Việt Nam Sẵn Sàng “Hợp Thức Hóa” Tài Sản Số
Trong bối cảnh công nghệ Blockchain và tài sản số (Crypto, NFT…) ngày càng phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, Việt Nam đang có những bước đi quyết liệt để nắm bắt và quản lý lĩnh vực đầy tiềm năng này. Các thông tin cập nhật đến tháng 6 năm 2025 cho thấy, Luật Công nghiệp công nghệ số đã được Quốc hội khóa XV biểu quyết thông qua vào ngày 14/06/2025 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.
Luật này dành toàn bộ Chương V để quy định về tài sản số, làm rõ khái niệm tài sản số là tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự, được thể hiện dưới dạng dữ liệu số, được tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bởi công nghệ số trên môi trường điện tử. Chính phủ được giao nhiệm vụ quy định chi tiết các nội dung liên quan để phù hợp với thực tiễn. Trước đó, vào tháng 3/2025, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ đề xuất khung pháp lý quản lý, thúc đẩy phát triển tài sản số, tiền kỹ thuật số lành mạnh và hiệu quả.
Thậm chí, Bộ Tài chính còn đề xuất phạt từ 100 triệu đến 200 triệu đồng nếu nhà đầu tư không mở tài khoản và chuyển tài sản mã hóa đang sở hữu về lưu giữ, giao dịch tại các tổ chức được cơ quan này cấp phép. Điều này cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc đưa các hoạt động tài sản số vào khuôn khổ, không chỉ để quản lý mà còn để khai thác tối đa tiềm năng, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong việc nắm bắt công nghệ tài chính mới.
Quy mô thị thường tài sản số Việt Nam như thế nào ?
Sự quan tâm đặc biệt của Việt Nam đối với tài sản số là bởi vì hằng năm, một lượng lớn vốn của người Việt đang “chảy” ra nước ngoài để đầu tư vào tiền mã hóa và các loại tài sản số khác mà chưa được quản lý chặt chẽ.
Theo ước tính từ một số chuyên gia và báo cáo thị trường, khối lượng giao dịch tiền mã hóa của người Việt trên các sàn giao dịch ước đạt khoảng 800 tỷ USD/năm (thống kê gần nhất được công bố vào tháng 3/2025 từ ). Con số này ấn tượng hơn khi so sánh với giá trị giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam, vốn chỉ vào khoảng 180 tỷ USD/năm. Như vậy, mảng tài chính số hiện đang thu hút lượng giao dịch gấp khoảng 4,4 lần so với thị trường chứng khoán truyền thống chỉ riêng từ các nhà đầu tư Việt Nam. Thậm chí, nếu tính cả thị trường NFT, con số này có thể lên tới 1.000 tỷ USD trong tương lai gần.
Về số lượng người dùng, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tỷ lệ chấp nhận tiền mã hóa cao nhất. Theo báo cáo từ Crypto Crunch App vào tháng 12/2023, Việt Nam có gần 26 triệu người sở hữu tiền ảo, đứng thứ 3 thế giới (gấp khoảng 5 lần số tài khoản chứng khoán tại Việt Nam).
Thị trường tài sản số toàn cầu cũng cho thấy quy mô khổng lồ. Vào tháng 11/2024, vốn hóa thị trường tiền điện tử toàn cầu đã đạt mức kỷ lục 3,2 nghìn tỷ USD. Con số này lớn hơn đáng kể so với tổng vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam, vốn đạt khoảng 290 tỷ USD tính đến giữa năm 2025. Điều này chứng tỏ tiềm năng khai thác vô hạn của thị trường tài sản số tại Việt Nam khi chính thức được hợp pháp hóa.
Việc hợp pháp hóa và kiểm soát hoạt động tài sản số sẽ mang lại nhiều lợi ích chiến lược cho đất nước:
-
Tối ưu dòng vốn nội lực: Thay vì để hàng trăm tỷ USD “chảy” ra nước ngoài không kiểm soát, việc đưa các hoạt động giao dịch tài sản số về trong nước sẽ giúp giữ lại dòng vốn này, tạo điều kiện để tái đầu tư và phát triển kinh tế nội địa.
-
Chống rửa tiền và tài trợ khủng bố: Một khung pháp lý rõ ràng sẽ giúp kiểm soát chặt chẽ các giao dịch, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động phi pháp, đảm bảo an toàn và minh bạch cho hệ thống tài chính quốc gia.
-
Thu thuế và tăng nguồn thu ngân sách: Khi tài sản số được công nhận và quản lý, Chính phủ có thể áp dụng các hình thức thu thuế phù hợp. Ước tính, với quy mô giao dịch lên đến 800 tỷ - 1.000 tỷ USD/năm, nếu chỉ thu một khoản thuế nhỏ trên các giao dịch hoặc lợi nhuận, nguồn thu ngân sách có thể lên đến hàng trăm triệu hoặc thậm chí hàng tỷ USD mỗi năm, góp phần đáng kể vào sự phát triển chung của đất nước.
