Thế chiến - phản ứng thị trường

[Vi_Le_Index]

Rạng sáng 13/6, thế giới bàng hoàng khi thủ đô Tehran rung chuyển bởi chiến dịch không kích bất ngờ từ bên kia bờ Địa Trung Hải. Lực lượng Không quân Israel đã tấn công chính xác vào các cơ sở quân sự trọng yếu của Iran, khiến nhiều nhân vật cấp cao trong Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu thiệt mạng.

Tiêu điểm: Không kích – Thay tướng – Lời tuyên chiến

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố, Iran đã đẩy mạnh chương trình hạt nhân và “đe dọa sự tồn vong của Israel”. Ông khẳng định cuộc tấn công là hành động cần thiết nhằm chặn đứng những cuộc đàm phán “vô ích” với Mỹ – vốn bị xem là màn câu giờ chiến lược của Iran.

Iran lập tức đáp trả: trong cùng ngày, tướng Abdolrahim Mousavi được bổ nhiệm làm Tổng Tham mưu trưởng quân đội, thay thế ông Mohammad Bagheri. Đồng thời, Mohammad Pakpour – một người dày dạn kinh nghiệm trận mạc, nổi tiếng cứng rắn – được trao quyền lãnh đạo IRGC sau cái chết của Hossein Salami. Trong lễ nhậm chức, Pakpour tuyên bố dứt khoát: “Israel sẽ phải trả giá đắt cho hành động tàn bạo. Cánh cửa địa ngục đã mở ra.”

Kinh tế toàn cầu rung chuyển

Ngay lập tức, thị trường tài chính và hàng hóa toàn cầu chao đảo. Giá vàng trong nước tăng 1 triệu đồng/lượng; vàng thế giới vượt 3.400 USD/ounce, xác lập mức đỉnh lịch sử. Giá dầu WTI tăng 7,26% trong phiên trước và tiếp tục tăng mạnh khi mở cửa hôm nay. Trong nước, giá xăng dầu được dự báo tăng 350–600 đồng/lít. Cùng lúc, mặt trận Ukraine – Nga nóng trở lại, khiến thế giới không khỏi lo ngại về nguy cơ “hai mặt trận lửa”.

Từ bạn hóa thù: Mối hận kéo dài từ 1979

Ít ai nhớ rằng trước Cách mạng Hồi giáo 1979, Iran từng là đồng minh thân cận của Israel dưới thời vua Shah Mohammad Reza Pahlavi. Năm 1970, Iran đã ký Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Nhưng sau năm 1979, chính quyền Hồi giáo mới đã xé bỏ hiệp ước, quay lưng với phương Tây và tuyên bố Israel là “kẻ thù không đội trời chung”. Từ đó, Iran không ngừng hỗ trợ các nhóm vũ trang chống Israel như Hezbollah, Hamas, Jihad Hồi giáo và lực lượng Houthis ở Yemen.

Trong các cuộc xung đột ở Lebanon (2006), Syria, Yemen và gần đây là Gaza (2024), hai nước liên tục đối đầu gián tiếp. Giờ đây, họ bước vào giai đoạn đối đầu trực tiếp – một bước ngoặt lịch sử không thể đảo ngược.

Tương quan lực lượng: Sư tử và chiến binh sa mạc

Theo Global Firepower Index, Israel xếp hạng 14 còn Iran xếp hạng 15 về sức mạnh quân sự toàn cầu.
• Iran có ưu thế nhân lực với 580.000 quân tại ngũ và 200.000 quân dự bị, so với Israel chỉ có 169.500 quân tại ngũ và 465.000 quân dự bị.
• Israel vượt trội về công nghệ vũ khí với 612 máy bay hiện đại, hệ thống phòng thủ tối tân như Iron Dome, Arrow, David’s Sling. Iran có 551 máy bay nhưng sở hữu một kho tên lửa đạn đạo và UAV có thể tấn công mọi mục tiêu trong khu vực, bao gồm cả Israel.
• Đáng lo ngại hơn, Iran còn có “đội quân bóng tối” – mạng lưới các lực lượng ủy nhiệm hùng hậu và trung thành: Hezbollah (Lebanon), Houthis (Yemen), dân quân Shiite tại Iraq và Syria, Hamas tại Gaza.
tế:

Ký ức 6 ngày và vòng vây lịch sử

Trong Chiến tranh 6 ngày (1967), Israel từng làm nên cuộc phản công thần tốc, đánh bại liên quân Ả Rập và chiếm giữ Gaza, Bán đảo Sinai, Bờ Tây và Cao nguyên Golan. Giao tranh khi đó chứng minh một thực tế dù bị vây hãm, Israel có thể giành thắng lợi nhờ tinh thần chiến đấu và năng lực quân sự vượt trội.

