USD Suy Yếu Toàn Cầu, Nhưng USD/VND Lên Đỉnh Lịch Sử: Điều Gì Đang Xảy Ra?
Hà Nội, ngày 2/7/2025 – Trong bối cảnh đồng USD trải qua 6 tháng đầu năm tồi tệ nhất kể từ năm 1973 trên thị trường toàn cầu, tỷ giá USD/VND tại Việt Nam lại ghi nhận mức tăng kỷ lục, chạm ngưỡng 26.200 VND vào cuối tháng 6/2025, tăng gần 4% so với đầu năm. Sự trái chiều đáng ngạc nhiên này đang khiến giới đầu tư, doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách đặt ra câu hỏi: Điều gì đang thúc đẩy sức mạnh bất thường của USD tại Việt Nam, và tác động của nó đối với kinh tế và thị trường chứng khoán sẽ ra sao?
USD Toàn Cầu Lao Dốc: Bối Cảnh Quốc Tế
Theo báo cáo từ Vietstock, chỉ số USD Index (DXY), đo lường sức mạnh của USD so với rổ 6 đồng tiền chính, đã giảm đáng kể trong nửa đầu năm 2025, đánh dấu giai đoạn suy yếu tồi tệ nhất kể từ năm 1973. Nguyên nhân chính được chỉ ra là kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất để kích thích kinh tế, sau khi lạm phát tại Mỹ có dấu hiệu hạ nhiệt. Đồng thời, các nền kinh tế lớn như EU và Nhật Bản duy trì chính sách tiền tệ ổn định, giúp đồng euro và yen lấy lại vị thế trước USD.
Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại toàn cầu, đặc biệt là chính sách thuế quan mới của Mỹ dưới chính quyền mới (áp thuế 10% phổ thông từ tháng 4/2025), đã làm suy giảm niềm tin vào sức mạnh dài hạn của USD. Các nhà đầu tư quốc tế cũng chuyển hướng sang các tài sản an toàn như vàng và trái phiếu chính phủ châu Âu, đẩy USD vào thế bất lợi trên thị trường toàn cầu.
USD/VND Tăng Vọt: Áp Lực Nội Tại Tại Việt Nam
Trái ngược với xu hướng toàn cầu, tỷ giá USD/VND tại Việt Nam liên tục lập đỉnh mới. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tỷ giá USD/VND đã tăng từ 25.335 VND vào ngày 1/1/2025 lên 26.170 VND vào ngày 24/6/2025, và một số bài đăng trên X thậm chí ghi nhận mức 26.200 VND tại thị trường tự do. Sự mất giá 4% của VND trong 6 tháng đầu năm không chỉ phản ánh áp lực từ bên ngoài mà còn bộc lộ những thách thức nội tại của nền kinh tế Việt Nam.
Nhu cầu nhập khẩu tăng cao: Việt Nam, với nền kinh tế định hướng xuất khẩu, đã chứng kiến kim ngạch nhập khẩu tăng 18% trong 5 tháng đầu năm 2024, theo Tổng cục Thống kê. Các mặt hàng nhập khẩu chủ lực như máy móc, linh kiện điện tử và nguyên liệu sản xuất đòi hỏi thanh toán bằng USD, tạo áp lực lớn lên nguồn cung ngoại tệ trong nước.
Chính sách thương mại Mỹ: Chính sách áp thuế quan mới của Mỹ không chỉ làm giảm nhu cầu USD trên toàn cầu mà còn gây ra lo ngại về xuất khẩu của Việt Nam – quốc gia phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ (chiếm 28% tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2024). Các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đang tăng dự trữ USD để phòng ngừa rủi ro tỷ giá, đẩy cầu USD nội địa tăng mạnh.