Tài sản số - “Cơn sóng thần tỷ USD” dành cho cho các công ty chứng khoán top đầu ?
Với việc tài sản số được hợp pháp hóa và quản lý, các công ty chứng khoán Việt Nam được dự báo sẽ hưởng lợi cực kỳ lớn, mở ra một “sóng thần chứng khoán” mới. Việc bổ sung mảng kinh doanh tài sản số vào danh mục hoạt động sẽ mang lại tiềm năng doanh thu khổng lồ từ nhiều nguồn:
-
Thu phí giao dịch: Tương tự như thị trường chứng khoán truyền thống, các công ty chứng khoán sẽ thu phí giao dịch từ các hoạt động mua bán tài sản số của nhà đầu tư. Với khối lượng giao dịch lên tới 800 tỷ - 1.000 tỷ USD/năm (gấp 4 lần giá trị giao dịch của TTCK), dù chỉ với mức phí nhỏ cũng sẽ tạo ra doanh thu khổng lồ đóng góp vào nguồn thu đáng kể cho các công ty chứng khoán. Ngoài ra điều này còn đóng góp cho ngân sách nhà nước, góp phần thúc đẩy kinh tế.
-
Thuế tài sản số: Các công ty có thể đóng vai trò trung gian trong việc thu thuế tài sản số cho nhà nước, hoặc cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến nghĩa vụ thuế cho nhà đầu tư.
-
Hoạt động tự doanh: Khi tài sản số được công nhận chính thức, các công ty chứng khoán có thể thực hiện hoạt động tự doanh trên chính các tài sản số đó, tối ưu hóa lợi nhuận từ biến động thị trường.
-
Các dịch vụ giá trị gia tăng khác: Phát triển các sản phẩm phái sinh trên tài sản số, dịch vụ lưu ký, tư vấn đầu tư, quản lý quỹ tài sản số, v.v.
Tuy nhiên, không phải công ty chứng khoán nào cũng có khả năng để đón cơn sóng thần này. Để đáp ứng yêu cầu của một lĩnh vực mới mẻ và có tính chất phức tạp như tài sản số, các công ty cần có nền tảng vững chắc về vốn chủ sở hữu, công nghệ và năng lực quản lý rủi ro.
TCBS (Công ty Cổ phần Chứng khoán Kỹ Thương) - bom tấn mới của ngành chứng khoán dự kiến lên sàn trong Q3.2025 sẽ là cái tên đáng chú ý nhất khi đây chính là CTCK hàng đầu có đủ năng lực để đảm nhận xây dựng và vận hành sàn tiền số này.
Ngoài ra, những cái tên tiếp theo cũng được liệt kê vào danh sách đảm nhiệm mảng tiền số này phải kể đến SSI (Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI) và VIX (Công ty Cổ phần Chứng khoán VIX) – hai tên tuổi lớn với vốn chủ sở hữu hàng đầu thị trường.
Đặc biệt, VIX đang là công ty được giới đầu tư đặt nhiều kỳ vọng nhất trong mảng tiền số này. Điều này đã được phản ánh rõ nét khi cổ phiếu VIX có sự bứt phá mạnh mẽ trong tuần vừa qua. VIX được đánh giá cao nhờ sự nhanh nhạy trong việc nắm bắt xu hướng, tiềm lực tài chính mạnh mẽ và khả năng thích ứng với các lĩnh vực mới. Bên cạnh đó, VIX cũng là công ty chứng khoán được dự báo có mức tăng trưởng mạnh mẽ top đầu ngành chứng khoán trong Q2.2025 với danh mục tự doanh đạt hiệu suất cực kỳ ấn tượng.
Trong khi đó, SSI đã cho thấy sự quan tâm đặc biệt khi SSI Digital Ventures - thành viên của SSI, cam kết đầu tư lên đến 200 triệu USD và lập kế hoạch đồng đầu tư tổng giá trị 500 triệu USD trong lĩnh vực công nghệ số và Blockchain tại khu vực Đông Nam Á.
Nếu kịch bản này xảy ra, sự kết hợp giữa thị trường chứng khoán truyền thống và thị trường tài sản số sẽ tạo ra một cú hích cực lớn cho nền kinh tế Việt Nam, đưa ngành tài chính lên một tầm cao mới, đồng thời giúp Việt Nam khẳng định vị thế trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Ngành chứng khoán đang đứng trước thời cơ rất lớn, đặc biệt là những doanh nghiệp có đủ năng lực như TCBS, VIX, SSI. Đây hứa hẹn là giai đoạn mở ra thời kỳ tăng trưởng mạnh mẽ cho các doanh nghiệp trực tiếp hưởng lợi nói chung và ngành chứng khoán nói riêng khi TTCK Việt Nam cũng đang bước vào giai đoạn sắp sửa nâng hạng vào tháng 09.2025.
