Theo thông tin từ phía HNX, Trung Nam Group báo lỗ 2.878 tỷ đồng trong năm 2023, so với năm 2022 có lãi 252 tỷ đồng. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu (ROE) -11,85%, so cùng kỳ đạt 0,91%. Như vậy, chỉ riêng khoản lỗ trong năm ngoái đã bào mòn hết lợi nhuận tập đoàn tích lũy được trong 2 năm liền trước đó.
Trung Nam Group báo lỗ kỷ lục
Tại thời điểm cuối năm 2023, vốn chủ sở hữu của công ty đạt gần 24.300 tỷ đồng. Hệ số phải trả/vốn chủ sở hữu là 2,68, tương ứng nợ phải trả 65.124 tỷ đồng. Dư nợ trái phiếu/vốn chủ sở hữu là 0,75 (tương ứng 18.225 tỷ đồng). So cuối năm 2022, dư nợ trái phiếu của Trung Nam Group đã giảm hơn 6.000 tỷ đồng. Trong năm 2023, có thời điểm Trung Nam Group đã chậm thanh toán 1.130 tỷ đồng tiền gốc và 235 tỷ đồng tiền lãi trái phiếu. Hiện theo dữ liệu của HNX, công ty đã sạch nợ trái phiếu.
Trung Nam Group thành lập từ năm 2004, hoạt động trong 5 lĩnh vực chính là năng lượng, xây dựng hạ tầng, bất động sản và công nghiệp thông tin điện tử. Dù mới tham gia ngành năng lượng tái tạo từ năm 2018, đây đã là mảng kinh doanh lớn nhất mang về nguồn thu chính cho tập đoàn. Dù mới tham gia ngành năng lượng tái tạo từ năm 2018, đây đã là mảng kinh doanh lớn nhất mang về nguồn thu chính cho tập đoàn.
Trung Nam Group hiện là một trong những doanh nghiệp đầu ngành năng lượng tái tạo khi sở hữu nhiều dự án điện mặt trời, điện gió quy mô lớn, vốn đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng.
Thông tin từ website doanh nghiệp, tập đoàn có các dự án tiêu biểu như: Điện mặt trời Trung Nam Ninh Thuận (204 MW), Điện mặt trời Trung Nam Trà Vinh (140 MW), Điện gió Trung Nam (151,95 MW), Điện gió Ea Nam Đắk Lắk (400 MW), Điện gió Phước Hữu (46,2 MW), Điện gió Đông Hải 1 - Trà Vinh (100 MW), Thuỷ điện Krông Nô 2 (30 MW),Thuỷ điện Krông Nô 2 (18 MW), Thuỷ điện Đồng Nai 2 (70 MW).
Trong bối cảnh khó khăn về dòng tiền, đầu tháng 7/2024, CTCP Năng lượng tái tạo Trung Nam (công ty con của Trungnam Group) thông báo đã chuyển nhượng toàn bộ 19,9 triệu cổ phần CTCP Điện Mặt trời Trung Nam cho Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Năng lượng tái tạo Á Châu - ACIT (18 triệu cổ phần) và ông Nguyễn Thanh Bình - tân Chủ tịch HĐQT của CTCP Điện Mặt trời Trung Nam (1,9 triệu cổ phần).
Mảng năng lượng tái tạo bị đình trệ, thua lỗ
Theo báo cáo tài chính định kỳ gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), Công ty Cổ phần Năng lượng tái tạo Trung Nam đã ghi nhận khoản lỗ sau thuế gần 513 tỷ đồng trong năm 2023, trong khi hai năm trước đó, công ty lần lượt có lợi nhuận sau thuế là 78 tỷ đồng và 281 tỷ đồng.
Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu tăng từ 2,36 lần lên 2,49 lần, tương đương với tổng nợ phải trả trên 23.443 tỷ đồng (so với 25.148 tỷ đồng cùng kỳ). Trong khi đó, hệ số nợ trái phiếu trên vốn chủ sở hữu giảm từ 0,87 lần xuống còn 0,56 lần, với dư nợ trái phiếu khoảng 5.300 tỷ đồng.
Theo thông tin từ HNX, Công ty Cổ phần Năng lượng Tái tạo Trung Nam hiện còn một lô trái phiếu mã TRECH2224002 đang lưu hành với tổng giá trị huy động 500 tỷ đồng. Lô trái phiếu này, được phát hành ngày 29/8/2022 với kỳ hạn 2 năm, đáng lẽ sẽ đáo hạn vào ngày 29/8/2024. Tuy nhiên, công ty đã đạt thỏa thuận với trái chủ về việc gia hạn thời gian thanh toán gốc và lãi, lùi ngày đáo hạn đến 28/2/2025. Đây là loại trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và được đảm bảo bằng tài sản là 50 triệu cổ phiếu của Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam (Trungnam Group) thuộc sở hữu của ông Nguyễn Tâm Thịnh, với định giá hơn 1.000 tỷ đồng tại thời điểm phát hành. Lãi suất phát hành của trái phiếu là 10,5% mỗi năm.