Lạm phát nội địa và tâm lý thị trường: Lạm phát tại Việt Nam, dù được kiểm soát ở mức 4,2% trong nửa đầu năm 2025, vẫn tạo áp lực lên giá cả hàng hóa nhập khẩu. Tâm lý tích trữ USD của người dân và doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh bất ổn kinh tế toàn cầu, càng làm trầm trọng thêm tình trạng mất giá của VND.
Tác Động Đến Thị Trường Chứng Khoán và Đầu Tư
Sự trái chiều giữa USD toàn cầu và USD/VND đang tạo ra những hệ quả đáng chú ý đối với thị trường chứng khoán và chiến lược đầu tư tại Việt Nam.
Thị trường chứng khoán kiên cường: Bất chấp áp lực tỷ giá, VN-Index đã duy trì đà tăng ấn tượng, đạt 1.372,61 điểm vào tháng 6/2025, tăng 9% so với đầu năm. Các ngành như bất động sản, khu công nghiệp và ngân hàng dẫn đầu xu hướng, nhờ dòng vốn đầu tư nước ngoài ổn định và nhu cầu nội địa mạnh mẽ. Tuy nhiên, sự mất giá của VND có thể làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên liệu, từ đó ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp phụ thuộc vào hàng nhập khẩu như sản xuất thép hay điện tử.
Cơ hội và rủi ro cho nhà đầu tư: Đối với nhà đầu tư cá nhân, tỷ giá USD/VND tăng cao có thể mang lại lợi nhuận ngắn hạn khi đầu tư vào các tài sản định giá bằng USD, như trái phiếu ngoại tệ hoặc cổ phiếu của các công ty xuất khẩu. Tuy nhiên, rủi ro lạm phát và bất ổn thương mại toàn cầu đòi hỏi nhà đầu tư phải thận trọng. Các chuyên gia khuyến nghị đa dạng hóa danh mục đầu tư, ưu tiên các ngành ít phụ thuộc vào nhập khẩu và có tiềm năng tăng trưởng dài hạn, như năng lượng tái tạo và công nghệ.
Doanh nghiệp đối mặt thách thức: Các doanh nghiệp nhập khẩu đang chịu áp lực lớn từ chi phí tăng do tỷ giá. Ngược lại, các công ty xuất khẩu như dệt may và thủy sản có thể hưởng lợi từ USD mạnh, nhưng chỉ khi vượt qua được rào cản thuế quan của Mỹ và các thị trường khác.
Nhìn Về Tương Lai: Làm Gì Để Ứng Phó?
Sự trái chiều giữa USD toàn cầu và USD/VND là minh chứng cho tính phức tạp của kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập. Ngân hàng Nhà nước có thể cần cân nhắc các biện pháp như tăng cung ngoại tệ thông qua dự trữ ngoại hối (hiện ở mức 110 tỷ USD vào tháng 5/2025) hoặc điều chỉnh lãi suất để ổn định tỷ giá. Về phía nhà đầu tư và doanh nghiệp, việc theo dõi sát sao chính sách thương mại quốc tế và động thái của Fed sẽ là yếu tố then chốt để đưa ra quyết định đúng đắn.
Trong ngắn hạn, tỷ giá USD/VND có thể tiếp tục chịu áp lực do nhu cầu ngoại tệ tăng và bất ổn thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, với nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định và thị trường chứng khoán kiên cường, Việt Nam vẫn có cơ hội biến thách thức thành cơ hội nếu có chiến lược phù hợp.
Kết luận: Sự tăng vọt của USD/VND trong bối cảnh USD suy yếu toàn cầu không chỉ là một nghịch lý kinh tế mà còn là lời cảnh báo về những biến động tiềm tàng. Nhà đầu tư cần linh hoạt điều chỉnh chiến lược, tận dụng cơ hội từ thị trường chứng khoán trong nước, đồng thời thận trọng với rủi ro từ tỷ giá và thương mại quốc tế. Trong bối cảnh đầy thách thức này, câu hỏi không chỉ là “Điều gì đang xảy ra?” mà còn là “Chúng ta sẽ hành động ra sao?”
