Mỹ đã quyết định áp thuế lên đến 46% đối với một số mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam. Đây không chỉ là một cú sốc đối với các doanh nghiệp xuất khẩu mà còn đặt ra bài toán lớn cho toàn bộ nền kinh tế. Tuy nhiên, liệu đây chỉ là khó khăn, hay vẫn có cơ hội để Việt Nam điều chỉnh chiến lược và phát triển bền vững hơn? Hãy cùng phân tích.
Trump áp thuế đối ứng lên toàn bộ các đối tác thương mại Mỹ
-
Ngành nào sẽ chịu tác động trực tiếp?
Khi nhắc đến xuất khẩu của Việt Nam, không thể không nói đến những ngành có giá trị hàng chục tỷ USD. Chính sách thuế mới từ Mỹ sẽ giáng đòn mạnh vào các nhóm ngành chủ lực sau:
Dệt may & da giày – “Ông lớn” bị tổn thương
Xuất khẩu dệt may sang Mỹ năm 2024: ~17 tỷ USD
Xuất khẩu da giày: ~7 tỷ USD
Mỹ là thị trường lớn nhất của ngành này. Khi mức thuế tăng, giá sản phẩm Việt Nam sẽ kém cạnh tranh hơn so với Bangladesh, Ấn Độ.
Gỗ & sản phẩm gỗ – Rủi ro cho “thủ phủ” Bình Dương, Đồng Nai
Xuất khẩu sang Mỹ năm 2024: ~9 tỷ USD
Doanh nghiệp gỗ Việt Nam phụ thuộc quá lớn vào thị trường Mỹ. Nếu không kịp đa dạng hóa, nhiều doanh nghiệp có thể phá sản.
Thủy sản – Cá tra, tôm gặp khó
Xuất khẩu sang Mỹ năm 2024: ~2,2 tỷ USD
Cá tra Việt Nam có thể mất thị phần vào tay các đối thủ từ Nam Mỹ.
Điện tử & linh kiện – “Át chủ bài” chịu sức ép
Xuất khẩu sang Mỹ năm 2024: ~12 tỷ USD
Các tập đoàn lớn như Samsung, Apple có thể điều chỉnh chuỗi cung ứng, ảnh hưởng đến doanh nghiệp Việt Nam. -
Những tác động gián tiếp mà ít ai nhận ra
Không chỉ các ngành xuất khẩu trực tiếp, nhiều lĩnh vực khác cũng bị ảnh hưởng:
Vận tải - Logistics & cảng biển – Lưu lượng hàng hóa suy giảm
Khi xuất khẩu giảm, ngành vận tải biển, kho bãi cũng bị ảnh hưởng.
Ngân hàng – Nợ xấu có nguy cơ tăng
Các doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn sẽ kéo theo nguy cơ vỡ nợ.
Công nghiệp hỗ trợ – “Sóng ngầm” đáng lo ngại
Khi xuất khẩu giảm, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cũng bị ảnh hưởng theo. -
Dự đoán Chính phủ Việt Nam sẽ làm gì để đối phó?
Khó khăn là điều không thể tránh khỏi, nhưng điều quan trọng là Việt Nam sẽ phản ứng thế nào để duy trì đà tăng trưởng. Dưới đây là những biện pháp có thể được triển khai:
Đàm phán & tìm cách giảm thuế
Đẩy mạnh đối thoại với Mỹ để giảm thiểu tác động tiêu cực.
Nhập khẩu một số mặt hàng thế mạnh của Mỹ để cân bằng cán cân XNK.
Mở rộng thị trường xuất khẩu – Không thể mãi phụ thuộc vào Mỹ
EVFTA, CPTPP, RCEP là những “cửa thoát hiểm” giúp hàng Việt mở rộng sang châu Âu, Nhật Bản, ASEAN.
Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu
Giảm thuế VAT, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.
Hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi.
Đầu tư vào sản xuất nội địa – Thoát khỏi “cái bóng” của Trung Quốc
Phát triển công nghiệp hỗ trợ để giảm lệ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. -
Chính phủ sẽ đẩy mạnh ngành nào để bù đắp thiệt hại?
Một trong những phương án quan trọng để bù đắp thiệt hại từ việc xuất khẩu gặp khó khăn là tập trung phát triển các ngành khác có thể thúc đẩy nền kinh tế bền vững. Dưới đây là các ngành mà Chính phủ sẽ chú trọng đẩy mạnh trong thời gian tới:
Hạ Tầng - Bất động sản – Cơ hội “vàng”
Khi xuất khẩu gặp khó khăn, đầu tư vào hạ tầng và bất động sản sẽ là một trong những chiến lược quan trọng để bù đắp cho nền kinh tế.
Chính phủ có thể tăng cường các chính sách khuyến khích đầu tư vào các khu đô thị mới và các dự án hạ tầng. Điều này sẽ không chỉ tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp bất động sản mà còn tạo ra hàng triệu việc làm cho người lao động trong nước.
Những dự án nhà ở và hạ tầng giao thông được đẩy mạnh sẽ giúp thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư trong nước, đồng thời cải thiện môi trường kinh doanh cho các ngành khác như bán lẻ, logistics.
Bán lẻ & tiêu dùng nội địa – Khi người Việt “chuyển hướng”
Khi xuất khẩu suy giảm, Chính phủ có thể thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Công nghệ & dịch vụ phần mềm – Tương lai của Việt Nam
Đầu tư vào công nghệ, AI, phần mềm sẽ giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào sản xuất gia công.
Kết luận: Nguy cơ hay cơ hội?
Việc Mỹ áp thuế lên hàng Việt Nam là một cú sốc, nhưng cũng là cơ hội để chúng ta nhìn lại và điều chỉnh chiến lược.
Ngành chịu tác động trực tiếp: Dệt may, gỗ, thủy sản, điện tử.
Ngành chịu tác động gián tiếp: Logistics, ngân hàng, công nghiệp hỗ trợ.
Chính sách đối phó: Đàm phán, mở rộng thị trường, hỗ trợ tài chính, phát triển chuỗi cung ứng nội địa.
Ngành được Chính phủ đẩy mạnh: Bất động sản và đầu tư công.
