I. Tóm tắt thị trường trái phiếu doanh nghiệp 6T2023
Phát hành mới: Dấu hiệu hồi phục nhưng tập trung ở một số nhóm cụ thể
Tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành tiếp tục chậm trong Quý 1 năm 2023 nhưng các dấu hiệu phục hồi đã bắt đầu xuất hiện trong Quý II. Quy mô trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ trong 6 tháng đầu năm 2023 là 57,3 nghìn tỷ đồng, giảm -67,8% so với cùng kỳ trong khi phát hành ra công chúng chỉ đạt 5,5 nghìn tỷ đồng, giảm -37,9% svck.
Điều đáng chú ý là trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản chiếm tỷ trọng cao nhất (57%) trên thị trường sơ cấp, nhưng chỉ tập trung vào một số tổ chức phát hành. Các ngân hàng đẩy mạnh phát hành từ Quý 2 và chiếm 31% tổng lượng phát hành do đã giải quyết được các vướng mắc về báo cáo kiểm toán giải ngân nguồn vốn trái phiếu.
Lãi suất coupon trên thị trường sơ cấp chưa được phản ánh trên biến động thị trường thứ cấp
Mặc dù dữ liệu của HNX cho thấy lợi suất suất trái phiếu sơ cấp tăng từ Quý IV năm 2022 - phản ánh mức sinh lời yêu cầu cao hơn để bù đắp rủi ro vỡ nợ, nhưng mức độ tăng trên thị trường sơ cấp không theo kịp thị trường thứ cấp. Lợi suất trung bình trái phiếu các doanh nghiệp phi ngân hàng trên thị trường sơ cấp ít biến động hơn, trong khi tính thanh khoản kém trên thị trường thứ cấp khiến lợi suất trái phiếu biến động mạnh hơn. Nhìn chung, lãi suất trái phiếu phi ngân hàng trung bình là 12,5%/năm vào quý 2 năm 2023. Với lợi suất trên thị trường thứ cấp, lợi suất có thể lên tới 20%-30%/năm, và hiện tại đã hạ nhiệt xuống 12% - 20%/năm tùy thuộc vào sức khỏe tài chính của nhà phát hành.
Nghị định 08: Rủi ro đạo đức cần được xem xét
Chính phủ ban hành Nghị định 08/2023 về trái phiếu phát hành riêng lẻ đã tạo ra hành lang pháp lý để tổ chức phát hành có thể hoãn trái phiếu hiện tại lên đến hai năm hoặc chuyển đổi trái phiếu thành tài sản khác. Tuy nhiên Nghị định này cũng tạo ra tâm lý trì hoãn việc thanh toán trái phiếu càng lâu càng tốt từ phía nhà phát hành.
Theo ước tính của SSI Research, số tiền gốc trái phiếu đã thành công thực hiện điều chỉnh hoãn nợ gốc/điều chỉnh lãi suất hoặc chuyển đổi trái phiếu lên tới 66 nghìn tỷ đồng. Các công ty trong tập đoàn Nova, Sovico và Vietracimex là các doanh nghiệp tích cực nhất trong việc đàm phán gia hạn nợ với nhà đầu tư trong nửa đầu năm 2023. Có thể thấy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam dường như đã trải qua giai đoạn khó khan nhất, ít nhất trong ngắn hạn nhờ các động thái từ Chính phủ nhưng các giải pháp hiện tại mang tính ngắn hạn, thiên về hỗ trợ cho các tổ chức phát hành sẽ khó có thể ngay lập tức khôi phục được niềm tin của nhà đầu tư.
II. Triển vọng thị trường TPDN 6 tháng cuối năm 2023
Ra đời sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp: Bước đầu tiên trong hành trình dài hạn
Thông tin đáng chú ý nhất trên thị trường TPDN trong thời gian qua này là việc đưa vào hoạt động sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ thứ cấp từ ngày 19 tháng 7 năm 2023. Nhìn chung, đây là một khởi đầu tốt, nhưng chỉ khi giữ được quy mô thanh khoản tốt, với nhiều mã trái phiếu được giao dịch… thì mới là điều cốt lõi cho việc có thể duy trì được lợi ích vốn có của một sàn giao dịch thứ cấp đối với thị trường nói chung.
Lợi ích:
• T hứ nhất, về lợi ích của sàn giao dịch thứ cấp, đầu tiên, là sự minh bạch cho thị trường. Trước đây, mặc dù các TCPH có nghĩa vụ báo cáo thông tin các đợt phát hành cho HNX, việc tiếp cận đến các thông tin về đợt phát hành như mục đích phát hành, tài sản đảm bảo, lãi suất phát hành hay tổ chức tham gia lưu ký hay thông tin về dư nợ TPDN còn lại hoặc tính hình tài chính của tổ chức phát hành là khá khó khăn. Bên cạnh đó, các giao dịch thứ cấp và việc quan sát được dòng tiền trên thị trường thứ cấp là điều gần như không thể trong thời gian qua do thiếu thị trường công khai. Do đó, sàn giao dịch này có thể cung cấp cho các nhà đầu tư một cách tiếp cận dễ dàng và chính thức hơn để nghiên cứu và theo dõi đường cong lợi suất/biến động giá, đặc biệt là với các tổ chức phát hành chưa niêm yết.
• Thứ hai, mục tiêu chính của sàn giao dịch trái phiếu thứ cấp là cung cấp thanh khoản cho các nhà đầu tư. Chỉ khi giữ được quy mô thanh khoản tốt, với nhiều mã trái phiếu được giao dịch… thì mới là điều cốt lõi cho việc có thể duy trì được lợi ích vốn có của một sàn giao dịch thứ cấp đối với thị trường nói chung.
• Thứ ba, trong một thị trường hiệu quả, các giao dịch của người mua và người bán trên thị trường thứ cấp sẽ quyết định xu hướng của lợi suất TPDN và đó sẽ là những chỉ báo mang tính định hướng để xác định các rủi ro về sức khỏe tài chính của nhà phát hành hay các biến động vĩ mô trên thị trường.
Với tất cả những lợi ích trên, kỳ vọng việc xuất hiện của sàn giao dịch TPDN thứ cấp sẽ giúp nhu cầu trái phiếu doanh nghiệp có thể phục hồi, trước hết là từ các nhà đầu tư tổ chức với nguồn vốn dồi dào và nhu cầu đa dạng hóa danh mục đầu tư. Đối với các nhà đầu tư cá nhân, có lẽ còn nhiều việc phải làm để khôi phục lại niềm tin và tâm lý đầu tư. Một điểm hỗ trợ cho thị trường này là môi trường lãi suất hiện tại đang có xu hướng giảm sẽ phần nào cải thiện nhu cầu đối với trái phiếu doanh nghiệp.
Như vậy, triển vọng thị trường TPDN Việt Nam 6 tháng cuối năm 2023 đang có những khởi sắc rõ nét và kỳ vọng này tác động tích cực đến các cổ phiếu nhóm Bất động sản và Ngân hàng có liên quan đến Trái phiếu doanh nghiệp bất động sản. (TCB, MBB, VPB, TPB, SHB,…)
Mở tài khoản chứng khoán:
Margin 3:7 lãi 9.9%/năm, phí 0.15%
Bảo lãnh thêm sức mua đầu ngày
Có hàng T0
Tel: 0912107487