58 năm sau, Israel vẫn nằm giữa “vòng vây không đồng minh”. Syria nhiều khả năng sẽ tranh thủ tham chiến nhằm khẳng định vị thế trong thế giới Ả Rập. Ngược lại, Ai Cập và Jordan – những quốc gia có hiệp ước hòa bình với Israel – nhiều khả năng đứng ngoài. Họ không có lợi ích kinh tế rõ rệt nếu tham chiến, mà rủi ro lại quá lớn.

Tôn giáo, thù hận và địa chính trị

Hiềm khích giữa Hồi giáo và Do Thái giáo không đơn thuần bắt nguồn từ tín ngưỡng. Dù cùng chia sẻ gốc rễ Abraham, hai bên đã mâu thuẫn sâu sắc trong cách thực hành đức tin và đặc biệt là tranh chấp Jerusalem – vùng đất thánh. Sự kiện chia cắt Palestine sau Thế chiến II càng khoét sâu mâu thuẫn và để lại hậu quả kéo dài đến tận hôm nay.

Không phải tất cả người Hồi giáo đều thù ghét Do Thái, nhưng sự nghi kỵ và mất niềm tin đã ăn sâu vào tâm thức khu vực. Trong bối cảnh đó, rất nhiều kịch bản có thể xảy ra: Iran trả đũa bằng UAV khiến Iron Dome quá tải, đẩy mạnh các cuộc chiến ủy nhiệm, đẩy nhanh chương trình hạt nhân hoặc phong tỏa eo biển Hormuz – huyết mạch dầu mỏ toàn cầu.

Liên minh và rạn nứt toàn cầu

Israel có Mỹ hậu thuẫn, nhưng Iran không đơn độc. Nga đã hỗ trợ Iran từ thập niên 1990, đặc biệt trong chương trình hạt nhân – với nhà máy điện hạt nhân đầu tiên do Nga xây dựng (2011). Dù Iran phải chịu lệnh trừng phạt kéo dài, nhưng người dân đã quen sống trong thiếu thốn. Sự tức giận quốc gia có thể biến thành sức mạnh vượt qua cả bao vây cấm vận.

Tại phiên họp khẩn của Hội đồng Bảo an rạng sáng 14/6, Mỹ bị chỉ trích vì thiên vị Israel, trong khi Trung Quốc và Nga công khai phản đối cuộc không kích Tehran. Những diễn biến này diễn ra chỉ một ngày sau cuộc đàm phán Mỹ – Trung thất bại, khiến tương lai toàn cầu thêm phần bất ổn.

⸻

Cơ hội trong thời chiến, nhưng không ai mong chiến tranh

Khủng hoảng là lúc thị trường biến động mạnh, và những quốc gia giữ được sự khôn ngoan, linh hoạt trong điều tiết vĩ mô như Việt Nam sẽ có cơ hội. Tuy vậy, mọi cơ hội đầu tư cũng không thể bù đắp được thiệt hại của chiến tranh.

Hòa bình, ổn định vẫn là điều mà nhân loại luôn mong giữ. Hy vọng rằng, thay vì chạy đua vũ trang hay dằn mặt nhau bằng bạo lực, các quốc gia sẽ tìm được tiếng nói chung – dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau, hiểu biết sâu sắc về văn hóa và tôn giáo.

[phikhonglo]

Các nguồn tin phương Tây bắt đầu đưa tin Việt nam và Mỹ đang đến gần với một thỏa thuận. Ngoài yêu cầu về xuất xứ hàng hóa, mức thuế được cho là Việt nam sẽ đồng ý là “20-25%”. Các nguồn cũng bình luận rằng nếu để mức thuế quá thấp với Việt nam so với Trung quốc (là mức mà giới doanh nghiệp Mỹ muốn), rất có thể sẽ còn làm gia tăng thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt nam. Điều này chứng tỏ rằng Việt nam vẫn được cho là có lợi tương đối so với các quốc gia liên quan trong Thương chiến 2. Chúng ta cùng chờ 2 tuần nữa. Theo Facebook của QMV

[Vi_Le_Index]

https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-06-13/after-30-years-of-hesitation-netanyahu-pulled-the-trigger?embedded-checkout=true

[Vi_Le_Index]

Các căn cứ quân sự Mỹ rất có thể là mục tiêu tiếp theo của Iran

[Vi_Le_Index]

