Thị trường thép Việt Nam thời gian trước nay đều chịu sức ép lớn từ hàng nhập khẩu giá rẻ, trong đó có mặt hàng thép cuộn cán nóng (HRC) đến từ Trung Quốc. Một mặt hàng đã có doanh nghiệp Việt Nam đang mở rộng công suất để đáp ứng nội địa.
Bởi vậy từ tháng 3/2025 Bộ Công Thương đã áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời 19,38 % đến 27,83 %, chỉ áp dụng riêng cho sản phẩm HRC từ Trung Quốc có các đặc tính:
-
Độ dày từ 1,2 mm đến 25,4 mm và chiều rộng không vượt quá 1 880 mm
-
Chưa qua gia công thêm (không mạ, phủ, dát, tráng; có thể có lớp dầu hoặc không; hàm lượng carbon ≤ 0,30 %)
Tuy nhiên, các nhà nhập khẩu cũng không chịu yên, nhanh chóng xuất hiện hiện tượng “lách luật”: thay vì nhập HRC thông thường, họ chuyển sang các loại HRC có khổ rộng trên 1.880mm, đây là loại không nằm trong danh mục bị áp thuế. (ở cuối mình giải thích kĩ hơn)
Dữ liệu từ Tổng cục Hải quan chỉ ra rằng, riêng tháng 4, lượng HRC khổ rộng nhập từ Trung Quốc tăng vọt 81% so với cả quý 1, và cao gấp 25 lần so với nửa đầu năm 2024.
Biểu đồ nhập khẩu cũng phản ánh rõ điều này: tháng 4 và tháng 5 sau khi thuế CBPG được áp dụng, chúng ta được chứng kiến nhập khẩu thép tăng đột biến, vượt cả các năm trước dù nhẽ ra bị áp thuế phải giảm.
Hiện tại, thuế CBPG chỉ có hiệu lực tạm thời trong 120 ngày, nghĩa là sẽ hết hạn vào ngày 6/7/2025 tới đây.
Vì vậy, khả năng cao Bộ Công Thương sẽ tiếp tục gia hạn nhằm đảm bảo chính sách không bị “đứt quãng”, và giúp doanh nghiệp nội địa tiếp tục được bảo vệ.
Đồng thời chắc sẽ mở rộng phạm vi áp thuế để bao gồm cả các sản phẩm đang được dùng để “lách luật”
Cre: Trương Đắc Nguyên
Tham khảo: báo cáo ngành vật liệu xây dựng HSC, Quyết định 460/QĐ‑BCT ngày 21/02/2025, VSA, Số liệu từ Wichart, Tổng cục Hải Quan
