Triển vọng kinh tế 2H23- Nới lỏng điều kiện tài chính
• Áp lực lạm phát nhẹ dần: (i) lạm phát chi phí đẩy có phần giảm bớt (do chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu đã được dần
ổn định) và (ii) lạm phát cầu kéo cũng nhanh chóng suy yếu do nhu cầu tiêu dùng trên toàn thế giới giảm đáng kể trong
5T23.
• Tỷ lệ lạm phát tại khu vực Euro tháng 5 cũng đã giảm xuống mức thấp nhất trong 15 tháng; cùng với chỉ số CPI tháng 5
của Mỹ vừa được công bố cho thấy viễn cảnh tương tự. Theo Bộ Lao động Hoa Kỳ, CPI chỉ tăng 0.1% trong tháng 5và 4%
so với một năm trước, đây là mức thấp nhất được ghi nhận trong hai năm vừa qua.
• Trong bối cảnh lạm phát thế giới đang hạ nhiệt một cách rõ ràng, chúng tôi cho rằng Việt Nam sẽ có nhiều dư địa hơn
cho việc quản lý và điều tiết kinh tế vĩ mô trong 2H23, và điều này sẽ khuyến khích dòng vốn FDI nhanh chóng quay trở
lại. Nhìn chung, trong năm 2023, nhờ: 1) chuỗi cung ứng toàn cầu đã được khôi phục, 2) lạm phát được kiểm soát ở mức
thấp, 3) thặng dư thương mại duy trì ở mức dương và 4) Fed nhiều khả năng sẽ thực hiện đợt tăng lãi suất cuối cùng
vào năm 2023; chúng tôi cho rằng áp lực lạm phát đang dần giảm bớt và nhờ đó vẫn còn dư địa cho các chính sách hỗ
trợ trong 2H23.
Sự dịch chuyển trở lại của dòng vốn FDI
• Trong 2H22 và 5T23, xung đột giữa Trung Quốc và Đài Loan đã có những thời điểm rơi vào trạng thái căng thẳng cùng với
đó là kết quả Hoa Kỳ đã kêu gọi các nhà sản xuất chip chuyển một phần dây chuyền sản xuất của họ ra ngoài quốc gia này,
cụ thể là đến Nhật Bản. Nhiều quốc gia châu Á và ASEAN đã tận dụng được làn sóng “Trung Quốc +1” trong 2022. Tuy nhiên,
Việt Nam dường như chưa nắm bắt tốt cơ hội này trong năm 2022 do hai lý do: 1) áp lực từ các nước phương Tây đối với
quan điểm của Việt Nam về chiến tranh Ukraine và Nga, và 2) sự bất ổn của môi trường chính trị nội tại.
• Việc Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị thượng đỉnh G7 lần thứ 49 vào năm 2023, theo chúng tôi kỳ vọng, có
thể là một bước ngoặt cho nền kinh tế Việt Nam. Điều này cũng phản ánh rằng môi trường chính trị đã có sự thuận lợi hơn
và có thể là tín hiệu cho dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mạnh hơn.
• Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI), mặc dù tổng vốn nước ngoài giảm so với cùng kỳ năm trước trong 5T23, nhưng mức độ
giảm đã được thu hẹp do sự tăng trưởng mạnh mẽ của vốn đầu tư mới và góp vốn thông qua mua cổ phần so với cùng kỳ.
Tổng vốn đăng ký FDI trong 5T23 ghi nhận vượt trội với 5.26 tỷ USD (+27.8% so CK).
=> Vốn nước ngoài đăng ký tăng 120% YoY vào tháng 5/2023 (tháng 4: +80% CK)
Hoạt động xuất nhập khẩu khu vực FDI có thể đã chạm đáy
• Trong 5M23, tổng giá trị nhập khẩu và xuất khẩu ước tính đạt 262.54 tỷ USD, giảm 14.2% so với cùng kỳ năm trước. Theo
Tổng cục Thống kê (GSO), sự sụt giảm trong tổng giá trị giao dịch chủ yếu do nền kinh tế thế giới chậm lại, đặc biệt là nhu
cầu yếu. Những yếu tố này ảnh hưởng tiêu cực đến cả sản xuất công nghiệp và hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam,
sản xuất các mặt hàng chủ lực trong xuất khẩu đã chậm lại trong thời gian qua. Sự đình trệ trong sản xuất trong tương lai
ngắn hạn có thể là một rào cản đối với việc các doanh nghiệp FDI mở rộng đầu tư tại Việt Nam.