Công cuộc VnDirect rốt vốn cho năng lượng tái tạo Trung Nam
Tính đến đầu năm 2024, Tập đoàn Đầu tư I.P.A (IPA - doanh nghiệp nhóm VNDirect) đã thực hiện một thương vụ đầu tư vào Công ty Cổ phần Năng lượng Tái tạo Trung Nam - thành viên của Tập đoàn Trung Nam với số tiền giải ngân 850 tỷ đồng, tương ứng với 9,36% vốn điều lệ của Năng lượng Tái tạo Trung Nam. Trước đây, IPA cũng từng đầu tư vào trái phiếu của thành viên của Trung Nam (Đầu tư Xây dựng Trung Nam) với giá trị 916 tỷ đồng, nhưng đã bán sạch tính tới tháng 6/2023. Khoản đầu tư lần này của IPA được đặt trong bối cảnh Năng lượng Tái tạo Trung Nam cũng như hệ sinh thái Trung Nam Group đang gặp nhiều vấn đề liên quan đến nguồn vốn thanh toán trái phiếu.
Tính đến cuối năm 2022, Công ty Năng lượng Tái tạo Trung Nam có dư nợ trái phiếu hơn 9.270 tỷ đồng. Trong số đó có hai mã mới nhất là TRECH2224002 phát hành ngày 29/8/2022 thời hạn 2 năm, trị giá 500 tỷ đồng; và lô còn lại mã TRECB2223001 phát hành ngày 30/6/2022 thời hạn 1 năm, trị giá 1.500 tỷ đồng. Tổ chức lưu ký cho lô trái phiếu là Chứng khoán VNDirect. Tuy nhiên, theo tài liệu công bố gần đây nhất, Năng lượng Tái tạo Trung Nam đã 2 lần lùi ngày đáo hạn của lô trái phiếu TRECB2223001 đến 31/8/2023. Tổng dư nợ của lô trái phiếu nói trên là 1.586 tỷ đồng. Hiện doanh nghiệp vẫn chưa công bố báo cáo tình hình thanh toán gốc lãi trái phiếu năm 2023.
Theo giải trình từ phía Năng lượng Tái tạo Trung Nam, lý do chậm thanh toán lãi và gốc của lô trái phiếu trên có nhiều nguyên nhân. Đầu tiên là các nhà máy điện thuộc sở hữu của công ty mới COD cuối năm 2021 và vẫn trong giai đoạn cân chỉnh nên chưa vận hành tối đa công suất. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng chịu ảnh hưởng chung của điều kiện khí hậu cả nước, tốc độ gió thực tế trong năm 2022 thấp hơn mức trung bình dự kiến, khiến doanh thu các dự án điện không đạt theo kế hoạch. Thứ ba là tình hình lãi suất tăng cao, làm giảm dòng tiền của Năng lượng Tái tạo Trung Nam. Cuối cùng là EVN chậm thanh toán tiền cho các dự án của công ty.
Đáng chú ý, lô trái phiếu thứ hai có giá trị 500 tỷ đồng (TRECH2224002) của Năng lượng Tái tạo Trung Nam cũng được VNDirect đầu tư với tỷ lệ 79,23%, tương ứng 396, 1 tỷ đồng. Khoản trái phiếu này có ngày đáo hạn là 4 tháng nữa. Về cơ bản, việc IPA đầu tư 850 tỷ đồng vào thời điểm này được kỳ vọng phần nào “cứu” Năng lượng Tái tạo Trung Nam về vấn đề thanh khoản và nguồn vốn kinh doanh cũng như thể hiện “sự tất tay” của nhóm bà Phạm Minh Hương với Trung Nam Group.
VnDirect và cú đặt cược vào trái phiếu Trung Nam Group
Trong những năm gần đây, VNDirect chính là đối tác đóng vai trò quan trọng trong các thương vụ huy động trái phiếu của Trungnam Group cùng đơn vị thành viên. VNDirect là đơn vị bảo lãnh phát hành và cũng là trái chủ lớn nhất của Trung Nam Group ở thời điểm hiện tại. Thống kê từ HNX cho thấy, VNDirect cung cấp dịch vụ phát hành cho khoảng 16.600 tỷ đồng trái phiếu “họ” Trung Nam.
Nói về quyết định đặt cược vào trái phiếu Trung Nam, Chủ tịch HĐQT VNDirect cho biết doanh nghiệp đánh giá Trung Nam Group là đơn vị đại diện cho ngành năng lượng, có tiềm năng về cả năng lực phát triển dự án cho đến tìm kiếm dự án đầu tư và nếu có rủi ro thì chủ yếu chỉ mang tính tạm thời về thanh khoản. Chủ tịch VND cũng thừa nhận rằng, cổ phiếu VND gần như gắn liền với câu chuyện của Trung Nam và doanh nghiệp có thể đang mất lượng lớn vốn vào Trung Nam. Chủ tịch VNDirect từng nhiều lần chia sẻ rằng vụ việc trái phiếu Trung Nam là bài học đắt giá.
Tính đến thời điểm hiện tại, hệ sinh thái năng lượng của Trung Nam vẫn đang gặp khó về bài toán thanh khoản cũng như khả năng thanh toán lãi gốc trái phiếu. Trung Nam Group nhiều lần cho biết doanh nghiệp khó khăn do phía EVN chậm thanh toán. Tuy nhiên, EVN khẳng định, đã thanh toán tiền điện đúng quy định cho Trung Nam, còn phần công suất khi dự án chưa đầy đủ về mặt pháp lý, chưa được cấp giấy phép hoạt động điện lực thì EVN chỉ ghi nhận sản lượng và không thể thanh toán.
