“Đầu tư” - cụm từ rất quen thuộc và dễ hiểu đối với những người làm việc trong giới tài chính hoặc liên quan đến mảng này nhưng lại có vẻ cầu kỳ và phức tạp đối với nhiều người không thuộc lĩnh vực này. Thực tế thì việc đầu tư xuất hiện ngay trong cuộc sống hằng ngày, ví dụ như: chúng ta bỏ thời gian tiền bạc để đi học trau dồi kiến thức với mong muốn tìm kiếm được một công việc có mức lương cao hơn, chúng ta dành một phần thu nhập hằng tháng gửi tiết kiệm để nhận lợi suất từ ngân hàng hay mua một bất động sản và đợi tăng giá để bán,… Tất cả những ví dụ trên đều là việc bỏ ra một nguồn lực ở hiện tại để đạt được lợi ích - lợi tức lớn hơn trong tương lai so với nguồn lực đã bỏ ra, đó chính là đầu tư.
Lợi ích - lợi tức của việc đầu tư ở đây là gì ?
Giả sử lạm phát - độ mất giá của đồng tiền trung bình hằng năm là 4,0%. Nếu bạn có một khoản tiền dư nhưng không biết gửi tiết kiệm hay đầu tư vào một loại tài sản nào thì bạn sẽ bị hao hụt 4,0%/năm tài sản đó. Đó chính là lý do chúng ta đi tìm kiếm một kênh đầu tư để bảo toàn giá trị tài sản đang sở hữu và xa hơn là kỳ vọng giá của tài sản tăng theo thời gian. Một kênh đầu tư mang lại mức tăng trưởng tài sản hơn 4,0%/năm sẽ là lựa chọn phù hợp để bảo toàn giá trị tài sản đang sở hữu và xa hơn là có thể tăng trưởng giá trị của tài sản đó trong tương lai.
Bất kỳ một kênh đầu tư nào từ Bất động sản, Vàng, Cổ phiếu, Trái phiếu, Chứng chỉ quỹ đầu tư hay gửi tiết kiệm đều mang lại cho bạn một mức tăng trưởng tài sản nhất định hằng năm, ta gọi chung lợi ích nhận được đó là lãi kép.
Nếu như duy trì được mức tỷ suất lãi kép ở một mức cao lên tục nhiều năm thì điều gì sẽ xảy ra ?
Không phải ngẫu nhiên mà “lãi kép” được gọi là kỳ quan thứ 8 của thế giới. Đây là con đường duy nhất để chúng ta đạt đến ngưỡng tự do về mặt tài chính hoặc đạt được mục tiêu tài chính nếu chúng ta không giỏi kinh doanh hay làm chủ doanh nghiệp.
Ví dụ, hãy so sánh lợi nhuận từ khoản đầu tư 6.000 đô la có lãi đơn so với lãi kép, giả sử mỗi khoản đều có tỷ lệ lợi nhuận giả định là 7%.
Trong năm 1, bạn sẽ có số dư giống hệt nhau: tăng 420 đô la, tổng cộng là 6.420 đô la. Một năm sau, lãi đơn sẽ mang lại 6.840 đô la (6.000 đô la + 420 đô la + 420 đô la), số dư lãi kép cao hơn một chút ở mức 6.869,40 đô la (6.420 đô la + lợi nhuận 7% hoặc 449,40 đô la).
Như vậy, hình minh họa trong biểu đồ bên dưới đây theo thời gian sẽ chỉ ra sự khác biệt giữa lãi đơn và lãi kép trở nên đáng kể. Sau 10 năm, khoản đầu tư 6.000 đô la kiếm được lãi đơn sẽ có giá trị là 10.200 đô la. Cùng một khoản đầu tư kiếm được lãi kép sẽ có tổng cộng khoảng 11.800 đô la. Và sau 30 năm, sự khác biệt là gần 30.000 đô la: khoảng 45.700 đô la cho khoản đầu tư lãi kép của bạn so với chỉ 18.600 đô la cho khoản đầu tư lãi đơn của bạn.
