I. Tâm lý đám đông là gì?
Tâm lý đám đông (Tâm lý bầy đàn) được dùng để chỉ sự bắt chước lẫn nhau của một nhóm các nhà đầu tư dẫn đến những hành động, quyết định theo đám đông. Hành vi của mỗi nhà đầu tư cá nhân trong thị trường chịu sự tác động và điều chỉnh từ những nhà đầu tư khác.
Ta đã suy nghĩ một cách lý trí khi quyết định thực hiện mua hoặc bán nhưng tại thời điểm thực hiện giao dịch, đám đông làm ta trở nên non nớt. Chúng ta bắt đầu mất đi sự độc lập khi quan sát giá giống như một con diều hâu, trở nên thăng hoa khi giá đi theo ý muốn và cảm thấy bị quan tột độ nếu giá chống lại mình. Chúng ta mất đi sự độc lập của mình khi bắt đầu đặt niềm tin vào những chuyên gia thị trường hơn là bản thân và không tuân thủ kế hoạch giao dịch của mình.
Hành vi đám đông xuất phát từ nhiều nguyên nhân, có thể do kinh nghiệm ít, tính chuyên nghiệp chưa cao hoặc cũng có thể là do họ thiếu thông tin vĩ mô đáng tin cậy trên thị trường.
II. Tại sao cần đi ngược đám đông?
Trước khi đưa ra lý do tại sao cần đi ngược đám đông, em xin gửi tới Qúy nhà đầu tư câu chuyện “Người thăm dò dầu mỏ lên thiên đàng” của ngài Benjamin Graham, minh họa hoàn hảo cho tác hại của tâm lý đám đông:
Có anh chàng làm nghề thăm dò dầu mỏ, sau khi chết đã được gặp thánh Peter tại cổng thiên đàng. Anh ta trình bày về công việc mình làm và xin được vào trong thiên đàng, ngay lập tức Thánh Peter đã từ chối anh này với lý do: “Ta vô cùng xin lỗi con, con đã sống tốt và đủ tiêu chuẩn được lên thiên đàng. Nhưng chúng ta đang gặp vấn đề nghiêm trọng ở đây, con có nhìn thấy ngôi nhà đông đúc đằng kia không? Đó là nơi những người làm nghề thăm dò dầu mỏ chờ đợi để lên thiên đàng. Hiện nay nó đã chật kín không còn một chỗ trống nào cho con nữa”.
Người thăm dò dầu mỏ trầm tư suy nghĩ và xin một đặc ân “Ngài có thể cho con vào nói với họ một câu được không?”.
Thánh Perter trả lời: “Việc này cũng không có gì khó khăn cả, ta cho phép con”. Người thợ mỏ sau khi được Thánh Perter đồng ý đã đi tới ngồi nhà và nói lớn “Đã tìm thấy dầu mỏ ở dưới địa ngục”. Ngay tức khắc, tất cả những người thăm dò dầu mỏ ở trong ngôi nhà phá khóa và lao xuống địa ngục để tìm dầu mỏ.
Thánh Perter tỏ vẻ thán phục và nói: “Con biết không đó là một chiêu chơi sỏ vô cùng thông mình, giờ đây ngôi nhà đó hoàn toàn thuộc về con, có rất nhiều chỗ trống để nghỉ chân trước khi lên thiên đàng”. Thật bất ngờ người thăm dò dầu mỏ gãi đầu, gãi tai đầy vẻ ngại ngùng thưa rằng: “Không, con sẽ đi theo đám người vừa rồi, biết đâu tin đồn có dầu dưới địa ngục là có thật”.
Từ câu chuyện trên, ta rút ra được bài học rằng: Trên thị trường chứng khoán, phần thắng không thuộc đám đông, vì thế hãy tư duy độc lập và hành động theo lý trí. Bởi bản chất của tâm lý đám đông xuất phát từ lòng tham không đáy và sự sợ hãi quá mức của nhà đầu tư:
- Khi thị trường có xu hướng tăng, lòng tham sẽ thôi thúc nhà đầu tư “nhảy vào” để kiếm lời. Tâm lý tích cực của người mua sẽ tạo đường cầu ảo và đẩy giá cổ phiếu lên cao. Lúc đó, dù biết giá cổ phiếu đã vượt giá trị thật, nhưng nhiều người vẫn bất chấp mua vào vì thấy “nhiều người đang mua vào”.
- Ngược lại, nỗi sợ hãi xuất hiện khi thị trường có xu hướng giảm vá các nhà đầu tư đang bán tháo cổ phiếu, khiến giá giảm quá mức cần thiết. Hệ quả là việc họ mất niềm tin vào thị trường, hạn chế đầu tư hoặc rời bỏ thị trường.