Đất nước Ukraine đang chìm trong chiến sự. Những lệnh giới nghiêm, những cuộc không kích và đụng độ đẫm máu đã ám ảnh người dân suốt ba năm qua. Vào lúc bắt đầu, vì tương quan lực lượng nên ít ai nghĩ nó sẽ kéo dài như vậy. Quân Nga đã giành được ưu thế, nhưng cuộc chiến vẫn chưa thấy hồi kết

[Vi_Le_Index]

Iran d dde đe doạ đóng cửa eo biển Hormuz, nơi có 20 triệu thùng dầu đi qua mỗi ngày. Việc đóng cửa eo biển Hormuz sẽ khiến cho Iran bị thiệt hại cực lớn, thậm chí gấp nhiều lần so với những gì họ gây ra cho đối thủ. Vì vậy lời đe doạ này đã kéo dài nhiều năm nhưng Iran chưa thể thực hiện.

[Vi_Le_Index]

Lời đe doạ đóng cửa eo biển đã sắp tròn 50 năm, như một trò con nít chưa bao giờ thành sự thật. Nếu làm thật thì sẽ chọc giận một người nóng nảy như ông Trump, mà ông Tập cũng sẽ nóng giận không kém bởi lượng dầu mỏ này phần lớn là xuất qua Trung Quốc. 2 ngày qua giá dầu đã tăng 15%, đoán xem ai là người hưởng lợi lớn nhất trong vụ này?

[Vi_Le_Index]

Chiến tranh Israel–Iran 2025 hiện nay có khá giống với cuộc chiến Nga–Ukraine 2022 về tác động thị trườngt:

1. Mức độ chấn động ban đầu

• Nga–Ukraine (2022):

  • Là cuộc chiến giữa 2 quốc gia lớn tại châu Âu, khiến thế giới sốc vì xung đột “nóng” tái diễn ngay trên lục địa Âu.
  • Dầu, khí, lúa mì, phân bón… lập tức biến động mạnh vì Nga là nhà cung cấp lớn toàn cầu. Giá vàng thời điểm này khoảng 1.929 USD/ounce
  • Cổ phiếu toàn cầu sụt giảm mạnh, dòng vốn rút khỏi thị trường mới nổi.

• Israel–Iran (2025):

  • Xung đột tại Trung Đông không hiếm, nhưng cuộc không kích nhắm vào các nhân vật cấp cao Iran mang tính “bước ngoặt”.
  • Vàng tăng lên mức cao nhất 5 tháng (vượt 3.400 USD/ounce), dầu tăng 12% trong 48 giờ — cho thấy thị trường đánh giá rất nghiêm trọng.
  • Tuy nhiên, quy mô kinh tế và vai trò chuỗi cung ứng toàn cầu của Israel và Iran không lớn bằng Nga–Ukraine.
    Hiện tại, chiến tranh Israel–Iran chưa kịp gây chấn động mạnh bằng chiến tranh Nga–Ukraine 2022, nhưng sắp tới, nếu Iran tất tay phong toả eo biển Hormuz, dùng các lực lượng uỷ nhiệm tấn công sâu vào Israel, hoặc Mỹ – Nga đối đầu trực tiếp, thì tác động sẽ dữ dội không kém.

[Vi_Le_Index]

Eo biển Hormuz nằm giữa Iran và các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất. Dầu mỏ từ các quốc gia vùng Vịnh: Iran, Ả rập Xê út và Các Tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất đều đi qua eo biển Hormuz

[Nhandoigiatri]

Bản chất đế quốc trở lại: bóc lột, lừa phỉnh & cướp bóc

[Vi_Le_Index]

Nếu bạn là Iran – nên “chơi tới” hay “ngồi lại đàm phán”?

“Còn gì để mất?” là câu hỏi đầu tiên cho mọi quyết định liều lĩnh.

⸻

IRAN ĐANG CÓ GÌ?

Vị thế địa chính trị cực kỳ lợi hại

• Eo biển Hormuz – cửa sinh tử của dầu mỏ thế giới.

• Mạng lưới các lực lượng ủy nhiệm (proxy) cực mạnh khắp Trung Đông:

Hezbollah (Lebanon),

Houthi (Yemen),

Dân quân Shiite ở Iraq,

Hamas, Jihad ở Gaza.

Quân số đông và vũ khí hạt nhân

Quân chính quy đông, có kinh nghiệm chiến tranh (Iran–Iraq, Syria).