• Tuy nhiên, sự cải thiện trong nhập khẩu của các doanh nghiệp FDI trong T5/2023 so với tháng trước cũng như tốc độ giảm
so với cùng kỳ đã giảm tốc đưa ra tín hiệu tích cực giữa những dữ liệu đáng thất vọng. Theo quan điểm của chúng tôi,
điểm đảo chiều của nhập khẩu sẽ là dấu hiệu sớm về sự phục hồi sản xuất.
• Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu (GMT – thuế tối thiểu) do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế
(OECD) đề xuất đưa ra mức thuế suất 15% đối với các tập đoàn đa quốc gia (MNCs) có doanh thu hàng năm trên 750 triệu
Euro (hoặc 870 triệu USD) ít nhất hai năm trong giai đoạn bốn năm gần nhất. 163 quốc gia (bao gồm Việt Nam) đã đồng ý
thực hiện chính sách này, và Việt Nam đang xem xét khả năng áp dụng từ đầu năm 2024.
• Đáng chú ý, mức thuế ưu đãi cho các nhà đầu tư nước ngoài của các quốc gia tham gia sẽ được quy về tiêu chuẩn GMT.
Theo đó, chính sách này có thể làm mờ nhạt những lợi thế của Việt Nam trong việc thu hút FDI thông qua công cụ thuế
quan. Theo Bộ Tài chính, hiện có khoảng 90 MNCs tại Việt Nam đang được hưởng mức thuế suất hiệu quả bình quân là
12.3%, thấp hơn mức 15% của OECD. Việt Nam đang lên kế hoạch điều chỉnh chính sách liên quan đến khu vực FDI để bù
đắp cho những hạn chế về mặt ưu đãi thuế. Bên cạnh đó, Việt Nam đang nghiên cứu và ưu tiên áp dụng chính sách Thuế
tối thiểu nội địa để giành quyền ưu tiên thu mức thuế chênh lệch thay vì chuyển giao quyền này cho các quốc gia khác.
• Ngoài ra, ưu đãi thuế không phải là yếu tố then chốt mà Việt Nam có được trong việc thu hút FDI. Theo Phòng Thương mại
Châu Âu tại Việt Nam (Eurocham), mức độ cạnh tranh về mặt thuế quan là không phải là yếu tố trọng yếu trong quá trình
ra quyết định của các nhà đầu tư nước ngoài. Việc cải thiện quy trình hành chính, phát triển cơ sở hạ tầng, đơn giản hóa
thủ tục nhập cư và cấp phép làm việc là những yếu tố ưu tiên hàng đầu. Do đó, mức GMT được đánh giá sẽ không phải là
một rào cản đáng kể đối với dòng vốn FDI vào Việt Nam, đặc biệt là đối với việc phát triển các khu công nghiệp
Bổ sung chính sách hỗ trợ tập trung vào FDI
• Chủ trương thí điểm Hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA) và Quy hoạch điện 8 đã thể hiện rõ định hướng phát
triển năng lượng tái tạo và hướng đến việc cung cấp tín chỉ carbon (loại giấy phép cho phép chủ sở hữu một giới hạn
phát thải khí CO2 nhất định, có thể chuyển nhượng được, và được công nhận bới Chính phủ).
• Bộ Tài nguyên và Môi trường hiện đang xây dựng dự thảo về “Phát triển thị trường carbon tại Việt Nam”. Theo đó, kể từ
năm 2025, Việt Nam sẽ bắt đầu tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon với kỳ vọng triển khai chính thức
vào năm 2028. Hiện các doanh nghiệp FDI vào Việt Nam cũng yêu cầu được cung ứng năng lượng sạch cho sản xuất.
• Chúng tôi kỳ vọng các nhà phát triển khu công nghiệp (IP) có quỹ đất sẵn sàng cho thuê lớn sẽ được hưởng lợi từ xu
hướng này. Vừa qua, Nam Tân Uyên (mã chứng khoán: NTC) đã được UBND tỉnh Bình Dương cho phép thuê đất để triển
khai KCN Nam Tân Uyên 3 với diện tích hơn 344 ha. Việc này được kỳ vọng sẽ mở ra một làn sóng tháo gỡ pháp lý cho
các khu công nghiệp đang gặp tình trạng tương tự. Bên cạnh đó, tỷ lệ lấp đầy cao ở Khu vực kinh tế phía Bắc có thể thúc
đẩy Chính phủ hành động nhanh hơn để nắm bắt cơ hội.
Tỷ lệ lấp đầy tại thị trường miền Bắc và miền Nam tính đến tháng 3 năm 2023
Tăng trưởng doanh thu dự kiến đạt 22% YoY trong 9 tháng cuối năm để đạt được mục tiêu cả năm
Hầu hết các doanh nghiệp niêm yết đều ghi nhận mức lợi nhuận giảm đáng kể so với CK trong Q1/2023:
• Mức nền cao: Các nhà phát triển đã tăng tốc việc chuyển giao đất thuê và các thủ tục khuyến khích đầu tư đã nhanh chóng hồi
phục sau một thời gian gián đoạn kéo dài do đại dịch.
• Sự chậm lại của nền kinh tế gây gián đoạn trong việc xúc tiến đầu tư: Các nhà đầu tư mới đánh giá lại kế hoạch kinh doanh
do triển vọng chưa ổn định. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp trong KCN cũng đã không gia hạn thuê một phần hoặc toàn bộ mặt
bằng sản xuất kinh doanh do nhu cầu thị trường yếu và không ổn định về tài chính.
Mặc dù thị trường trong giai đoạn nửa đầu năm 2023 khá trầm lắng, nhưng hầu hết các tổ chức đều đặt mục tiêu tăng trưởng tích
cực cho năm tài chính 2023. Phần lớn doanh số trong giai đoạn này sẽ phụ thuộc vào các hợp đồng được ký kết từ trước nhưng chưa
đủ điều kiện ghi nhận trong năm 2022, cũng như từ nguồn doanh thu chưa thực hiện phân bổ định kỳ đối với các DN chọn cách ghi
nhận phân bổ doanh thu.
Bước ngoặt cận kề: Dựa trên mục tiêu doanh thu năm 2023 và kết quả Q1/2023, các nhà phát triển khu công nghiệp kỳ vọng đạt
được tăng trưởng doanh thu 22% so với CK trong giai đoạn 9 tháng cuối năm 2023 để đạt được mục tiêu cả năm. Điều này cho thấy
sự tự tin của các doanh nghiệp trong ngành về sự phục hồi của thị trường trong nửa cuối năm 2023, khi kế hoạch cho năm 2023 đã
được đưa ra tại ĐHCĐ diễn ra vào tháng 4-5 năm 2023, sau khi công bố kết quả Q1/2023.
Thị trường kinh tế trọng điểm phía Bắc:
• Theo CBRE, trong Q1/2023 có ba KCN mới đã đi vào hoạt động với diện tích tăng thêm khoảng 528 ha, thuộc tỉnh Bắc
Ninh và Hải Dương. Do nguồn cung mới tăng lên, tỷ lệ lấp đầy đã giảm nhẹ về mức 80.6% (giảm 2.2 điểm phần trăm so
với quý trước).
• Trong khi đó, giá thuê trung bình được ghi nhận tăng 2% so với quý trước, nhờ vào nhu cầu vẫn được duy trì tốt ở các
KCN mới ở Bắc Ninh và Hải Dương.
Thị trường kinh tế trọng điểm phía Nam:
• Tương tự, trong cùng kỳ, hai dự án KCN VSIP 3 (1,000 ha) và KCN Nam Tân Uyên 3 dự kiến đưa ra thị trường hơn 1,300
ha. Bên cạnh đó, trong thời gian tới, ước tính có khoảng 5,400 ha diện tích KCN mới, chủ yếu tập trung tại Long An (40%)
và Bình Dương (27%). Tỷ lệ lấp đầy bình quân ở 5 tỉnh thành (cấp 1) đạt khoảng 85%. Trong khi các KCN ở TP.HCM đã
gần như lấp đầy tối đa, Bình Dương và Đồng Nai duy trì tỷ lệ sử dụng trên 90%. Việc mở rộng phát triển công nghiệp ở
các tỉnh thành cấp 2 được thúc đẩy bởi những yếu tố sau: 1) Chi phí bồi thường tăng cao, trong bối cảnh nguồn đất ở
khu vực cấp 1 hạn chế; 2) sự khó khăn trong các thủ tục pháp lý liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất; 3) hạ
tầng kết nối các vùng kinh tế đang dần được cải thiện; và 4) giá thuê cạnh tranh, do chi phí đất thấp hơn.