III. Những “chiêu” đi ngược đám đông!?
Thị trường vẫn đồn nhau kết quả của một thống kê không chính thức: đến 95% nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán thua lỗ. Bên cạnh đó, theo thống kê của một công ty chứng khoán Top5 tại Việt Nam, vòng quay bình quân của một nhà đầu tư cá nhân là 2,59 năm, tức là từ lúc họ tham gia thị trường chứng khoán đến lúc rời bỏ thị trường là 2,59 năm.
Trong đó, tâm lí đám đông là nguyên nhân muôn thủa mà khiến nhiều nhà đầu tư thua lỗ lớn nhất. Vậy chúng ta phải làm gì để tách biệt khỏi đám đông ngoài kia?
Đầu tiên, chúng ta cần hiểu Giá cổ phiếu là người lãnh đạo của đám đông thị trường. Như Tony Plummer đã xuất sắc chỉ ra trong cuốn sách của ông, Forecasting Financial Markets rằng, giá dường như nói với các trader rằng, “Hãy theo tôi, và tôi sẽ chỉ cho bạn thấy con đường làm giàu”.
Một cách dễ hiểu, khi ta mua một cổ phiếu có sự đồng thuận của yếu tố cơ bản và kỹ thuật. Sau một thời gian, thấy giá cổ phiếu giảm chạm mức cắt lỗ, thì dù đám đông ngoài kia có tung hô như thế nào, việc ta cần làm là bán nó ngay lập tức. Hãy nhớ, người dẫn dắt chính của thị trường là giá. Thế vậy, chỉ một số ít người trong chúng ta nhận ra rằng, chúng ta nên tập trung vào hành vi của “người lãnh đạo nhóm” này.
Thứ hai, nhà đầu tư cần giữ cho mình “một cái đầu lạnh”, luôn minh mẫn và tỉnh táo song song với việc không ngừng học hỏi và trau dồi kiến thức của mình.
Em xin đưa ra một ví dụ trực quan, Newton - nhà thiên tài vật lý - mua cổ phiếu South Sea ở mức giá khoảng 130 Bảng vào đầu tháng 1/1720, đến tháng 4/1720, Newton chốt lãi trên 100%. Nhưng đến tháng 6/2020, cổ phiếu South Sea tăng giá lên 1.050 Bảng và Newton quay lại mua cổ phiếu vào giai đoạn này. Đến tháng 9/1720, giá cổ phiếu South Sea giảm giá còn dưới 130 Bảng. Newton đã mất trắng 20.000 Bảng, tương đương hàng triệu USD ngày nay.
Bài học ở đây là: để thành công, hãy mua cổ phiếu có định giá hấp dẫn, “vào hàng” tại điểm mua hợp lý thay vì mua đuổi theo đám đông.
Thứ ba, Nhà đầu tư phải luôn có chiến lược đầu tư, kỷ luật giao dịch rõ ràng. Kỷ luật trong cách lựa chọn cổ phiếu, kỷ luật trong việc chọn điểm mua, điểm chốt lời và quan trọng không kém – điểm cắt lỗ. Giao dịch có kỷ luật sẽ giúp Qúy Nhà Đầu Tư làm chủ cuộc chơi và tránh bị cuốn theo đám đông.
Kết luận: Tâm lý đám đông là hiện tượng thường gặp trong thị trường chứng khoán. Đây là nguyên nhân dẫn đến nhiều thua lỗ, thậm chí là rời bỏ thị trường của nhiều nhà đầu tư. Do đó, một người thành công buộc phải học với việc đối lập, khác biệt với đám đông bởi vì trading trên thị trường chứng khoán, yếu tố cần thiết là ta phải đứng ra ngoài đám đông để suy nghĩ độc lập. Có suy nghĩ độc lập bạn mới biết cái gì là vô lý, cái gì là có lý; cái gì nên mua, cái gì nên bán hay giữ lại. Chúng ta – hãy là những nhà đầu tư thông minh giữa đám đông này!
Mở tài khoản chứng khoán:
Margin 3:7 lãi 9.9%/năm, phí 0.15%
Bảo lãnh thêm sức mua đầu ngày
Có hàng T0
Tel: 0912107487
vậy ngon, trên F này đa số là sợ đu đỉnh, pp, bán ôm tiền đi hú hý với gái…phải MÚC bđs tiếp. Khi nào ko còn pic nào kêu bán chốt lãi thì ta bỏ nhảy