Tên lửa đạn đạo tầm xa và UAV được cải tiến mạnh.• Quân đội không tinh nhuệ như Israel nhưng bền bỉ và sẵn sàng chịu thiệt hại.

⸻

IRAN MUỐN GÌ?

• Loại bỏ Israel hoặc ít nhất vô hiệu hóa mối đe doạ từ Israel.

• Chứng minh sức mạnh và vai trò thủ lĩnh thế giới Hồi giáo Shiite.

• Chấm dứt lệnh cấm vận, được công nhận là cường quốc hạt nhân, tái hòa nhập quốc tế.

• Lật ngược bàn đàm phán, không chấp nhận đứng dưới áp lực của Mỹ và phương Tây.

⸻

Nếu IRAN “LÀM TỚI LUÔN” – Phong tỏa Hormuz, Tổng động viên, Tấn công trả đũa toàn diện

Cái được:

• Làm chao đảo thị trường dầu → ép phương Tây phải nhượng bộ.

• Dân chúng ủng hộ, hợp thức hóa quyền lực mới sau thay tướng.

• Tuyên bố: Iran không phải Venezuela hay Syria – không dễ bị khuất phục.

• Nâng giá trị trên bàn đàm phán – từ “người bị vây đánh” → “người làm chủ bàn cờ”.

Cái mất:

• Chiến tranh toàn diện với Mỹ–Israel, thiệt hại lớn về người và cơ sở hạ tầng, nếu chiến tranh lan rộng và mất kiểm soát, hậu quả sẽ rất khủng khiếp

• Nguy cơ bị cô lập thêm, trừng phạt sâu hơn, đồng minh có thể lưỡng lự (Nga, Trung chỉ mới ủng hộ ở mức độ chỉ trích Mỹ và Israel chứ chưa hành động giống như đồng minh của Israel).

• Dầu mỏ bị tê liệt xuất khẩu → mất nguồn thu lớn nhất.

⸻

Nếu mà IRAN CHỌN ĐÀM PHÁN – Có thể được gì?

Cái được:

• Dỡ bỏ hoặc nới lỏng trừng phạt, mở cửa xuất khẩu dầu tự do (hiện tại Iran vẫn xuất khẩu bằng tàu ma, lách trừng phạt nhưng sản lượng chỉ bằng 1 nửa so với hồi chưa bị trừng phạt)

• Nhận viện trợ nhân đạo/đổi lấy giảm căng thẳng → ổn định trong nước.

• Hạn chế tổn thất quân sự – chuyển thế đối đầu sang mặc cả.

Cái mất:

• Mất điểm trong con mắt người dân và các nhóm thân cận: “quá hèn yếu”.

• Mất cơ hội “báo thù”

• Mất uy tín, khó huy động lực lượng proxy sau này

• Israel sẽ được nước làm tới

🔥 Nói chung, cuộc chiến này đã âm ỉ từ lâu. Israel có những lý do để thổi bùng ngọn lửa và Iran cũng có đủ lý do để không nhượng bộ. Iran đàm phán không để chấp nhận yêu cầu của Mỹ mà để có thêm thời gian hoàn thiện chương trình hạt nhân, đúng nghĩa câu giờ như đã nói ở bài trước. Tướng lĩnh cấp cao và chương trình hạt nhân đã bị tổn thất, Israel gần như đã có những gì họ muốn, Iran thì chưa trả được thù, bạn nghĩ Iran có tất tay không?

[Vi_Le_Index]

Tháng 2/2022 – “Cơn hỗn loạn toàn cầu”
• VN‑Index từng rơi 30–33% từ đầu năm 2022 do cú sốc từ chiến tranh Nga–Ukraine, đụng trần lạm phát và Ngân hàng Trung Ương Mỹ (Fed) tăng lãi suất liên tiếp .
• Dòng vốn ngoại rút mạnh (lên tới 26 nghìn tỷ đồng Q1/2022), tâm lý hoảng loạn, thanh khoản sụp đổ .
• Chỉ sau vài tháng, thị trường chìm trong hoảng loạn, giá cổ phiếu lao dốc không phanh, mất niềm tin cộng với đại án Vạn Thịnh Phát cuối năm khiến 2022 trở thành ám ảnh.

⸻

Giữa 2025 – Tâm lý vững, cơ bản mạnh
• VN‑Index hiện quanh 1.320+ điểm, cao nhất 3 năm, tăng hơn 20% từ đáy tháng 4/2025 . FED có thể sẽ giảm lãi suất, Việt Nam duy trì chính sách hỗ trợ.
• Nền tảng: GDP ổn định ~6–7%, tín hiệu cải cách, dòng tiền chảy lại vào cổ phiếu chất lượng như ngân hàng, bất động sản, tiện ích .
• Thanh khoản tăng dần, vốn ngoại quay lại, tâm lý thị trường kiên định hơn .

