Trải nghiệm mua sắm một cửa đặt ra thách thức cho phần lớn các cửa hàng nhỏ lẻ vốn đang thịnh hành tại Việt Nam. Những thay đổi này đang hình thành trong bối cảnh bán lẻ Việt Nam, đặc biệt với sự gia tăng của các kênh bán lẻ hiện đại như siêu thị, đại siêu thị và cửa hàng tiện lợi.
Trong bối cảnh có sự suy giảm đáng kể trong chi tiêu tiêu dùng và tốc độ mở rộng ở phân khúc bán lẻ này vào năm 2023, lĩnh vực bán lẻ Việt Nam cũng chịu áp lực lạm phát từ thị trường bất động sản và tài chính, cũng như làm suy yếu thị trường xuất khẩu trên toàn cầu, dẫn đến sự tăng trưởng chậm lại của lĩnh vực này, mặc dù lĩnh vực siêu thị vẫn tiếp tục cho thấy sự phát triển khá tích cực. Tuy nhiên, tốc độ này đã giảm, với tốc độ tăng trưởng ước tính dao động trong khoảng từ 5% đến 7% trong năm qua.
Chia sẻ với Retail Asia, Giám đốc khối thị trường Việt Nam và Campuchia của KPMG, ông Tâm Trần, cho rằng: “Siêu thị thực sự mang lại sự tiện lợi cho người tiêu dùng. Họ đang đặt rất nhiều sản phẩm dưới một mái nhà”, đồng thời ông cho biết thêm, rằng “những siêu thị này mang đến trải nghiệm mua sắm một cửa, cho phép người tiêu dùng dễ dàng so sánh sản phẩm và giá cả, từ đó giảm thời gian mua sắm của khách hàng”.
Ngoài ra, các biện pháp kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt của siêu thị đã tạo niềm tin cho người tiêu dùng về độ an toàn và chất lượng của sản phẩm trưng bày tại các kệ hàng.
Tuy nhiên, sự phổ biến ngày càng tăng của các siêu thị và các kênh bán lẻ hiện đại đặt ra thách thức cho các nhà cung cấp truyền thống địa phương, bao gồm cả các cửa hàng nhỏ lẻ, chiếm tới 90% cơ cấu bán lẻ của Việt Nam.
“Việc người tiêu dùng chuyển từ các nhà bán lẻ truyền thống sang nhà bán lẻ hiện đại có thể khiến một số nhà bán lẻ truyền thống này phải đóng cửa. Nhưng tôi đoán đó là một phần của xu hướng”, ông Tâm Trần thông tin.
Sự trỗi dậy của siêu thị mini
Siêu thị mini và cửa hàng tiện lợi cũng trở nên phổ biến ở các trung tâm đô thị như Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, nhờ sự tiện lợi và khả năng tiếp cận mà chúng mang lại cho người tiêu dùng có lối sống bận rộn.
Ông Tâm Trần, cho rằng ở Việt Nam, sự tiện lợi được định nghĩa là duy nhất, thường gắn liền với khả năng đỗ xe máy gần cửa hàng. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng của các siêu thị mini và cửa hàng tiện lợi ở các khu vực lân cận, mang đến trải nghiệm mua sắm nhanh chóng và không rắc rối.
Ngoài ra, việc mua sắm tập trung của các chuỗi cửa hàng tiện lợi cho phép họ đưa ra mức giá cạnh tranh, thu hút người tiêu dùng quan tâm đến chi phí.
Nhận thức được tầm quan trọng của các kênh này, một số thương hiệu đang ngày càng hợp tác với các siêu thị mini và cửa hàng tiện lợi để tung ra các chương trình khuyến mãi và sản phẩm độc quyền, tận dụng mức độ phổ biến của hệ thống này để tiếp cận nhiều đối tượng hơn.
Ảnh hưởng của thương mại điện tử
Thương mại điện tử cũng chứng kiến sự tăng trưởng bùng nổ ở Việt Nam trong thập kỷ qua, với doanh số chiếm tới 20% - 30% tổng doanh số bán lẻ vào năm 2023, tùy thuộc vào chủng loại sản phẩm.
Các chuyên gia lưu ý, rằng đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh hơn nữa việc áp dụng thương mại điện tử khi các biện pháp đóng cửa và giãn cách xã hội đã thúc đẩy người tiêu dùng mua sắm trực tuyến.
Bất chấp sự tiện lợi mà thương mại điện tử mang lại, các nhà bán lẻ truyền thống, chẳng hạn như cửa hàng tiện lợi, đã đáp ứng bằng cách mở rộng dịch vụ và cải thiện trải nghiệm của khách hàng. Nhiều cửa hàng tiện lợi hiện hoạt động 24/7, phục vụ những người mua sắm vào đêm khuya và những người bận rộn.
Không chỉ vậy, theo ông Tâm Trần, quan hệ đối tác với các nền tảng thương mại điện tử cho phép các cửa hàng tiện lợi cung cấp dịch vụ mua sắm trực tuyến với các tùy chọn nhận hàng tại cửa hàng đối với các mặt hàng có giá trị cao như điện thoại di động và máy tính xách tay.
Khi hành vi của người tiêu dùng thay đổi theo hướng bền vững
Khi tầng lớp thu nhập trung bình của Việt Nam tăng lên và sở thích của người tiêu dùng cũng thay đổi. Theo đó người tiêu dùng đang thay đổi theo hướng các quyết định mua hàng hoá có bền vững và đạo đức hơn.
“Chúng tôi đang thấy rằng người tiêu dùng ngày nay, mặc dù thuộc thế hệ Millennial Z trẻ tuổi, nhưng họ thực sự quan tâm đến việc mua hàng bền vững và có đạo đức hơn”, ông Tâm Trần chia sẻ.
Người tiêu dùng, đặc biệt là Thế hệ Z (Gen Z) và thế hệ Millennials, đang ngày càng ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường cũng như các cân nhắc về sức khỏe và thể chất trong quyết định mua hàng của họ.
Trước những thay đổi đó, các chuyên gia phân tích thị trường, cho rằng các thương hiệu phải thích ứng với những sở thích đang thay đổi của người tiêu dùng bằng cách kết hợp các cân nhắc về tính bền vững và trách nhiệm xã hội vào mô hình kinh doanh của mình.
Ngoài ra, các thương hiệu cũng cần đảm bảo tính phù hợp và khả năng cạnh tranh trong bối cảnh lĩnh vực bán lẻ năng động của Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ.