Trái phiếu là một kênh đầu tư quan trọng trong thị trường chứng khoán Việt Nam, giúp doanh nghiệp huy động vốn và nhà đầu tư có cơ hội nhận lãi suất ổn định. Hiểu đơn giản, khi mua trái phiếu, bạn đang “cho doanh nghiệp vay tiền” và họ có nghĩa vụ trả lại cả gốc lẫn lãi khi đến hạn. Trái phiếu có thể do Chính phủ hoặc doanh nghiệp phát hành, với mức lãi suất cố định hoặc thả nổi tùy theo điều kiện thị trường. Tuy nhiên, rủi ro cũng không nhỏ: nếu doanh nghiệp gặp khó khăn, trái chủ có thể không nhận được tiền đúng hạn. Những năm gần đây, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam phát triển nhanh nhưng cũng bộc lộ nhiều lỗ hổng, đặc biệt trong nhóm bất động sản, nơi nhiều doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, thiếu minh bạch và dùng vốn chưa đúng mục đích.
Câu chuyện của Novaland (NVL) là ví dụ điển hình. Là doanh nghiệp bất động sản lớn, Novaland từng huy động hàng chục nghìn tỷ đồng trái phiếu để phát triển dự án, nhưng khi thị trường trầm lắng và pháp lý vướng mắc, công ty phải gia hạn nợ, hoán đổi trái phiếu thành cổ phiếu để giảm áp lực thanh toán – cho thấy rủi ro thực sự khi doanh nghiệp mất cân đối dòng tiền. Trong khi đó, ACB và Masan (MSN) lại là hai trường hợp đối lập: ACB phát hành trái phiếu để tăng vốn cấp 2, được Ngân hàng Nhà nước giám sát chặt, còn Masan có dòng tiền ổn định từ ngành hàng tiêu dùng và công bố thông tin minh bạch. Sự khác biệt này chứng minh rằng trái phiếu không xấu, nhưng sự an toàn phụ thuộc vào năng lực và uy tín của doanh nghiệp phát hành. Nhà đầu tư mới cần hiểu rõ điều này, tránh chạy theo lãi suất cao mà bỏ qua rủi ro tiềm ẩn – bởi đôi khi, “lợi nhuận hấp dẫn” lại chính là cái giá của sự thiếu thận trọng.