[Vi_Le_Index]

Sáng nay các cổ phiếu dầu mỏ giao dịch sôi động

[Vi_Le_Index]

Chiến dịch của Israel nhắm vào cơ sở hạt nhân, lãnh đạo quân sự và nhà khoa học hạt nhân của Iran là kết quả của nhiều tháng chuẩn bị. Các điệp viên của Israel có thể xâm nhập sâu vào Iran. Mùa hè năm ngoái, Israel ám sát lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh bằng cách lén đặt bom căn phòng được canh gác nghiêm ngặt của ông tại nhà khách của IRGC và kích nổ khi ông Haniyeh đến đó để dự lễ nhậm chức của tân tổng thống Iran

[Vi_Le_Index]

Câu hỏi đặt ra lúc này:
Cuộc tấn công liều lĩnh của Israel đã ngăn chặn được bao nhiêu % chương trình hạt nhân của Iran?
Israel kết hợp đánh vào hạ tầng và nhân sự phụ trách chương trình hạt nhân. Những cuộc không kích sẽ rất khó chạm tới và xoá sổ những công trình ngầm nhưng đã làm gián đoạn nguồn điện, làm thiệt mạng những nhà khoa học hàng đầu và đẩy lùi tiến độ nghiên cứu từ 6-12 tháng (theo Fabian Hinz (IISS) và David Albright (ISIS))

Chưa có con số chính xác nhưng tôi tính thiệt hại của phía Iran khoảng 30%. Sắp tới việc giữ nhiệt độ trên các mặt trận và tái thiết chương trình hạt nhân có thể tiêu tốn không ít nhân lực trong khi kinh tế đất nước vốn đã trì trệ vì cấm vận và chạy đua vũ trang kéo dài. Nhưng Iran không yếu, vì vậy cho nên trận chiến này sẽ kéo dài nhiều tuần lễ nếu như các anh lớn cứ khoanh tay đứng nhìn.

[Vi_Le_Index]

Những điểm bị công phá tại tNatanz

Những điểm bị công phá tại Isfahan

[Vi_Le_Index]

Có gì trên bàn đàm phán mà Mỹ muốn Iran ngồi vào?
Bối cảnh:
• Iran tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân, ngày càng gần ngưỡng chế tạo bom.
• Mỹ không muốn chiến tranh toàn diện, nhưng cũng không thể để Iran sở hữu vũ khí hạt nhân vì đe doạ đồng minh Israel và mất kiểm soát toàn khu vực.

Mỹ muốn gì trên bàn đàm phán?

1. Iran dừng chương trình hạt nhân
2. Cho IAEA thanh tra toàn diện
3. Giải trừ hỗ trợ các nhóm vũ trang
4. Không trả đũa Israel
5. Quay lại JCPOA

Mỹ “cho lại” Iran điều gì?

1. Gỡ bỏ một phần hoặc toàn bộ cấm vận
2. ?

Tóm lại:
• Mỹ muốn Iran kiềm chế vũ khí hạt nhân và proxy wars.
• Iran muốn Mỹ gỡ cấm vận để cứu nền kinh tế.
• Bàn đàm phán là nơi duy nhất cả hai có thể “mặc cả” để đạt mục tiêu mà không cần chiến tranh. Và Iran cảm thấy nó không công bằng.

[Vi_Le_Index]

Không có thiệt hại rõ ràng tại Fordow, nơi Iran đã làm giàu uranium lên mức 60%, trong khi một số cơ sở ở khu phức hợp Isfahan bị phá hủy.

Khu phức hợp Fordow được xây dựng sâu trong lòng núi gần Qom, gần như bất khả xâm phạm, ước tính nó nằm 80-90 m sâu trong núi.

Israel nói rằng Mỹ là nước duy nhất sở hữu loại bom đủ sức phá hủy khu phức hợp này.

Phía Iran đang thực hiện những bước đầu tiên của việc rút khỏi hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT)

[Vi_Le_Index]

Trump tấn công 3 cơ sở hạt nhân của Iran
đọc bài

[Vi_Le_Index]

Xung đột Israel - Iran ngày 24-6: Iran tiếp tục phóng tên lửa về phía Israel

Trump tuyên bố ngừng bắn nhưng Iran và Israel vẫn tấn công ồ ạt