ngoái.
Cùng là loại hàng thép cán nóng nhưng thời gian qua, Trung Quốc luôn bán rẻ hơn nhiều các quốc gia khác để xuất khẩu ồ ạt sang Việt Nam.
Cụ thể, giá nhập khẩu HRC từ Trung Quốc 4 tháng đầu năm nay luôn thấp hơn giá bình quân các thị trường khác từ 32-59 USD/tấn. Nếu so sánh riêng với thép HRC nhập từ Hàn Quốc, thép cán nóng từ Trung Quốc thấp hơn đến 123 USD/tấn.
Mới đây, Mỹ đã công bố tăng thuế xe điện Trung Quốc lên hơn 100%, với lý do ngăn chặn hàng giá rẻ tràn ngập nước Mỹ. Theo đó, thuế suất với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ tăng lên 102,5% trong năm nay, từ mức 27,5%. Một số mặt hàng Trung Quốc khác cũng bị tăng thuế xuất khẩu sang Mỹ đợt này, gồm tấm pin năng lượng mặt trời, thép, nhôm và thiết bị y tế.
Thái Lan cũng đang điều tra, xem xét mở rộng các biện pháp chống bán phá giá mới với thép cán nóng Trung Quốc do thép nhập khẩu giá rẻ tràn ngập khiến doanh nghiệp thép xứ sở chùa Vàng chỉ sản xuất được 30% công suất, thấp hơn mức trung bình 58% của Đông Nam Á.
Lượng thép cán nóng nhập khẩu về Việt Nam áp đảo so với hàng sản xuất trong nước. Ảnh minh hoạ: HP
Theo ông Wirote Rotewatanachai, Chủ tịch Viện Sắt thép Thái Lan, việc để ngành thép Thái Lan thu hẹp sẽ là một vấn đề đối với an ninh quốc gia. Họ cho rằng, cần bảo vệ ngành công nghiệp địa phương trong trường hợp xảy ra các vấn đề như gián đoạn chuỗi cung ứng, đặc biệt là hiện nay đang có nhiều xung đột địa chính trị.
Cuối tháng 4 vừa qua, Văn phòng Chính phủ có văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài chính thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu xử lý vấn đề báo chí nêu về việc lượng nhập khẩu thép cán nóng tăng mạnh, mà chủ yếu là từ Trung Quốc và Ấn Độ.
Phó Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan rà soát, nắm tình hình gia tăng nhập khẩu thép cán nóng thời gian vừa qua để chủ động thực hiện biện pháp phù hợp, kịp thời, hiệu quả theo thẩm quyền và quy định pháp luật, bảo vệ lợi ích chính đáng ngành sản xuất trong nước phù hợp với thông lệ quốc tế và môi trường cạnh tranh bình đẳng.
Liên quan đến vấn đề gia tăng nhập khẩu thép HRC, mới đây, 2 doanh nghiệp sản xuất thép HRC trong nước là Tập đoàn Hoà Phát và Formosa Hà Tĩnh đã nộp đơn lên Bộ Công Thương đề nghị khởi xướng điều tra chống bán phá giá với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ. Tuy nhiên, tập thể 12 doanh nghiệp tôn mạ và ống thép Việt Nam lại không đồng tình với lý do không có cơ sở để áp thuế chống bán phá giá và cung không đủ cầu nên vẫn phải nhập khẩu thép HRC.