Ví dụ về sự khác nhau của lãi đơn và lãi kép (Nguồn: Fidelity)
Ví dụ này sẽ giả định những điều sau: (1) đóng góp ban đầu 6.000 đô la và không có đóng góp bổ sung nào; (2) Tỷ lệ hoàn vốn hàng năm là 7% tích lũy dưới dạng lãi suất đơn và lãi kép. (3) Giá trị cuối cùng không phản ánh thuế, phí, lạm phát hoặc rút tiền. Nếu có, số tiền sẽ thấp hơn. Ví dụ này chỉ nhằm mục đích minh họa và không đại diện cho hiệu suất của bất kỳ chứng khoán nào.
Qua ví dụ trên, có một điều ta cần lưu ý đó làm cách nào để duy trì tỷ suất 7% đều đặn như vậy bởi vì các khoản đầu tư đều có rủi ro thua lỗ. Thực tế khi đầu tư sẽ không có gì đảm bảo cho khoản đầu tư của chúng ta đều thành công và hiệu suất giả định 7% nói trên phải là hiệu suất trung bình trong một giai đoạn nào đó (ví dụ 5 năm, hay 7 năm thì sẽ chính xác hơn), có thể cao hơn hoặc thấp hơn tùy vào mức độ chịu đựng rủi ro của mỗi người và trong đầu tư High-risk luôn đi kèm với High-return. Từ đó “Quản trị rủi ro” và “Phương pháp đầu tư” được sinh ra để giúp chúng ta đạt được và duy trì hiệu suất ổn định trong bất kỳ một kênh đầu tư nào.
Đầu tư diễn ra như thế nào?
Các nhà đầu tư muốn tạo ra lợi nhuận từ khoản đầu tư ban đầu của mình thường sẽ thông qua sự gia tăng giá trị của tài sản đó hoặc thu nhập trên tài sản đó. Lấy ví dụ về bất động sản: khi sở hữu một căn nhà, giá đất tăng lên theo thời gian hoặc giá thuê nhà ở khu vực đó tăng cao khiến giá trị của căn nhà đó cũng sẽ tăng so với giá trị ban đầu.
Đầu tư là quá trình mua tích lũy một dạng tài sản nào đó có tiềm năng tăng giá và chờ đợi, sau đó bán ra giá cao hơn để ăn chênh lệch giá hay hiểu một cách đơn giản là mua thấp và bán cao. Việc đưa ra quyết định mua tài sản đầu tư cũng đến từ 2 yếu tố ở trên
-
Tiềm năng tăng giá giá cao: khi giá trị của một thứ gì đó tăng lên.(mua bán bất động sản, vàng, cổ phiếu,…)
-
Thu nhập từ tài sản đó tăng lên là khi khoản đầu tư mang lại tiền cho bạn mà không cần bạn phải bán nó. Có thể là thông qua cổ tức, khoản thanh toán lãi suất hoặc thậm chí là lợi nhuận từ bất động sản hoặc doanh nghiệp. (thường ở cổ phiếu, trái phiếu hay cho thuê bất động sản,…)
Đầu tư thường diễn ra trong thời gian dài, nghĩa là nhiều năm. Đầu tư sẽ thiên hướng về việc phân bổ và nắm giữ cách lớp tài sản có tiềm năng tăng giá trong tương lai. Điều này hoàn toàn khác với đầu cơ lướt sóng ngắn hạn. Đầu cơ lướt sóng ngắn hạn có thể rủi ro hơn đầu tư và đòi hỏi chuyên môn, kiến thức và độ cảm nhận tốt hơn khi phải biết tận dụng biến động ngắn hạn của tài sản để kiếm lời từ biên độ chênh lệch đó.
Tóm lại, hiểu đơn giản việc đầu tư là mua thấp - bán cao một loại tài sản nào đó. Phần tiếp theo mình sẽ đi chi tiết về các kênh đầu tư và phương pháp đầu tư, cám ơn các bạn đã đọc.