• Giá thuê trung bình của các KCN ở miền Nam đạt 173 USD/m2/chu kỳ thuê, tăng 4% so với quý trước. Đặc biệt, giá thuê
tại TP.HCM đạt mức cao kỷ lục, 300 USD/m2/chu kỳ thuê, do sự khan hiếm của quỹ đất.
Nắm bắt cơ hội
Chiến lược “Trung Quốc +1" sẽ mở ra cơ hội cho các KCN miền Bắc
Các DN có sỡ hữu quỹ đất nằm ở khu vực phía Bắc là đối tượng được hưởng lợi chính trong xu hướng này nhờ: 1) các
lợi thế liên quan đến thời gian giao hàng, và chuỗi cung ứng sẵn có với thị trường Trung Quốc; 2) Xung đột thương mại giữa
Mỹ Trung và căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan có thể sẽ đẩy nhanh quá trình dịch chuyển các nhà máy sản xuất; 3)
Các dự án lớn sẽ kéo theo các doanh nghiệp vệ tinh. Nhiều dự án mới dự kiến cam kết sẽ đầu tư vào VN trong thời gian tới
như LG (4 tỷ USD), Foxconn (300 triệu USD), …
• Theo chia sẻ của lãnh đạo IDC, hiện các nhà sản xuất linh kiện điện tử tại thị trường Đài Loan rất quan tâm đến thị trường
Việt Nam cũng như có kế hoạch về việc sẽ mở rộng đầu tư tại thị trường KCN miền Bắc. Theo kết quả khảo sát, có đến
hơn tới 42% các doanh nghiệp ưu tiên đầu tư tại Việt Nam trong tương lai.
Cơ hội dành cho các doanh nghiệp còn quỹ đất cho thuê lớn
• Chúng tôi cho rằng những sự khó khăn của nền kinh tế chung trên toàn cầu đã và đang giảm dần (lạm phát hạ nhiệt),
điều này sẽ là nền tảng hỗ trợ cho đà tăng trưởng lợi nhuận của các nhà phát triển KCN thông qua sự phục hồi của dòng
vốn FDI; đặc biệt là đối với những nhà phát triển có quỹ đất lớn sẵn sàng cho thuê. Trong đó, chúng tôi đánh giá cao tiềm
năng thu hút đầu tư của các doanh nghiệp đầu ngành như IDC, VGC, KBC và BCM, với quỹ đất lớn nằm tại các khu vực
kinh tế trọng điểm. Bên cạnh đó, việc sở hữu tệp khách hàng gồm các tập đoàn lớn như Samsung, LG, Hyosung, Foxconn,
v.v. với kế hoạch tăng cường hợp tác mở rộng đầu tư sắp tới là một lợi thế khi dòng vốn mới sẽ ưu tiên thuê đất tại các
KCN mà các công ty hay tập đoàn đa quốc gia đã đề cập có cơ sở sản xuất.
• Dòng vốn đầu tư công là nhân tố hỗ trợ phát triển KCN trong dài hạn: Việc đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng sẽ là ưu
tiên hàng đầu của Chính phủ trong giai đoạn 2023-2025, với mục tiêu hoàn thành 1,600km đường cao tốc trong 3 năm.
Việc phát triển cơ sở hạ tầng sẽ gia tăng sự hấp dẫn của các KCN trong dài hạn, thông qua việc tối ưu hóa chi phí hoạt
động, chi phí vận chuyển.
KBC lên kế hoạch đón mạnh dòng vốn Trung Quốc và Đài Loan trong 2023
Tân Phú Trung HCMC NLA còn lại 171
Tân Lập Long An NLA còn lại 99
Quang Châu Bắc Giang NLA còn lại 13
Quang Châu mở rộng Bắc Giang NLA còn lại 17
Nam Sơn – Hạp Lĩnh Bắc Ninh NLA còn lại 124
Ghi chú: NLA còn lại bao gồm cả diện tích đất chưa giải phóng mặt bằng
